کتاب گرانسنگ منتخب التواريخ، تألیف محمد هاشم خراسانی، از جمله منابع تاریخی که در بردارنده تاریخ صدر اسلام تا سده چهارم هجری قمری است. این کتاب به زبان فارسی و مشتمل بر شرح حال معصومین (ع)، امامزادگان و اصحاب ایشان می باشد. همچنین مؤلف (رحمه الله) حکایات و حوادث تاریخی مختلفی را با هدف موعظه و ارشاد مردم بازگو می کند.

ایشان (رحمه الله) در این کتاب به برخی از وقایع معاصر نیز به تفصیل پرداخته ‌است. برای نمونه، وی درباره به توپ بستن حرم حضرت علی بن موسی علیهماالسلام در مشهد مقدس توسط قوای روس، به تفصیل گزارشاتی دارد .

در این کتاب خواننده با انبوهی از گزارش های تاریخی و حتی پندها و حکایات شیرین مواجه می شود . این شیوه با سبک قرآن کریم در بیان قصه های تاریخی، نزدیکی بیشتری دارد . بنابراین می توان «منتخب التواریخ» را دائره المعارفی از اطلاعات پراکنده تاریخی، عرفانی، اخلاقی ، رجالی و ادبی دانست که بر اساس شیوه ای بین " جمع آوری کشکول وار " و " تالیف منظم "  نگاشته شده است.

با تلاش محققین و پژوهشگران موسسه جهانی سبطین علیهماالسلام جلد دوم این کتاب ارزشمند منتشر و به بازار نشر عرضه شد .
در این جلد به تاریخ زندگی حضرت امیرالمومنین علی و امام حسن مجتبی علیهماالسلام پرداخته شده است که در 600 صفحه و با جلدی شکیل و زیبا به چاپ رسید است .

درباره مولف
محمّد هاشم خراسانى مشهدى، فرزند محمّدعلى است كه از وى به «حاج ملّاهاشم» يا «ملّا محمّد هاشم خراسانى» و گاه به «ملا هاشم ثقة الاسلامى» و «صاحب منتخب» نيز ياد مى‌شود. وى در بيستم صفر سال 1284 هجرى قمرى (دوم تيرماه 1246 ه .ش.) در مشهد الرضا علیه السلام دیده به جهان گشود.
ملّاهاشم پس از فراگرفتن علوم مقدّماتى، رهسپار نجف اشرف شد و از محضر عالمانى هم ‌چون آخوند خراسانى صاحب كفاية الاُصول (1255ـ1329 ه .ق) و سيّد اسماعيل صدر اصفهانى (م 1338 ه .ق) بهره‌ برد. وى پس دوازده سال سکونت در نجف اشرف و کسب علم و فضل به موطن خود، مشهد مقدّس، بازگشت و در حوزه درس آيت‌الله سيّد على حائرى يزدى (1265 ـ 1330 ه .ق) کسب فیضل نمود. از ديگر استادان وى مى‌توان از حاج محمّد على فاضل خراسانى،معروف به «حاجى فاضل» ياد كرد.
آن گونه که از برخی از منابع استفاده می شود، مؤلف کتاب از علما و فقهای شناخته شده در عصر خود بوده است.
ملا هاشم ثقة الاسلامى پس از گذراندن دوران تحصيل، به تدریس، تحقيق، تأليف، اقامه جماعت، ترویج تعالیم دینی و ارشاد مردم همّت گمارد و مورد وثوق و اعتماد مردم و علماى مشهد قرار گرفت. به گفته مرحوم مروّج الاسلام، مراجع تقليدِ وقت نيز وى را ثقه می دانستند و تأييد متن رساله ارث ایشان از سوى مراجع، خود گواه بر اعتبار علمى او نزد فقها است.
چنان‌ كه از آثار و تأليفات ملّا محمّد هاشم پيداست، او در درجه نخست، فقيه بوده است و همانند بسيارى ديگر از علماى اسلام، تاريخ زندگانى پيشوايان دين را ارزشمند مى‌ديد و خود را موظّف مى‌دانست كه در اين راه نيز گامى مؤثّر بردارد. بنابراين، به تأليف كتابى در تاريخ چهارده معصوم: و برخى از امام‌ زادگان عالى‌مقام پرداخت و آن را منتخب التواريخ ناميد.
حاج ملّا محمّد هاشم خراسانى پس از آن‌كه عمرى را در خدمت به دنياى اسلام و مذهب اماميّه سپرى كرد، در سوم ذى‌حجّه سال 1352 هجرى قمرى (28 اسفند 1312 ه .ش) در 66 سالگى دار فانى را وداع گفت و در حرم مطهّر ثامن ‌الحجج على بن موسى‌الرضا (عليه آلاف التحية والثناء)  در جوار گروهى ديگر از مردان خدا به خاك سپرده شد.

نوشتن دیدگاه