فرازهایی از زندگی عقیله بنی هاشم (سلام الله عليها)

(زمان خواندن: 10 - 19 دقیقه)

سومین فرزند حضرت فاطمه زهرا علیها السلام در پنجم جمادی الاولی سال پنجم هجرت در مدینه منوره چشم به جهان گشود . این نوزاد که از هر جهت ‏با شخصی ت‏بزرگ علی علیه السلام سازگار و زینت پدر بود «زینب‏» نام گرفت . مادرش پاره تن رسول الله صلی الله علیه و آله و پدرش برادر و وصی پیامبر خاتم صلی الله علیه و آله بود .
زینب ملقب به «ام کلثوم‏» که در فضای چنین خانواده ‏ای رشد می‏یافت، از همان نخستین روزهای کودکی، با مشکلاتی مواجه شد که تحمل آن‏ها برای غیر او کاری بس دشوار می ‏نمود . او در خردسالی با داغ رحلت جدش پیامبر صلی الله علیه و آله مواجه شده و از آغوش پر مهر و محبت ‏حبیب خدا جدا گردید، بعد از چند ماه در شهادت جانسوز مادرش زهرا علیها السلام به سوگ نشست و بعد از شرکت در مراسم دفن مخفیانه مادر جوانش به دامان پر مهر و عطوفت علی علیه السلام پناهنده شد . زینب همچنان ناظر سکوت مظلومانه پدر بود و گریه ‏های نیمه شبش را در کنار چاه ‏های غربت نظاره می‏کرد تا اینکه دست‏ شقی ‏ترین فرد عالم، محراب کوفه را با خون امیر مؤمنان علیه السلام گلگون نمود و زینب به همراه برادرانش در کنار بستر پدر، فرق شکافته او را دید و اشک فراق ریخت و شهادت پدر را شاهد بود . مدت زمان زیادی نمی‏گذرد که زینب در مدینه مسموم شدن برادرش امام حسن علیه السلام را تجربه کرده و در بقیع با او وداع کرد .
و بالاخره در سال 60 هجری زینب که در کوران مصیبت‏ ها آبدیده شده بود، به همراه امام حسین علیه السلام قدم در سفر کربلا می‏گذارد و در فاجعه غم بار کربلا، به خون غلطیدن ده‏ها تن از بهترین عزیزان خود را به نظاره می‏نشیند.
زینب کبری علیها السلام بعد از عاشورای خونین با صبر و استقامتی بی نظیر، پیام جاودانه حضرت ابا عبدالله علیه السلام را به جهانیان می‏رساند .
حضرت زینب علیها السلام بعد از واقعه کربلا و مشاهده آن همه مصائب و تحمل اسارت دوباره به مدینه مراجعت نمود و بنا به نقلی، بعد از حادثه قحطی در مدینه به همراه همسر سخاوتمند خویش، عبد الله بن جعفر طیار به منطقه شام کوچ کرد و در نیمه رجب سال 62 قمری در همانجا وفات یافت و در «قریه رادیه دمشق‏» که امروزه به «زینبیه‏» معروف است ‏به خاک سپرده شد (1) .
عقیله بنی هاشم، عقیله طالبیین، موثقه، عارفه، عالمه، محدثه، فاظله، کامله، و عابده آل علی، که از جمله القاب زیبای زینب کبری علیها السلام می‏ باشد، نشانگر شمه‏ ای از کمالات اوست .

