آیا حدیث بوسیدن دست کارگر توسط رسول الله صلی الله علیه و آله صحیح است؟

(زمان خواندن: 2 - 4 دقیقه)

فقه الحدیث
پاسخ : برخی از علمای اهل تسنن از جمله : خطیب بغدادی در 📚تاریخ بغداد ج7ص354 و ابن جوزی در کتاب الموضوعات ج2ص251 و ابن أثیر در کتاب اسد الغابه ج2ص269 و إبن حجر در کتاب الاصابه ج3ص72، حدیثی را به این مضمون نقل کرده اند :


عن الحسن عن أنس بن مالك قال: أقبل رسول الله صلى الله عليه و سلم من غزوة تبوك،فاستقبله سعد بن معاذ الأنصاري، فصافحه النبي صلى الله عليه وسلم ثم قال له: " ما هذا الذي اكتفت يداك؟ " فقال: يا رسول الله أضرب بالمر والمسحاة في نفقة عيالي، قال فقبل النبي صلى الله عليه وسلم يده فقال: " هذه يد لا تمسها النار أبدا "

در روایت فوق شخصی به نام أنس بن مالک نقل کرده است که رسول اللَّه صلی اللَّه علیه و آله هنگام بازگشت از غزوه تبوک، سعد بن معاذ انصاری به استقبال او آمد و حضرت با او مصافحه کرد و فرمود : این چه چیزی است که بر روی دستان تو ایجاد شده است؟ او گفت : من برای تأمین مخارج عیال بیل و بیلچه می زنم! انس گوید : حضرت دست او را بوسید و فرمود : این دستی است که هیچگاه آتش جهنم به آن نمی رسد!


اما چند نکتهٔ مهم در مورد روایت فوق :

1_ روایت فوق در هیچکدام از کتب روائی شیعه نقل نشده است و فقط در منابع عامه آمده است.

2_ راوی حدیث فوق أنس بن مالک است که طبق روایات شیعه فردی کذّاب است :

عَنِ ابْنِ عُمَارَةَ عَنْ أَبِیهِ قَالَ سَمِعْتُ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ علیهما السلام یَقُولُ ثَلَاثَةٌ کَانُوا یَکْذِبُونَ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَبُو هُرَیْرَةَ وَ أَنَسُ بْنُ مَالِکٍ وَ امْرَأَةٌ

 الخصال ج۱ص۸۹

ابن عماره از پدرش نقل کرده است که شنیدم امام صادق صلوات اللَّه علیه فرمود : سه نفر بر پیامبر صلی اللَّه علیه و آله دروغ می بستند : ابوهریره و أنس_بن_مالک و زنی (که مراد عایشه است)!

3_ برخی از خود اهل تسنن ناقل این حدیث، در ذیل این روایت گفته اند که این حدیث باطل است. از جمله خطیب بغدادی در کتاب تاریخ بغداد ج7 ص354 بعد از نقل این روایت می گوید :

هذا الحديث باطل، لأن سعد بن معاذ لم يكن حيا في وقت غزوة تبوك، وكان موته بعد غزوة بني قريظة من السهم الذي رمى به، ومحمد بن تميم الفريابي كذاب يضع الحديث.

یعنی : این حدیث باطل است! زیرا سعد بن معاذ در هنگام غزوه تبوک زنده نبود و مرگ او بعد از غزوه بنی قریظه، با تیری که به‌ سوی او پرتاب شده بود و محمد بن تمیم فریابی (که یکی از روایان این حدیث است) کذاب بود و حدیث جعل می کرد!

4_ این حدیث نه با معیار شیعه و نه با معیار عامه حدیث قابل قبولی نیست. روایات عامی از منظر فقه شیعه قابل عمل نیست که برخی از ادله آن در لینک زیر ذکر گردیده است :

https://t.me/porseshvapasokhe/1033

5_ این روایت با روایات معتبر شیعه که بوسیدن دست را محدود نموده است مخالف است که می توانید در لینک زیر آنها را مشاهده نمائید :

https://t.me/porseshvapasokhe/826

6_ با توجه به عدم وجود معیارهای قبول و صحت برای این روایت، نمی توان به بهانه اهمیت مقام کارگر به این حدیث احتجاج نمود و اصول تفقه در همه جا لازم است مراعات گردد.

7_ حدیثی که فقط در برخی از منابع عامه از فرد کذّابی به نام أنس بن مالک نقل می شود و حتی خود عمری ها نیز آن را صحیح نمی‌دانند و در منابع شیعه مطلقا ذکر نشده است و شرایط قبول و صحت را از منظر فقه شیعه ندارد، هیچ جایگاهی برای نقل و نشر و استشهاد ندارد.


اللّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ عَجِّلْ لِوَلِیِّکَ الْفَرَجَ وَ الْعَافِیَةَ وَ النَّصْرَ