گاهی شکست و گاهی پیروزی

(زمان خواندن: 3 - 5 دقیقه)

انگیزه و هدف در جهت به ثمر رساندن کاری، و تلاش در انجام عملی از دو حال خارج نیست: یا به نیت رسیدن به هدفی، تلاش و فعالیت می نماید، یا با انگیزه انجام رسالت و مسوولیت دست به کار می شود، که در صورت اول اگر به مقصد از پیش تعیین شده نرسد و در وسط راه بماند شکست خورده است، و در صورت دوم تا هر جا که توانست عمل را اطلاق کرد. زیرا همین اندازه که در توانش بوده مسوولیت داشته نه بیشتر، چون به قول طلبگی: تکلیف مالایطاق لازم می آید.
در جنگ هم این دو صورت قابل تصور است: کسانی که برای اهداف شوم مادی و دنیوی می جنگند و غرض شان نائل شدن به اهداف سیاسی، نابود ساختن رقیب و رسیدن به ریاست و از این قبیل است، اگر پیش از رسیدن به هدف با شکست و ناکامی مواجه گردند، مغلوب و شکست خورده هستند.
ولی کسانی که با دل آکنده از عشق و قلب مالامال و مملو از محبت و ایمان به الله برای اعتلای کلمه توحید، جهت پیاده کردن نظام اسلامی یا پاسداری از آن دفاع از کشور و استقلال، فی سبیل الله مبارزه و جهاد می نمایند و می جنگند، تا هر جا که عمل کنند و بتوانند روند حرکت شان را ادامه دهند، پیروزاند و شکست مفهوم ندارد، اگر چه در بین راه بمانند و نتوانند مسیر را تا آخر ادامه دهند چه اینکه در جبهه ای رویا با دشمن که با موانع و مشکلات مواجه گردیده، اگر بر اثر کوتاهی و قصور نباشد جای تاثر و ناراحتی نیست،
زیرا در همان حد که توان عمل را داشته وظیفه به دوشش بوده، که مخلصانه تلاش نموده و عمل کرده، که خود بزرگترین پیروزی و موفقیت است.
به علاوه شاید مشیت الهی در شکست قرار گرفته است زیرا در سایه شکست و پیروزی گوهر افراد به طور کامل نمایان می شود و در سختی ها و شدائد است که افراد محکم و استوار می گردد، و در سایه شکست و پیروزی است که انسان های نمونه و کامل از دیگران تشخیص داده می شود، و به فرموده علی علیه السلام:
فی تقلب الا حوال علم جواهر الرجال (188)
در دگرگونی احوال (پیروزی و شکست، فقر و ثروت، بیماری و تندرستی، نصب و عزل از ریاست و مقام و...) جوهر و مردانگی مردها شناخته می شود.
که انسان کامل آن فردی است که در شکست خود را نبازد، روحیه را از دست ندهد و هدف را رها نکند که سرانجامش پیروزی خواهد بود،
و در پیروزی دچار غرور و خود برتر بینی نگردد که پیامدش شکست و ذلت خواهد شد.
گذشته از این، بسیاری از انسان ها در حالت عادی استعدادهای نهفته خویش را بروز نمی دهد، اما به هنگام پیش آمدهای سخت، استعدادش را به کار می اندازد، و لذا بیشتر اختراعات و اکتشافات در زمان های جنگ صورت گرفته است.
در جای دیگر امام علیه السلام در مقام ترغیب لشکریانش به جهاد، به آنها می فهماند که در جنگ، شکست و پیروزی وجود دارد ولی سرانجام با پایمردی، ثبات، استقامت و صداقت، امداد و یاری الله نصیب تان خواهد گردید و پیروز خواهید شد:
فمره لنا من عدونا ومره لعدونا منا فلما رای الله صدقنا انزل بعدونا الکبت، و انزل علینا النصر (189)
گاهی دشمن از ما ضربه می خورد و پیروز می شدیم، و زمانی ما از دشمن ضربه می دیدیم، اما هنگامی خداوند راستی و اخلاص ما را دید خواری و ذلت را به دشمنان ما نازل کرد و نصرت و پیروزی را به ما عنایت فرمود.
حضرت بدین وسیله از مایوس شدن جلوگیری می نماید، زیرا همانگونه که مایوس و ناامید شدن از رحمت خدا سبب بیشتر کشیده شدن به سوی گناه، مهصیت و جنایت است، مایوس شدن در جنگ عامل بی تحرکی و سبب شکست است، و لذا در اسلام به همان اندازه که از طول الامل آروزهای دور و دراز و از یاد برنده مرگ قیامت باز می دارد، از نامید و مایوس شدن نهی می فرماید:
قرآن قصه یعقوب را نقل می نماید که وی در عین حال خبر گرگ خوردن حضرت یوسف را شنیده و مدت چهل سال از وی اطلاعی نداشت، پسرانش را امر به تفحص و جستجوی یوسف فرمود و آنها را از مایوس شدن از رحمت خدا، نهی کرد و گوشزد نمود که نامیدی از رحمت الهی از کافران و افراد بی ایمان و بی اطلاع از قدرت الله سر می زند:
یا نبی اذهبوا فتحسسوا من یوسف و احیه و ال تایسوا من روح الله انه لا یایس من روح الله الا القوم الکافرون (190)
پسرانم! بروید و از یوسف و برادرش تفحص کنید، و از رحمت خدا مایوس نشوید که از رحمت خدا جز قوم کافر مایوس نمی شوند.
به علاوه باید رنج شکست را به جان خرید و قبول کرد، تا موفق به شکست دادن شد، و به قول یکی از بزرگان:
آنقدر شکست می خوریم تا راه شکست دادن را بیاموزیم.