وارث زیبایی‏ ها
حضرت زینب کبری علیها السلام دوران کودکی را در آغوش پر مهر رسالت و امامت ‏سپری کرده و در دامن عصمت و طهارت بالیده و به صفات والای انسانی و فضایل و کمالات معنوی و ملکوتی آراسته گردید . از این رو، آن حضرت دارای صفات برجسته ایست که وی را از سایر بانوان عالم ممتاز می‏ سازد .
صبر و شکیبایی، زهد و تقوی، فصاحت و بلاغت، دانش و بینش، حلم و حزم، تدبیر و سیاست، سیادت و بزرگواری، جلالت‏ شخصیت و عظمت روحی، پایداری و ثبات قدم در راه هدف، قوت قلب و اراده‏ ای فولادین، راستی و امانت داری، دفاع خالصانه از حق و حقیقت، حمایت از یتیمان و ضعیفان، شرافت و فضیلت‏ خانوادگی، عبادت و انقطاع از خلق، مهر و عطوفت در حد اعلای خود، تعلیم و تربیت انسان‏ها، پرورش فرزندان پاک و صالح، همسر داری و خانه داری، عزت نفس، وفاداری در عهد و پیمان، از جمله ارزنده ‏ترین صفات این شیر زن عاشورایی است که از خاندان وحی و نبوت و پنج تن آل عبا به ارث برده است . بررسی اجمالی تاریخ زندگی این بانوی با عظمت این حقیقت را نمایان می‏سازد.
در مورد شخصیت ‏برجسته عقیله بنی هاشم و فضایل و مناقب آن بانوی بزرگوار کتاب‏ ها و مقالات فراوانی به رشته تحریر در آمده است، اما در بسیاری از آن‏ها به نقش زینب کبری علیها السلام در حماسه عاشورا پرداخته و از برکات وجودی آن حضرت از ولادت تا قبل از عاشورا کمتر سخن به میان آمده است . البته این امر شاید بدین علت‏ باشد که زینب کبری علیها السلام به عنوان بارزترین جلوه عفت و عصمت، در ایام نوجوانی و جوانی در پس پرده بوده و کمتر کسی می‏توانست از زندگی آن حضرت گزارش دهد . این نوشتار سعی دارد نگاهی هر چند گذرا به فرازهایی از زندگانی آن میوه نبوت و شاخسار امامت تا قبل از عاشورا داشته و آموزه ‏های تربیتی را از زندگی آن حضرت به مشتاقان و ارادتمندان ارائه نماید . زیرا از این راه می‏توان نسل جوان را با بهترین الگوها و اسوه ‏های تربیتی آشنا کرد و پیوند قلبی و عاطفی آنان را با خاندان عصمت و طهارت مستحکم تر نمود .

کودک بلند نظر
بطور کلی از دوران کودکی هر فرد تا حدودی می‏توان استعداد و لیاقت ذاتی او را شناخت . همچنان که شاعر عرب می‏گوید:
فی المهد ینطق عن سعادة جده
اثر النجابة فیه خیر مسدد «در گهواره از موقعیت والای خود در آینده خبر می‏دهد . وجود نشانه‏ های نجابت [و بزرگی] در آن طفل، بهترین دلیل منطقی [بر آینده درخشان او] می‏باشد .»
دختر والامقام امام علی علیه السلام نیز از همان دوران کودکی شخصیت معنوی، عرفانی خود را در گفتار و رفتار خویش نشان می‏داد . داستان زیر نشانگر این حقیقت است:
روزی حضرت علی علیه السلام زینب کبری علیها السلام را که دختر خردسالی بود در آغوش خود نشانده و نوازش کرد . آن حضرت به وی فرمود: دخترم! بگو «یکی‏» . زینب علیها السلام گفت: «یکی‏» . سپس پدر گفت: دخترم! بگو: «دو تا» . زینب سخنی نگفت . علی علیه السلام فرمود: چرا سخن نمی‏گویی؟ زینب علیها السلام گفت: بابا! زبانی که به گفتن «یک‏» آغاز سخن کرد، چگونه «دو تا» بگوید؟ ! امام علی علیه السلام دخترک با معرفت‏ خود را به سینه چسبانیده و او را غرق بوسه ساخت (2) .
و بدین ترتیب دختر خردسال به حاضرین فهماند کسی که لب به توحید گشوده و به یگانگی پروردگار شهادت داده است، دیگر نباید برای او شریکی قائل شود . همچنین از این روایت معلوم می‏شود که امام علی علیه السلام، آن مربی کامل بشریت، در تربیت فرزندان خویش از روش‏ های کار آمد تربیتی بهره می‏گرفت . او در فرصت‏ های مناسب و با شیوه ‏های متنوع به پیروان خویش می‏ آموخت که مهم ترین نیاز کودک، رفع نیاز عاطفی است . محبت، نوازش و احترام به شخصیت کودک، نگرانی‏ ها، افسردگی‏ ها و مشکلات روحی و روانی وی را از میان برده و آنان را به زندگی آینده امیدوار می‏ سازد . امیر مؤمنان علیه السلام با فرزندان خود ارتباط عاطفی و کلامی برقرار کرده، حرف دل آنان را شنیده و برای سخنانشان ارزش قائل می‏شد و به این وسیله روحیه اعتماد به نفس و عزت را در وجود آنان پرورش می‏داد .
روایتی دیگر در این زمینه نقل شده است که هم نشانگر شیوه تربیتی علی علیه السلام در پرورش کودک و هم شاهدی بر کمالات والای حضرت زینب علیها السلام می‏باشد
میرزا محمد تقی سپهر در «الطراز المذهب‏» می‏نویسد: در دوران کودکی حضرت زینب علیها السلام، پدر بزرگوارش در کنار او بود و ضمن نوازش و بذل گرمترین عواطف خود، با وی سخن می‏گفت . زینب علیها السلام، دختر خردسال علی علیه السلام از وی پرسید: پدر جان! آیا مرا دوست داری؟ فرمود: آری دخترم .حضرت زینب علیها السلام طبق آموخته ‏های خویش از مکتب علوی علیه السلام گفت: ای پدر! دو دوستی در یک دل جمع نمی‏شود، مگر اینکه دوستی دیگران نیز در جهت دوستی خدا و برای خدا باشد .

