1-حكومت واحد جهانى
پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم):
سوگند به آن كس كه مرا مژده آور راستين قرار داد، اگر از عمر جهان، جز يك روز نماند، خداوند همان يك روز را بس دراز دامن كند، تا فرزندم مهدى خروج نمايد. پس از خروج او، عيساى روح الله فرود آيد، ودر پشت سر وى نماز گزارد. آنگاه زمين با فروغ پروردگار خويش روشن شود وحكومت مهدى به شرق وغرب گيتى برسد.(16)
2- رشد عقلانى
امام باقر (عليه السلام):
(قائم ما، به هنگام رستاخيز خويش، نيروهاى عقلانى توده ها را تمركز دهد. وخردها ودريافتهاى خلق را به كمال رساند).(17)
3- تعميم دانش
امام باقر (عليه السلام):
(در زمان مهدى، به همه شما حكمت وعلم بياموزند تا آنجا كه زنان، در خانه ها، با كتاب خدا وسنّت پيامبر قضاوت كنند).(18)

 4-اقتصاد بسامان
امام باقر (عليه السلام):
(قائم ما را تأييد مى رسانند. زمين را براى او درنوردند وگنجها را به او بنمايانند. حكومت او شرق وغرب را فرا گيرد. خداوند به دست مهدى، دين خويش را بر همه دينها پيروز سازد، اگر چه اين را بيدينان نخواهند. در روزگار مهدى، در زمين، هيج جا ناآباد نخواهد ماند....ليكن اين همه، پس از دوران غيبتى است دراز، تا خداوند، اطاعت وايمان مردمان را بيازمايد(1)
5- يگانگى، نه بيگانگى
امام باقر(عليه السلام):
- شيعه به امام باقر گفتند: مادر كوفه گروه - بسيارى هستيم. اگر تو فرمان دهى، همه فرمان برند وپشت سر تو بيايند.گفت: (آيا چنين هست كه يكى از اين گروه بيايد وآنچه نياز دارد از جيب ديگرى بردارد؟) گفتند: (نه) فرمود: پس اين گروه (كه در راه دادن مال به يكديگر اين گونه بخل ورزند) براى دادن خون خويش (در راه اصلاح واحقاق حقّ ديگران) بخيلتر خواهند بود!)
آنگاه فرمود: (مردم هم اكنون آسوده اند- كه در حال توقّف حركت تربيتى اسلام به سر مى برند  از مردم همسر مى گيريم وبه آنان همسر مى دهيم. از يكديگر ارث مى بريم. حدود را اقامه مى كنيم. امانت را باز مى گردانيم (يعنى زندگى مردم در همين حدّ است ونه كاملاً اسلامي)، ليكن به هنگام رستاخيز قائم، آنچه هست، همترازى (مُزامَله) ومساوات ويگانگى است، تا آنجا كه هر كس، هر چه نياز دارد، از جيب آن ديگرى بر مى دارد بدون هيچ ممانعتي).(2)
امام صادق (عليه السلام):
- اسحاق بن عمّار مى گويد: نزد امام صادق بودم. او از تساوى مردم با يكديگر، وحقّى كه هر كس بر ديگرى دارد سخن گفت. من سخت در شگفت شدم، فرمود:- (اين، به هنگام رستاخيز قائم ماست، كه در آن روزگار، واجب همگانى است كه به يكديگر وسايل رسانند ونيرو بخشند).(3)
امام صادق (عليه السلام):
- راوى گويد: از امام صادق پرسيدم كه اين روايت:سود گرفتن مسلمان از مسلمان رباست) معنايش چيست؟ فرمود: -(اين، به هنگام ظهور حق ورستاخيز قائم آل محمّد(صلى الله عليه وآله وسلم) است. اما اكنون اگر كالايى بفروشيد وسود بگيريد، اشكالى ندارد).(4)
6- شادابى وصفاى زندگى
پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم):
(مهدى، در امّت من خواهد بود. در آن روزگار، آسمان باران فراوان دهد وزمين هيچ روييدنى را در دل نگاه ندارد).(5)
امام على (عليه السلام):
