32     «وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ»

ترجمه:
32. و از افراد مستثنا كسانى هستند كه آن‏ها از امانات و عهد خود مراعات
مى‏كنند[1].
 
تفسير:
[اقسام امانت]
و امانت عبارت است از اينكه چيزى به دست او بسپارند او نگهدارى كند تا به
صاحبش رد كند و خيانت نكند، و امانت سه قسم است: امانت خدا و رسول و خلق. اما
امانت الهى، دين مقدس اسلام است، بايد خيانت در دين نكرده و از هر جهت دين را
حفظ كنند و مراعات كنند و همچنين آنچه خدا به بنده عنايت كرده از عقل و حيات
و مال و غير اين‏ها، امانت الهى است، بايد به مصرفى كه دستور داده صرف كرد، بر
خلاف آن خيانت است.
امانت رسول، ثقلين كتاب الهى و عترت رسول كه در حديث ثقلين بيان فرموده

خدا لعنت كند آن‏هايى را كه در اين دو امانت خيانت كردند.
امانت خلق هم سه قسم است: مالى، نظرى، گفتارى. مالى به دست شما سپرده بايد
رد كنى، عيبى از برادر دينى ديدى بايد ستر كنى و افشا نكنى، كلامى به شما و سرّى
سپرد، بازگو نكنى.
«وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ» شامل تمام مى‏شود، چون جمع مضاف است افاده
عموم دارد. «وَ عَهْدِهِمْ» چه عهدى كه خدا با او بسته يا او با خدا بسته يا خلق با
يكديگر بسته‏اند، اما عهد خدايى: «أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يا بَنِى آدَمَ أَنْ لا تَعْبُدُوا الشَّيْطانَ إِنَّهُ
لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ * وَ أَنِ اعْبُدُونِى هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ»[2]. و اما عهد بنده با خدا يكى از سه
امر است كه واجب مى‏شود: نذر، عهد، يمين و در مخالفتش كفاره دارد، و اما عهد با
يكديگر قراردادهايى است كه بين مسلمانان مى‏كنند، بايد وفا كرد مگر در امر غير
مشروع و وعده‏هايى كه به يكديگر مى‏دهند؛ «الْمُؤنُ إذا وَعَدَ وَفَى»[3].
«راعُونَ» مراعات مى‏كنند و خيانت نمى‏كنند.

[1].  ترجمه ديگر: و كسانى كه امانت‏ها و پيمان خود را مراعات مى‏كنند.
 
[2].  اى فرزندان آدم، مگر با شما عهد نكرده بوديم كه شيطان را مپرستيد، زيرا وى دشمن آشكار شماست؟ و اينكه مرا بپرستيد؛ اين است راه راست! سوره يس: آيات 60 ـ 61.
 
[3].  مؤمن اگر وعده بدهد وفا مى‏كند. ر.ك: عيون الحكم والمواعظ: ص27 و الفتوحات المكية: ج2،
ص534. در اين منابع به اين صورت آمده است: «الْكريمُ إذا وَعَدَ وَفَى».

نوشتن دیدگاه