راز یک رؤیا
هنوز پنج‏ سال از تولد زینب علیها السلام نگذشته بود که هنگامه رحلت پدر بزرگ گرامی اش رسول الله صلی الله علیه و آله فرا رسید .
در یکی از آن روزهای غمبار و حادثه ساز بود که زینب علیها السلام صبح زود برای تعبیر رؤیایی که شب قبل با دیدن آن پریشان شده و روحش ر آزار می‏داد به کنار بستر جدش رسول اکرم صلی الله علیه و آله شتافته و عرضه داشت: ای جد بزرگوار! خواب دیدم که در اثر وزش تند بادی، هوا تاریک شد و من از وحشت آن در پشت درخت‏ بزرگی پناه گرفتم، که ناگهان آن درخت عظیم در اثر فشار باد از جای کنده شد . خود را به درخت دیگر رساندم که شاخه همان درخت ‏بود، اما تند باد سخت آن را نیز از جای برکنده و با خود برد . پس از آن به شاخه ‏ای دیگر از آن درخت پناه بردم، آن هم شکست . آنگاه خود را به دو شاخه باقیمانده رساندم، اما آن‏ها نیز یکی بعد از دیگری در مقابل وزش توفان از من جدا شدند و من از شدت اضطراب از خواب بیدار شدم .
با شنیدن سخنان دختر 5 ساله، اشک در چشمان پیامبر حلقه زد و فرمود: دخترم! اما آن درخت‏ بزرگ من هستم که از میان شما می‏روم و شاخه اول آن مادرت فاطمه علیها السلام است . شاخه دوم پدرت علی علیه السلام و دوتای دیگر برادرانت‏ حسن و حسین علیهما السلام هستند که با رفتن آن‏ها جهان تیره و تار می‏گردد (3) .