(اگر قائم، رستاخيز كند، آسمان- چنانكه بايد باران بارد وزمين گياه روياند. كينه ها از سينه ها بيرون رود. حيوانات نيز با هم سازگارى كنند. در آن روزگار، زن، با همه زيب وزيور خويش، از عراق درآيد وتا شام برود، نه جايى زمينى بى سبزه بيند ونه درنده اى او را نگران سازد). (39)
7- رفع امتيازات
امام صادق (عليه السلام):
(چون رستاخيز قائم بياغازد، قطايع(6) از ميان مى رود. وديگر اقطاعى در ميان نخواهد بود).(7)
8- مساوات
پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم):
ابوسعيد خُدْرى مى گويد: پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم) فرمود: (به مهدى بشارتتان مى دهم. او به هنگام اختلاف مردمان، از ميان امّت من انگيخته مى شود... ساكنان آسمان وزمين از او خشنود خواهند بود. او مال را بدون خرده تقسيم مى كند) - مردى پرسيد: منظور چيست؟ فرمود: (ميان همه، مساوى).(8)
امام باقر (عليه السلام):
(مهدى، ميان مردم- در تقسيم اموال به مساوات رفتار مى كند، به طورى كه ديگر نيازمند ومحتاجى يافت نمى شود).(9)
9- وفور (در جهت عموم)
پيامبر (صلى الله عليه وآله وسلم):
(زمين بار محصول خويش را مى دهد، ودر دل خويش چيزى بر جاى نمى گذارد. در آن روزگار، مال وثروت، خرمن شود. هر كس در برابر مهدى بايستد وبگويد: اى مهد ى، به من مالى ده! مهدى، بيدرنگ، گويد: بگير).(10)
10- بى نيازى همگانى
امام صادق (عليه السلام):
(به هم بپيونديد. به يكديگر نيكى روا داريد ومهربانى كنيد. سوگند به آن كس كه دانه را در دل خاك شكافت وجان انسان را آفريد، روزگارى برسد، كه كسى براى درهم ودينار خويش جايى نيابد، به اين علّت كه همه مردمان، از فضل خدايى.... بى نياز باشند ومستغني).(11)
11- ديگر مستيزيد!
امام باقر(عليه السلام):
(همه مال وخواسته دنيا، آنچه در درون زمين است وآنچه بر روى آن، نزد مهدى گرد آيد. آنگاه مهدى به مردم بگويد: بياييد! اينها، همان چيزهايى است كه براى بدست آوردن آنها، از خويشان خود بريديد (قطع رحم كرديد)، خونها ريختيد، ومحّرمات الهى را مرتكب شديد.... آنگاه، چنان كه كسى پيش از او نبخشيده است، به مردم ببخشد).(12)
در اين روايت، به اين حقيقت اشاره شده است كه در حكومت قرآنى مهدى (عليه السلام)، اداره امور زندگى بشر در سراسر گيتى به يك مركز نيرومند وپاك بستگى دارد، وثروتها همه، در يك جا فراهم مى شود. ديگر مردمى، به جرم اينكه در منطقه هاى نامساعد وفقير زندگى مى كنند ودر سرزمينهاى تهى از ثروت نشسته اند، يا منابع وثروتهايشان غارت مى شود ووجه المصالحه قرار مى گيرد، يا (در سطح يك جامعه) چون از فاميلهاى معيّن نيستند، يا زد وبندهاى ويژه ندارند، يا...گرسنه نخواهند ماند ومحروميّت نخواهند برد.
12- پيراستن
امام باقر(عليه السلام):
(آنگاه كه قائم قيام كند، وارد كوفه شود ودستور دهد تا مساجد چهارگانه را ويران كنند تا به پايه (واصل نخستين خود) برسد؛ سپسآنها را به صورت سايبانى مانند سايبان حضرت موسى- بسازد. وهمه مسجدها (در كشورهاى جهان)، هموار (وبى گنبد وگلدسته) خواهد بود، وكنگره اى نخواهد داشت، مانند زمان پيامبر(صلى الله عليه وآله وسلم)..).(13)
امام صادق (عليه السلام):
(مهدى مانع الزّكاة را (كسى كه حقوق مشروع مردم را از مال خود بيرون نمى كند ونمى پردازد) مى كشد.(14)
اين بود ترسيم چند بخش از زندگى با مهدى واجتماع روزگار مهدى عليه السّلام.
