منظور از راه علمی، این است که انسان در آثار و پیامدهای شهوت پرستی بیندیشد و ببیند که چگونه تسلیم شدن در برابر شهوات، انسان را به ذلت، بدبختی، اسارت، تضعیف شخصیت اجتماعی و دوری از خدا می کشاند که زندگی خفت بار افرادی که آلوده شهوت شده اند، بیانگر این واقعیت است.
بنابراین تامل در امور مذکور و اندیشه پیرامون شرح حال «اولیاء الله» و پیروان راستین آنها که بر اثر مبارزه با شهوات به مقامات بالا در دنیا و نزد خدا رسیده اند، انسان را از شهوت پرستی باز خواهد داشت.
علاوه بر این که تحکیم پایه های عقل و ایمان، انسان را قادر به کنترل شهوات می کند، در این رابطه امیر مؤمنان علی علیه السلام می فرمایند:
«من کمل عقله استهان بالشهوات؛ کسی که عقلش کامل شود، شهوت ها را کوچک و بی ارزش می شمرد.» (1)
در جای دیگر نیز می فرمایند:
«من غلب شهوته ظهر عقله؛ کسی که بر شهوات خود غالب شود، عقل و خرد او ظاهر می گردد» (2)
همچنین فرموده اند:
«کلما قویت الحکمة ضعفت الشهوة؛ هر قدر حکمت و دانش انسان قوی تر شود، شهوات و تمایلات سرکش او ضعیف می گردد.» (3)
آن حضرت در پیام پر معنای دیگری نیز می فرمایند:
«اذکر مع کل لذة زوالها و مع کل نعمة انتقالها و مع کل بلیة کشفها، فان ذلک ابقی للنعمة، و انفی للشهوة، و اذهب للبطر، و اقرب الی الفرج و اجدر بکشف الغمة و درک المامول؛ هرگاه در لذت (حرامی) باشی، به یاد بیاور که روزی زایل می شود، و اگر در هر نعمتی هستی، به خاطر داشته باش که روزی سلب خواهد شد. در بلاها نیز انتظار بر طرف شدن آن را داشته باش، زیرا این یادآوریها، نعمت را پایدارتر می کند و شهوات را دور می سازد و مستی و غرور نعمت را زایل می کند و به فرج و گشایش امور نزدیکتر و در از میان رفتن اندوه و رسیدن به مقصود، نزدیکتر و شایسته است.» (4)
به این ترتیب اندیشه در پیامدها، اثر عمیقی در بازدارندگی از آلودگی به شهوت هادارد، تمام تلاش رهبران الهی نیز این بوده است تا عواقب شوم گرفتاری در چنگال شهوات را به انسان ها گوشزد نموده و آنها را از کام شهوات نجات دهند.
این حدیث از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، بیانگر این معنی است:
«خمس ان ادرکتموهن فتعوذوابالله منهن:لم تظهر الفاحشة فی قوم قط حتی یعلنوها، الا ظهر فیهم الطاعون و الاوجاع التی لم تکن فی اسلافهم الذین مضوا و لم ینقصوا المکیال و المیزان الا اخذوا بالسنین و شدة المؤنة و جور السلطان، و لم یمنعوا الزکاة الا منعوا المطر من السماء، و لو لاالبهائم لم یمطروا و لم ینقضوا عهد الله و عهد رسوله الا سلط الله علیهم عدوهم واخذوا بعض ما فی ایدیهم، و لم یحکموا بغیر ما انزل الله الا جعل الله عز و جل باسهم بینهم؛ پنج چیز است که اگر با آنها روبرو شدید، از آنها به خدا پناه ببرید، اعمال زشت و آشکار در هیچ قومی ظاهر نمی شود، مگر این که گرفتار طاعون و بیماری هایی می شوند که در میان پیشینیان آنها نبوده است و هیچ قومی کم فروشی نمی کنند مگر این که گرفتار قحطی و سختی زندگی و ظلم حاکمان می شوند و هیچ قومی منع زکات نکردند مگر این که، از باران رحمت الهی محروم شدند و اگر به خاطر حیوانات نبود، بارانی به آنها نازل نمی شد و هیچ جمعیتی، پیمان خدا و رسولش را نمی شکستند، مگر این که خداوند دشمنانشان را بر آنها مسلط کرد و قسمتی از آنچه را که آنها داشتند، از آنان گرفتند و هیچ گروهی به غیر احکام الهی حکم نکردند، مگر این که خداوند اختلاف در میان آنها افکند و با هم درگیر شدند.» (5)
بی شک، تامل و تدبر در این پیامدها، تاثیر مستمر و یا موقت در بازداشتن اعمال غیر اخلاقی دارد.
پاورقی :
1 - شرح فارسی غرر، حدیث 8226.
2 - همان، حدیث 7953.
3 - همان، حدیث 7205.
4 - میزان الحکمة، جلد 4، ص 3484، حدیث 21507.
5 - اصول کافی، جلد 2، ص 373.