در مکتب فاطمه علیها السلام
حضرت زینب علیها السلام بعد از جدایی از بزرگترین حامی خاندان رسالت، در کنار مادر خود که بدنبال ارتحال جانسوز پدر و مصیبت ‏های بعد از آن در بستر بیماری افتاده بود، قرار گرفت .
وی علاوه بر پرستاری از مادر، شاهد ناجوانمردانه‏ ترین حوادث تاریخ نیز بود . او یکی از کسانی است که مادرش را در ایراد خطبه دفاعیه در مسجد مدینه همراهی کرده است و از آن درس‏ها آموخته، تجربه‏ ها اندوخته و در سینه سوخته ‏اش همچون امانتی گرانبها و میراثی جاویدان برای نسل ‏های آینده به یادگار گذاشته است . عده ‏ای از تاریخ نگاران و محدثین نامدار، سند خطبه فدک را از این بانوی بزرگوار نقل کرده‏اند .
ابوالفرج اصفهانی در مقاتل الطالبین و در ذیل شرح حال عون بن عبد الله می‏گوید: مادر عون، زینب عقیله، دختر علی بن ابی طالب علیه السلام است، زینب همان بانویی است که ابن عباس خطبه فدک فاطمه علیها السلام را از او روایت کرده است . ابن عباس در آغاز نقل خطبه می‏گوید: این خطبه را عقیله ما، زینب دختر امام علی علیه السلام برای ما روایت کرد . همچنین شیخ صدوق در «علل الشرایع‏» و «من لا یحضره الفقیه‏» ، شیخ حر عاملی در وسایل الشیعة، طبرسی در احتجاج و علامه مجلسی در بحار الانوار، در ردیف عالمانی هستند که خطبه فدک را از حضرت زینب علیها السلام نقل کرده‏ اند .
بنابر این حضرت زینب(سلام الله علیها) در حدود 6 سالگی، شایستگی حفظ خطبه استدلالی، عمیق و جامع مادرش فاطمه زهرا علیها السلام را داشته است و این نشانه بارزی از رشد فکری و بلوغ اندیشه و تعقل دختری است که در دامان عصمت و طهارت پرورش یافته است . زینب کبری علیها السلام در آن سنین نه تنها به محتوای خطبه توجه کرد، بلکه تمام حرکات و سکنات مادر را در آن لحظات بحرانی برای الگو سازی نسل آینده به سینه تاریخ سپرد . در متن روایت آمده است: عن زید بن علی علیه السلام عن عمته زینب اخت الحسین علیه السلام قالت: لما بلغ فاطمة علیها السلام اجماع ابی بکر علی منعها فدک، لاثت‏خمارها وخرجت فی حشرة نسائها ولمة من قومها وتجر اذراعها، ما تخرم من مشیة رسول الله صلی الله علیه و آله شیئا حتی وقفت علی ابی بکر . . . (4) ; زید بن علی از عمه ‏اش زینب، خواهر امام حسین علیه السلام نقل می‏کند که فرمود: هنگامی که به مادرم فاطمه علیها السلام خبر رسید که ابوبکر قصد دارد او را [از ارث پدری محروم نماید] و از فدک منع کند، آن حضرت مقنعه ‏اش را بر سر پیچید و در میان بانوان و گروهی از قومش خارج شد، در حالی که دست‏ هایش را می‏کشید، چیزی از راه رفتن رسول خدا صلی الله علیه و آله کم نگذاشت تا در مقابل ابی ‏بکر ایستاد . . . .»

پاسدار عفت
حضرت زینب علیها السلام در پاسداری از عفت و عصمت، سر آمد دختران روزگار بود . وی با الهام از پیام آسمانی قرآن و طبق آموزه‏ های پیامبر صلی الله علیه و آله و اهل بیت علیهم السلام حجاب و عفت را مانند گوهری ارزشمند برای یک زن مسلمان می‏دانست و بر این باور بود که زن هنگامی به خدای خود نزدیکتر است که خود را از معرض دید مردان بیگانه - به غیر موارد ضروری - حفظ نماید . او از مادرش آموخته بود که: «لیس شی‏ء خیرا للمراة من ان لا یراها الرجل ولا تراه (5) ; چیزی برای زن نیکوتر از این نیست که: مرد [نامحرم] او را نبیند و او هم مرد [نامحرم] را نبیند .»
برای همین دختر جوان زهرا علیها السلام خود را کاملا از دید نامحرمان پوشیده نگاه می‏داشت .
یحیای مازنی یکی از اهالی مدینه می‏گوید: من در شهر مدینه و در همسایگی امیر مؤمنان امام علی علیه السلام بودم و منزل من پهلوی منزلی بود که زینب دختر علی علیه السلام در آنجا زندگی می‏کرد . به خدا سوگند! هیچگاه کسی قد و قامت او را ندید و صدای او را هم نشنید . او هر گاه می‏خواست‏ به زیارت جد بزرگوارش پیامبر خدا صلی الله علیه و آله برود، در دل شب و به همراه پدرش امیر مؤمنان علیه السلام و برادرانش حسن و حسین علیهما السلام می‏رفت . علی علیه السلام در مورد تشرف این گونه زینب علیها السلام به امام حسن علیه السلام می‏فرمود: «اخشی ان ینظر احد الی شخص اختک زینب (6) ; بیم دارم که کسی به خواهرت زینب نگاه کند .»