امروز مى گويند اگر مقدار ناآباد زمين آباد گردد، واز ديگر اغذيه وموادّ خوراكى طبيعت استفاده شود، انسان قادر است بر گرسنگى وفقر فائق آيد، حتى اگر جمعيّت بشر به دو برابر وبيشتر- افزايش يابد(15) از اينجا درك مى كنيم وروى اصول آبادى همه منطقه هاى زمين، وبهره بردارى صحيح از آن، ومهمتراز همه توزيع عادلانه ثروت، وضع اقتصادى ومعاش انسان را سامان مى بخشد.
عامل ديگر فقر- در برخى از مناطق جهان- نا مساعد بودن وضع آب وهوا،كم ارزشى زمين، نبودن معادن وامثال آن است، ودر زير عنوان 11- در اين فصل در حديث امام باقر (عليه السلام) ديديم كه ثروتها، در حكومت مهدى، در يك نقطه جمع مى شود، وهمه برابر تقسيم مى گردد، وديگر كسى محكوم به شرايط محيط نيست.
ودانستيم كه اين بشارتها ناظر به دوران رشد وبى نيازى انسان است، وروزگارى كه مستمندى، نخواهد ماند، وگرسنه اى نخواهد بود، وجاهلى پيدا نخواهد شد، ومشكلات علمى بشر حل خواهد گشت، زيرا امام، از نظر شيعه، فقط براى نظم سياسى جامعه نيست، بلكه براى رهبرى انسان است وتربيت انسان. پس در آن روزگار ديگر ملل قوى وضعيف، جوامع عقب افتادهوپيشرفته، مفهومى ندارد. سود وسودپرستى كه عامل ايجاد طبقات وهر گونه استثمارى است ازميان مى رود. كار به صورت يك خدمت اجتماعى در مى آيد. هر كس براى اجتماع وبرااصل تعاون وتكافل كار مى كند.در داد وستد، كسى از كسى سود نمى گيرد. كار، خريد وفروش نمى شود. بلكه افراد، طبق معاهدات انسانى به معناى واقعى، به كار گمارده مى شوند. واين خود همان سير تكاملى كار انسان است، كه شكل نهاييش همان است.
محرّك اوّليّه كار، شلاّق (در دوران بردگي) وبعد از آن فشار وجبر بوده، وامروز شكل ملايمترى به خود گرفته، كه براى برخى تحصيل روزى وبراى برخى ديگر منفعت شخصى است، كه از ثمره كار توقّع دارند، تا زمانى كه كار به منزله يك خدمت اجتماعى برسد، آن وقت يگانه محرّك آن نفع عمومى ووظيفه تكافلى خواهد بود. اين سير تكاملى كار كه بالاخره صورت يك خدمت اجتماعى به خود بگيرد، در بعضى از جوامع حيوانى عملى شده است، در زنبور عسل...(16)
وروى اصل تحريم سود، ديگر طبقه بيكارى كه از كار ديگران استفاده مى كنند به وجود نمى آيد. وريشه پول وپول پرستى از بن كنده مى شود. حكومت اشيا بر بشر نابود مى گردد. بشر بر اشيا حكومت مى كند. گرامى داشتن شخصيّت بشر، جايگزين پرستش پول مى شود. طرز فكرها تغيير مى كند. انسان با موازين تربيت صحيح انسانى تربيت مى شود.(17) (چنانكه نمونه هايى از آن را در تربيت اوّليّه اسلام ديده ايم). مقياسها دگرگون مى گرددوارزشها اوج مى گيرد وفقط انسانى مى شود.
وشايد آن روزگارن روزگارى باشد كه(فيلسين شاله) مى گويد:
شايد آرزوى اينكه روزى تمام افراد بشر، براى توليد چيزهايى كه مورد نياز همه است، متّفقاً كار كنند وثروت وآنچه براى رفاه زندگى همگانى لازم است، به طور تساوى يا منصفانه در اختيار مردم قرار گيرد، آرزوى محالى نباشد.(18)
پاورقی:
(13) يعنى (به خداوند كعبه سوگند كامياب شدم). سخنى است كه امام على در سپيده دمان روز 19 ماه رمضان سال 40 هجرى، هنگامى كه در (محراب مسجد كوفه) سر از سجده برداشت، وشمشيرى سنگين وزهرآلود بر فرقش كوفته شد بر زبان راند.
(14) (نقش وعاظ در اسلام) /198.
(15) (روح القوانين) /349.
