گاهی اوقات بعضی از عزیزان می‌گویند: ما تلاش‌می‌کنیم كه امام زمان(ع) به ما نظری بفرمایند، امّا امام به ما محل نمی‌گذارند و لذا ما مأیوس شده‌‌ایم. مشكل این عزیزان این است كه معلوم نیست دنبال چه كسی هستند و نمی‌دانند نقش و تأثیر نظر مبارک حضرت(ع) چه‌اندازه است که حالا می‌گویند ما طالب نظر حضرت(ع) بودیم ولی به ما محل نگذاشتند. می‌دانید که بنا به روایات، محمد‌بن‌عثمان عَمْری می‌گوید: «وَالله اِنَّ صَاحِبَ هَذَا الْأمْر لَیَحْضُرَ الْمُوسِمَ كُلِّ سَنَة فَیَرَی النّاسَ وَ یَعْرِفُهُمْ وَ یَرَونَهُ وَ لایَعْرِفُونَه»؛(225) سوگند به خدا كه حضرت صاحب‌الأمر در هر مراسمی از مراسم سالیانه حاضرند و مردم را زیر نظر دارند و آن‌ها را می‌شناسند و مردم هم آن حضرت را می‌بینند و نمی‌شناسند. در عرفات یقیناً امام زمان(ع) با همه افراد در حال وقوف ارتباط پیدا می‌کنند. در روایت هم داریم که اگر کسی در عرفات خودش را آمرزیده نبیند، سوءظن به خدا دارد، چراكه «الدُّخُول فِیهَا دُخُولٌ فِی رَحْمَة‌الله، وَ الْخُرُوج مِنْهَا خُرُوج مِنَ الذُنُوب»؛(226) وارد شدن در آن‌‌جا، وارد شدن در رحمت خداست و خارج‌شدن از آن‌جا، خارج شدن از گناهان است. و همه هم در عرفات امامشان را می‌بینند. در سفر حج به لطف الهی پس از انجام اعمال صحرای عرفات باید به مشعر و منا می‌رفتیم، یک جوان خیلی خوب ایرانیِ مقیم اروپا كه زحمت هم روی خودش کشیده‌ بود با ما در یک كاروان قرار داشت و در آن دنیای سراسر کفر غرب، مثل گُل خود را نگه داشته بود! در موقع برگشت از عرفات و حرکت به‌سوی مشعر او را دیدم که خیلی غمناك است. این جوان آمد و پهلوی من نشست، و گفت: من خیلی گشتم ولی امام(ع) را ندیدم! با توجه به روایتی كه امام كاظم(ع) می‌فرمایند: «یَغیبُ عَن اَبْصار النّاس شَخْصُهُ و لا یَغیبُ عن قلوب المؤمنین ذِكْرُهُ».(227) شخص او از چشم‌ها غایب است ولی یاد و ذکر او از قلوب مؤمنین غایب نیست. آن جوان را نسبت به امامی كه باید به دنبالش می‌گشت كمی دقت دادم؛ - و در آن شرایط که به لطف الهی یك حال روحانی فوق‌العاده‌ای بر انسان حاكم است- از او پرسیدم: «تو معنیِ سجدة واقعی را تا حالا می‌دانستی؟» گفت: نه، گفتم: آیا حالا احساس خوبی نسبت به معنی سجده در خود حس نمی‌كنی؟ گفت: بلی، كمی راجع به سجده برایش صحبت كردم. گفت: آنچه را راجع به سجده می‌گویی در خودم حس می‌كنم. گفتم: آیا حالا می‌فهمی: «نهایت سجده یعنی چه و سجده باید به کجا ختم‌ بشود؟ رکوع باید به کجا ختم ‌بشود؟» - موقعیت خوبی بود؛ قلبش هنوز تر و تازه بود- گفت: بله. گفتم: مگر امام‌زمان(ع) عین سجده نیست؟! مگر رکوع به معنای تامّ و تمام، نماز به معنای تامّ و تمام، معنی مقام امام‌زمان(ع) نیست كه در زیارت آل‌یاسین می‌گویی: «اَلسَّلامُ عَلَیْكَ حینَ تَرْكَعُ وَ تَسْجُدْ»،(228) یعنی سلام بر تو موقع رکوع و سجودت. بعد گفتم: «بی‌انصاف! تو همة این‌ها را دیدی، معنی نماز و بندگی را با قلبت دیدی، و حالا می‌توانی از آن عین ركوع و سجده كه دیدی پیروی كنی، دیگر چه‌چیزی می‌خواستی ببینی؟!» بحمدالله بیدار شد. البته خودش زمینه داشت و زحمت کشیده‌ بود. دنبال چیزی بود که به او داده بودند و نمی‌دانست.
بی‌دلی در همه ایّام خدا با او بود

او نمی‌دیدش و از دور خدایا می‌کرد

سرزمین عرفات در موسم عرفات، که نقطه اوج حیات انسانی است، ظهور كامل آن حیات انسانی برای شما به چیست؟ آیا به این است‌كه چهرة مقدّس حضرت(عج) را ببینی و فقط در آن صورت امام(عج) را دیده‌ای؟ یا اگر عین رکوع بودنِ امام را با قلب خود ببینی، به‌واقع امام(ع) را دیده‌ای؟! مگر امام عین عبودیت نیست؟! پس اگر عین عبودیت را دیدی، واقعاً او را دیده‌ای؛ یعنی قلبت دیده‌است. شما خودت را - نه جسمت را- چطوری می‌بینی؟ واقعاً دیدن خودتان هم یك نوع رؤیت است، منتها رؤیت خودتان با چشم قلب انجام می‌شود. من نمی‌خواهم بگویم: «رؤیت صوری، محقَّق نیست.» ولی تقاضای رؤیت صوری امام(ع)، تمنّای كمی است؛ آدم در عرفات به جای این که دنبال دیدن مقام انسانیت امام(ع) باشد، دنبال شکل امام(ع) باشد، تمنّای كمی است.

225 - بحارالانوار، ج 52، ص 152.كمال‌الدین، ص440، باب 43، ح8.
226 - كافی، ج4، ص527، باب دخول الكعبه، ح2.
227 - بحارالانوار، ج 51، ص 150.
228 - برای بررسی بیشتر به كتاب «زیارت آل‌یاسین، نظر به مقصد جان هر انسان» رجوع شود

نوشتن دیدگاه