آیین قبیله بنی اسد در کربلا به مناسبت خاکسپاری پیکرهای شهدای عاشورا
آیین با شکوه خاکسپاری پیکرهای شهدای عاشوراء مصادف با سیزدهم محرم، یکی از مناسبت های ویژه ای است که در عراق با حضور گسترده عشایر دوباره پس از دهه ها فراموشی در کربلای معلا، احیا شده است.
در این مراسم حزن انگیز کمتر شناخته شده عزاداران با بیل، کلنگ و زنبیل های سنتی خاکبرداری (از جنس برگ درخت خرما) در مراسم حضور می یابند و زنان حضور چشمگیری دارند.
بی شک همگان درباره آیین های ویژه شیعیان عراق در محرم از جمله حمل مشعل ها در شب تاسوعا در نجف اشرف، «رکضه طویریج» (دویدن طویریج)، تعزیه های ویژه عراقی‌ها معروف به «تشابیه» و یا پیاده روی معروف اربعین حسینی و آیین های دیگر شنیده اند، اما کمتر راجع به آیین خاکسپاری پیکرهای شهدای عاشوراء در سیزده محرم سخن گفته شده است.
این مراسم ویژه معروف به «عزاء قبیله بنی اسد» (عزاداری قبیله بنی اسد) در بین عشایر عراقی به ویژه عشایر منطقه فرات اوسط (استان های کربلا، نجف، بابل و دیوانیه) شناخته شده است و با شکوه و حضور گسترده ای از عشایر این مناطق همراه است.
این آیین باشکوه و حزن انگیز روز یکشنبه نیز مصادف با سیزدهم محرم در کربلای معلا در میان تدابیر ویژه امنیتی، خدماتی و بهداشتی برگزار شد.
برخی از مورخان تاریخ آیین های محرم در عراق درباره مراسم سالروز خاکسپاری پیکرهای شهدای عاشوراء گفته اند که قدمت این مراسم به اوائل قرن بیستم (بیش از یکصد سال قبل) بر می گردد.
«سعید زمیزم» مورخ معروف کربلایی که روز یکشنبه کتاب جدیدی از او با عنوان «رجال ثأروا لدم الحسین (ع)» (مردانی که به خونخواهی امام حسین (ع) قیام کرده اند) منتشر شد، پیش تر در اظهاراتی به پایگاه اطلاع رسانی عتبه حسینی (ع) گفته است: در اوائل قرن گذشته، «سید جوده القزوینی» یکی از اعیان و بزرگان شهر کربلا نخستین بانی این مراسم ویژه بوده است.
به گفته او، این شخص، عشایر کربلا را گرد هم آورد و راهی زیارت اباعبداالله الحسین (ع) و برادرش ابوالفضل عباس (ع) شد و موکب عزاداری قبیله بنی اسد پیشاپیش این هیات عزاداری حرکت می کرد.
زمیزم اضافه کرد که این مراسم با شکوه تا سال ۱۹۷۰ قرن گذشته ادامه داشت اما با به قدرت رسیدن رژیم بعث و محدودیت ها و فشارهایی که این رژیم برای ممانعت از برگزاری آیین های حسینی ایجاد کرد، این مراسم برای سال ها متوقف شد.
به گفته این پژوهشگر تاریخ استان کربلا، بعد از سقوط رژیم صدام در ۲۰۰۳، موکب های عزاداری در کربلا از ۱۳ محرم دوباره آیین ویژه خاکسپاری نمادین پیکرهای شهدای عاشوراء را با حضور عشایر عراقی از سرگرفتند.
براساس اسناد تاریخی، اولین گروهی که برای خاکسپاری شهدای عاشورای سال ۶۱ هجری قمری در محل حضور یافتند، قبیله بنی اسد بود و سپس امام زین العابدین علی بن الحسین (ع) به آنها پیوست و مسوولیت خاکسپاری ویژه اباعبدالله الحسین (ع) و عمویش ابالفضل العباس (ع) را بر عهده گرفت.
گفته می شود که مهندسی اماکن دفن امام حسین بن علی (ع) و ابوالفضل عباس (ع) و شهدای کربلا و مزار حبیب بن مظاهر (ع) را شخص امام زین العابدین علی بن الحسین (ع) انجام داده اند به همین ترتیبی که امروز مشاهده می شود .
ایرنا