وصلت فرخنده
حضرت زینب علیها السلام به سن ازدواج رسیده بود . از بین خواستگاران متعددی که به منزل علی علیه السلام می‏آمدند، تقاضای عبدالله بن جعفر بن ابی طالب - برادر زاده علی علیه السلام که از طرف خود کسی را برای خواستگاری حضرت زینب فرستاده بود، - مورد پذیرش قرار گرفت . در این وصلت فرخنده مهریه حضرت زینب مطابق با مهریه مادرش فاطمه علیها السلام یعنی 480 درهم معین گردید (7) .
قبل از ازدواج، حضرت زینب به عبدالله بن جعفر گفت: ای عبدالله! من با تو به شرطی ازدواج می‏کنم که اجازه دهی هر روز یکبار برادرم حسین علیه السلام را ببینم و اگر او زمانی به سفر رفت، به همراه او بروم و مانع مسافرت من نباشی .
عبدالله، یادگار شجاع، بزرگوار و پارسای جعفر طیار این شرط را پذیرفت و تا آخر زندگی به آن وفادار ماند .
عبدالله جعفر آن چنان کریم و فقیر نواز بودکه وی را «قطب سخا» می‏گفتند، او هیچگاه مستمندی را محروم نکرد و هیچ کار نیک را به خاطر پاداش دنیوی انجام نداد (8) .
هنگامی که عبدالله فهمید که سفر امام حسین علیه السلام به کربلا قطعی است، دو پسر خود عون و محمد را برای کمک به مادرشان به همراه قافله امام حسین علیه السلام روانه کرد و به حضرت زینب علیها السلام سفارش کرد که اگر جنگی پیش آمد، فرزندانش از امام حسین علیه السلام حمایت کنند .
ارتباط قلبی و انس و علاقه زینب علیها السلام به برادر خود آنچنان بود که هنگامی که عبدالله بن عباس به امام حسین علیه السلام گفت: شما که به این سفر خطرناک می‏روید چرا زن ها را با خود می‏برید؟! حضرت زینب با شنیدن این سخن سر از محمل خود برآورده و فرمود: ای پسر عباس! آیا می‏خواهی بین من و برادرم جدایی بیندازی؟! هرگز من از او جدا نخواهم شد (9) . امام حسین علیه السلام نیز به حضرت زینب علیها السلام علاقه فوق العاده ‏ای داشت و در روایت آمده است: هنگامی که زینب به دیدار امام حسین علیه السلام می ‏آمد، آن حضرت به احترام زینب علیها السلام تمام قد بلند می‏شد و او را در جای خود می‏نشاند (10) .

در سنگر ارشاد
روزهایی که زمینه‏ های نبرد جمل در حال شکل‏ گیری بود، عایشه از بصره نام ه‏ای به حفصه نوشت و از پیروزی‏ های اولیه بر علیه کارگزاران و لشکر علی علیه السلام خبر داد . حفصه نیز نتوانست‏ خوشحالی درونی خود را مخفی کند . او با گرد آوری زنان و دختران هم عقیده خود، مجلس جشن و شادی به راه انداخته و آن‏ها با خواندن سرودها و ترانه ‏هایی که مضمون آن در فحش و ناسزا به علی علیه السلام بود، کف و دف می‏زدند .
ام سلمه همسر باوفای پیامبر صلی الله علیه و آله از شنیدن خبر برپایی چنین مجلس عیشی شدیدا ناراحت ‏شده و خواست‏ شخصا برای جلوگیری از آن اقدام نماید .
اما زینب علیها السلام فرمود: مادر جان! من از جانب شما می‏روم و آنان را از ادامه جلسه و سب امیرمؤمنان علیه السلام باز می‏دارم . آنگاه زینب کبری علیها السلام به همراه عده ‏ای از زنان و دختران بنی هاشم به جمع آنان رفتند . زن‏ها که بر گرد حفصه حلقه زده بودند با دیدن حضرت زینب(سلام الله علیها) و بانوان اهل بیت علیهم السلام ساکت‏شدند . سپس آن حضرت خطاب به حفصه فرمود: «ان تظاهرت انت واختک علی امیر المؤمنین علیه السلام فقد تظاهرتما علی اخیه رسول الله صلی الله علیه و آله من قبل فانزل الله عزوجل فیکما ما انزل (11) ; اگر تو و خواهرت (منظور خواهر عقیدتی او است که عایشه می‏باشد) امروز بر علیه امیر مؤمنان هم دست‏شده [و توطئه می‏کنید]، دیروز هم بر برادرش رسول الله صلی الله علیه و آله هم پیمان شده [و نقشه می‏کشیدید و دل او را می ‏آزردید] تا اینکه خداوند متعال در سرزنش شما آیه فرستاد (12) .»