(16) (اكمال الدين) / 163: (قال رسول الله (صلى الله عليه وآله وسلم):(والَّذى بَعَثَنى بِالحَقِّ بَشيراً، لَولَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنيا إلّا يَومٌ واحِد، لَطَوَّلَ الُله ذلِكَ اليَوم، حَتى يَخرُجَ فيهِ وَلَدِى المَهْدى. فَيَنزُل روحُ الِله عيسَى بنُ مَريمَ فَيُصَلّى خَلْفه، وتَشرُق آلأرضُ بِنُورِ رَبِّها، ويَبلُغ سُلطانُه المَشرِقَ والمَغرِب).
(17) (بحار الانوار)، ج 52/336: (إذا قامَ قائِمُنا، وَضَعَ يَدَهُ عَلى رُؤوسِ الْعِباد، فَجَمَعَ بِهِ عُقولَهُم، وَأكْمَلَ بِهِ أخلاقَهم  أحلامَهَم).
(18) (بحارالانوار)، ج 52/352: (..و تؤتوُن الحِكمَةَ فى زمانِه، حَتّى أنَّ المَرأَةَ لَتَقضى فى بَيتِها بِكِتابِ الله تعالى وسُنَّةِ رسول الله (صلى الله عليه وآله وسلم)).
(1) (اكمال الدين)7/190:(اَلقائمُ مِنّا مَنصُور بِالرُّعْب،مُؤيَّدُ بِالنَّصر، تُطْوى لَهُ الْأرضُ وتَظْهَرُ لَهُ الكُنُوز،وَ يَبلُغُ سُلطانُهُ، المَشرِقَ والمَغرِب. ويُظهِرُ الُله، عَزَّوَجَلَّ، بِه دينَهُ عَلَى الدّينِ كُلِّهِ ولَوْ كَرِهَ المُشرِكوُن. فَلا يَبقى فِى الأرضِ خَرابُّ إلّا عُمِر إلى أن قالَ: - وذلِكَ بَعدَ غَيبَةٍ طَويلَة، لِيَعلَمَ الُله مَنْ يُطيعُهُ ويُؤمِنُ بِه).
(2) (الاختصاص) / 24:(قيلَ لِأبى جَعفَرٍ الباقِر (عليه السلام): إنَّ أصحابَنا بِالْكُوفَةِ جَماعَةُ كَثيرَة، فَلَو أمَرْتَهُمْ لَأ طاعُوكَ واتَّبَعُوك. فَقالَ: يَجى ءُ أحَدُهُم إلى كِيسِ أخيهِ فَيَأْخُذ مِنُه حاجَتَهُ؟ فَقالَ: لا. قالَ فَهُم بِدِمائِهِم أبْخَل. ثُمَّ قالَ: إنَّ النَّاسَ فى هُدنَةٍ، نُناكِحُهُمْ ونُوارِثُهُم ونُقيمُ عَلَيهِمُ الحُدُودَ ونُؤَدّى أماناتِهِم، حَتّى إذا قَامَ الْقائِمُ جائَتِ المُزامِلَةُ ويَأْتى الرَّجُلُ إلى كِيْسِ أخيهِ فَيَأخُذُ حاجَتَه، لا يَمْنَعُه).
(3) (وسائل الشيعه)، ج 2- كتاب العشرة:(إسحاق بن عمّار، قال: كُنتُ عِندَ أبى عَبدالله (عليه السلام) فَذَكَرَ مُؤاساةَ الرَّجلِ لِإخوانِه، وما يَجِبُ لَهُ عَلَيهِم. فَدَخَلَنى مِن ذلِكَ أمرُ عَظيم. فَقالَ: إنَّما ذلِكَ إذَا قامَ قائِمُنا، وَحَبَ عَلَيْهم أن يُجَهِّزُوا إخوانَهم ويُقَوُّوهُم).
(4) (وسائل الشيعه) - ابواب التِّجاره:(سَأَلْتُ أبا عَبدِالله (عليه السلام) عَنِ الخَبَرِ الَّذى رُوِى أنَّ رِبحَ المُؤمِنِ على المؤمن رِباً مَا هُوَ؟ فَقالَ: ذلِكَ إذا ظَهَرَ الحَقُّ وقامَ قائِمُنا أهلَ البَيتِ فَأمَّا اليَومُ فَلا بَاسَ بِأنْ تَبيعَ مِن الأخِ وتَربَحَ عَلَيْه).
