آيات (2 - 3)

ƒالَّذِينَ إِذَا اكْتالُوا عَلَى النّاسِ يَسْتَوْفُونَ
ƒوَ إِذا كالُوهُمْ أَوْ وَزَنُوهُمْ يُخْسِرُونَ
 
ترجمه :
كسانى كه زمانى كه كيل مى‌گيرند بر ناس به تمامه مستوفى مى‌گيرند و چون كيل مى‌دهند و يا به وزن مى‌دهند كم مى‌دهند و خسران مى‌كنند[1] .
 
اقول : جمله اولى مذموم و حرام نيست كه چيزى انسان خريدارى كند مستوفى بگيرد و حرمت در جمله ثانيه است كه چون مى‌فروشد كم مى‌دهد و خسران مى‌گذارد كه فعل حرام است و هم حق‌الناس و غصب است. و بدتر از اين اينكه اگر ثمن آن مخلوط به بقيه اموالش شد، تصرف در جميع آن‌ها حرام است تا پاك كند. و پاكى مال مختلط به حرام چهار قسم است: اگر مقدار و صاحبش معلوم است بايد رد كند به صاحبش، اگر دسترسى به صاحبش داشته باشد. و اگر ندارد از جانب صاحبش ردّ مظالم كند. و همچنين اگر مقدار معلوم و صاحبش مجهول است، بايد ردّ مظالم دهد. و اگر مقدار مجهول و صاحبش معلوم، بايد با صاحبش تصالح كند واگر مقدار و صاحبش هر دو مجهول باشند خمس مالش را بدهد كه يكى از چيزهايى كه خمس به او تعلق مى‌گيرد مال مختلط به حرام است، ونيز غوص و كنز و غنائم دار الحرب و ما
زاد از مئونه در اكتساب، واِرث مِن لا يَحْتَسِب[2]  و ارض مشتراى اهل ذمه[3] . خدا
 
مى‌فرمايد: همچنان كه در گرفتن مستوفى مى‌گيريد، در دادن هم مستوفى بدهيد.
*    *    *

[1] .  چون از مردم پيمانه ستانند، تمام ستانندƒ 2 و چون براى آنان پيمانه يا وزن كنند، به ايشان كمدهندƒ 3.
[2] .  ارثى كه شخص انتظارش را نداشته است.
[3] .  زمينى كه اهل كتاب از مسلمانان مى‌خرند. 

نوشتن دیدگاه