زینب علیها السلام، معلم قرآن
یک سال پس از استقرار امیر مؤمنان علیه السلام در کوفه، زنان و دختران مشتاق دانش، به آن حضرت پیام فرستادند و گفتند: ما شنیده ‏ایم که دختر شما حضرت زینب علیها السلام همانند مادرش حضرت فاطمه زهرا علیها السلام منبع سرشار دانش و دارای علوم و کمالات است . اگر اجازه دهید در صبح یکی از روزهای عید به محضرش حاضر شده و از آن سرچشمه دانش بهره‏مند شویم .
علی علیه السلام اجازه داد تا دختر عالمه ‏اش زینب کبری علیها السلام، بانوان مسلمان کوفه را آموزش دهد و مشکلات علمی و دینی آنان را حل کند . زینب علیها السلام نیز آمادگی خود را اعلام نمود و بعد از دیدارهای مقدماتی، جلسه تفسیر قرآن برای آنان تشکیل داده و پرسش‏ها و شبهات آنان را جواب می‏داد (13) .
روزی در یکی از جلساتی که حضرت زینب علیها السلام برای زنان کوفی تفسیر می‏گفت، امیر مؤمنان علیه السلام وارد جلسه شد تا کلاس درس دخترش را از نزدیک ببیند . آن روز حضرت زینب علیها السلام در مورد تفسیر «کهیعص‏» سخن می‏گفت . علی علیه السلام ضمن اشاره به تفسیر دیگری از این آیه فرمود: دخترم! این حروف رمزی است در مصیبت هایی که بر شما عترت پیامبر صلی الله علیه و آله وارد خواهد شد . سپس آن حضرت تمام مصائب کربلا را برای دخترش و حاضرین شرح داد . زینب علیها السلام با شنیدن آن متاثر شده و صدای ناله ‏اش بلند گردید و فضای جلسه قرآن عوض شد (14) .

فرهنگبان شیعه
نام زینب کبری علیها السلام به عنوان یکی از محدثان برجسته شیعه، صفحات کتاب‏ های رجال را مزین کرده است . روایت‏ های آن حضرت در منابع معتبر شیعه از جمله در کتاب‏های «من لا یحضره الفقیه‏» ، «وسائل الشیعه‏» ، «دلائل الامامة‏» ، «بحار الانوار» ، «کفایة الاثر» ، «مناقب امیر المؤمنین علیه السلام‏» و . . . موجود است.

امین امامت
زینب علیها السلام بعد از مادرش فاطمه علیها السلام امینه اهل بیت علیهم السلام بود و هدایای ارزشمند آسمانی را نگهداری می‏کرد . هنگامی که علی علیه السلام به شهادت رسید و امام حسن مجتبی علیه السلام پیکر پاک پدرش را تجهیز می‏نمود، به زینب کبری علیها السلام فرمود: خواهرم حنوط جدم رسول الله صلی الله علیه و آله را حاضر کن، زینب در اسرع وقت آن را آورد و تحویل امام مجتبی علیه السلام داد . وقتی آن حضرت ظرف حنوط را باز کرد از بوی خوش آن نه تنها منزل، بلکه فضای کوفه عطر آگین گردید (15) .