(5) (الزام الناصب)/ 163: (يَكونُ فى أُمَّتِى المَهديّ، تَتَنَعَّمُ أُمّتَى فى زَمانِه نَعيماً لَم يُتَنَعَّم مثلَه قطّ... تُرسِلُ السَّماءُ مدراراً ولا تَدَّخِرُ الأرُض شَيئاً مِن نَبات).
(6) قطايع زمينها وملكهايى است كه از راه امتياز به نزديكان حكّام داده مى شود تا آباد كنند وبهره آن املاك از آن ايشان باشد. در آن، مقاطعات وصور ديگرى از آن مرسوم است.
(7) (بحارالانوار)، ج 52/309:(إذا قامَ قائِمُنا اضْمَحَلّتِ القَطائِع، فَلا قَطائِع..).
(8) (بحارالانوار)، ج 51/81، نيز (مسند احمد حنبل) به نقل (منتخب الأثر) / 147: (أبى سعيد الخُدْرى: قال رسول الله (صلى الله عليه وآله وسلم): (أُبَشِّرُكُم بِالمَهدى، يُبْعَثُ فى أُمَّتى عَلى اختِلافٍ مِنَ النّاس... ويرضى عَنه ساكِنُ السَّماءِ وساكنُ الأرض، يُفَسِّمُ المالَ صَحاحاً: فَقالَ لَه رَجلٌ: وما صَحاحاً؟ قال: السَّوِيَّةُ بَينَ النّاس).
(9) (بحارالانوار)، ج 52/390: (ويُسَوّى بَينَ النّاسِ حَتّى لا تَرى مُحتاجاً إلى الزَّكوة..).
(10) (بحارالانوار)، ج 51/88: (تُؤتى الإرضُ أُكلَها، ولا تَدَّخِرُ مِنهُم شَيئاً، والمالُ يَومَئذٍ كُدوسَ، يَقومُ الرَّجُلُ فَيَقُول: يا مَهدى أعطِنى. فَيقُولُ: خذْ).
(11) (بحارالانوار)، ج 51/146: (تَواصَلوا وتبَاُّروا وتَراحَمُوا، فَوَالّذى فَلَقَ الحَبَّةَ وبَرءَ النَّسَمَة، لَيَأتِيَنَّ عَلَيكُم وَقتُ، لا يَجِد أحدُكم لِدينارِهِ وَدِرهَمِهِ مَوضِعاً، يَعنى لا يَجِد...لاِستِغْناءِ النّاس جَميعاً بِفَضلِ الله..).
(12) (بحارالانوار)، ج 51/29: (وتُجمَعُ إلَيهِ أموالُ الدُّنيا كُلّها،ما فى بَطنِ الأرضِ وظَهرِها، فَيَقولُ لِلنّاس: تَعالَوا إلى ما قَطَعْتُمْ فيهِ الأرحام، وسَفَكتُم فيهِ الدِّماء، ورَكِبتمُ فيهِ مَحارِمَ الله. فَيعُطى شَيئا لَم يُعطِ أحدُ كانَ قَبلَه).
(13) (بحارالانوار)، ج 52/333: (إذا قَامَ القائمُ، دَخَلَ الكوفَةَ وأمَرَ بِهَدْمِ المَساجدِ الأربعَةِ حتّى يَبْلُغَ أساسَها، ويُصَيِّرُها عَريشاً كَعَريشِ موسى، ويَكونُ المَساجدُ كلُّها جَمّاء لاُشرَفَ لَها، كما كانَ على عهدِ رسولِ الله (صلى الله عليه وآله وسلم)..). براى توضيح بيشتر به نوشته ديگر مؤلّف: (عصر زندگى پژوهشى در انقلاب جهانى امام مهدى (عليه السلام))، كه در همين زمينه نگارش يافته است، مراجعه شود.
(14) (بحارالانوار)، ج 52/325: (...و مانعُ الزّكاةِ يَضرِبُ رَقَبَتَه).
(15) به (انسان گرسنه)، (مسائل كشورهاى آسيايى وآفريقايي) و(اقتصاد جهان) مراجعه شود.
(16) (اقتصاد سياسى) /9 به بعد.
(17) براى دگرگون ساختن هنر اجتماعى نخست بايد اصول تربيتى آن جامعه را دگرگون ساخت. قدرت تربيت آن اندازه است كه لنين مى گويد:(مردم را مى توان طورى تربيت كرد كه از دولت بى نياز باشند).
(18) (تاريخ مالكيت) - چه مى دانم؟/108به بعد.

نوشتن دیدگاه