شاهد محراب خونین
واپسین لحظات عمر مبارک امیر مؤمنان علی علیه السلام بود، آن حضرت بر اثر ضربت ابن ملجم، با فرقی شکافته و چهره ‏ای خونین بر بستر افتاده بود . زینب کبری علیها السلام به کنار پدر آمد و عرضه داشت: بابا جان! روزی ام ایمن ضمن نقل حدیثی به من چنین و چنان گفت، اگر آن حدیث صحیح است، دوست دارم دوباره از زبان شما بشنوم امام علی علیه السلام فرمود: دخترم! حدیث ام ایمن صحیح است، گویا تو و دختران اهل بیت را می‏ نگرم که به صورت اسیر و در نهایت پریشانی وارد این شهر (کوفه) می‏کنند، به گونه ‏ای که بیم دارید مردم به سرعت‏ شما را بربایند . دخترم! آن روز صبر کنید، صبر کنید . سوگند به خداوندی که دانه را می‏شکافد وانسان را خلق می‏کند، در آن روز در سراسر روی زمین غیر از شما و دوستان و شیعیان شما، دوستی دیگر برای خدا نخواهد بود . هنگامی که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله این خبر را به ما داد، فرمود: شیطان در آن روز از خوشحالی پرواز می‏کند و در روی زمین جولان می‏دهد و به شیاطین و عوامل خود می‏گوید: ای گروه شیاطین! ما خواسته خود را از فرزندان آدم دریافت نمودیم و هلاکت آنان را به نهایت رسانیدیم، ما وارث آتش شده ‏ایم [که فرزندان آدم را دچار آن کنیم] مگر آن افرادی که به این گروه یعنی آل محمد صلی الله علیه و آله متوسل شوند . شما تلاش کنید تا مردم به آل محمد صلی الله علیه و آله مشکوک شوند . مردم را بر دشمنی آنان تحریک و تشویق نمایید (16) .
عبد الکریم پاک ‏نیا

پی نوشت:
1) گفتنی است که در مورد محل دفن حضرت زینب علیها السلام اختلاف شدیدی میان سیره نویسان و تاریخ نگاران وجود دارد، آنچه که در متن آمده، طبق نظر شیخ بهایی، محدث نوری، علامه بحر العلوم، محدث قمی، و از مورخان اهل سنت ابن بطوطه، ابن حورانی و صیادی شافعی و . . . است . ولی برخی محل دفن آن حضرت را در مصر و بعضی دیگر در بقیع می‏دانند .
اما بهتر است از زبان حضرتش بگوییم:
بعد از وفات تربت ما در زمین مجوی
در سینه‏ های مردم عارف مزار ماست
(حضرت زینب کبری، ص‏167; زینب قهرمان، ص‏395; تاریخ اماکن زیارتی و سیاحتی سوریه، ص‏65) .
2) ریاحین الشریعة، ج‏3، ص‏54 .
3) زینب الکبری، ص‏34 .
4) مواقف الشیعة، ج‏1، ص‏480; دلائل الامامه، ص‏31; بلاغات النساء، ص‏26 .
5) مناقب امیر المؤمنین علیه السلام، محمد کوفی، ص‏210 .
6) وفیات الائمه، ص‏435، بااختصار .
7) فرازهایی از زندگی زینب کبری علیها السلام، ص‏71 .
8) الاصابه، ج‏3، ص‏49 .
9) ریاحین الشریعة، ج‏3، ص‏41 .
10) زینب الکبری، ص‏22 .
11) الجمل، شیخ مفید، ص‏149; وقعة الجمل، ص‏33 .
12) اشاره به آیه 3 در سوره «تحریم‏» است که خداوند می‏فرماید: «واذ اسر النبی الی بعض ازواجه حدیثا» ; «هنگامی که پیامبر به برخی از زنانش (حفصه) رازی را به امانت‏ سپرد . . .» برای توضیح بیشتر به تفاسیر ذیل آیه، از جمله تفسیر روح المعانی، ج‏28، ص‏152 رجوع شود .
13) ریاحین الشریعه، ج‏3، ص‏57 .
14) خصائص الزینبیه، ص‏27 .
15) بحار الانوار، ج‏42، ص‏294 .
16) همان، ج‏45، ص‏183، کامل الزیارات، ص 448، پاورقی . 

نوشتن دیدگاه

تصویر امنیتی
تصویر امنیتی جدید

سلام ، برای ارسال سؤال خود و یا صحبت با کارشناس سایت بر روی نام کارشناس کلیک و یا برای ارسال ایمیل به نشانی زیر کلیک کنید[email protected]

تماس با ما
Close and go back to page