از امام غايب چگونه استفاده مى شود؟
در اين گفتار به يكى از شايع ترين پرسش ها در مورد حضرت ولى عصر - عجل الله تعالى فرجه الشريف - پاسخ خواهيم گفت، وآن اين كه:
در زمان غيبت كه دست مردم از دامن آن حضرت كوتاه است وآن جمال الهى از ديدگان ما ناپديد است نحوه استفاده ما از آن حضرت، چگونه است؟ خوشبختانه اين پرسش در روايات متعددى مطرح شده است وپاسخ آن از پيشوايان دين رسيده است كه ما در زير چند نمونه از آن اشاره مى كنيم:
1- جابر بن عبدالله انصارى، از پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله وسلم) پرسيد: آيا شيعه در زمان غيبت از فيوضات قائم آل محمد (صلى الله عليه وآله وسلم) بر خوردار مى شوند؟ فرمود اى والذى بعثنى بالنبوه، انهم ليستضيئون بنوره وينتفعون بولايته فى غيبته، كانتفاع الناس بالشمس وان تجللها سحاب:
(آرى، قسم به پروردگارى كه مرا به پيامبرى برانگيخت، از وى نفع مى برند واز نور ولايتش كسب نور مى كنند، همچنان كه از خورشيد استفاده مى كنند هنگامى كه در پشت ابرها قرار بگيرد).(14)
آنگاه خطاب به جابر فرمود:
يا جابر! هذا من مكنون سر الله ومخزون علمه، فاكتمه الا عن اهله:
(اى جابر! اين از گنجيه هاى اسرار الهى واز رازهاى دانش پروردگار است، آن را مكتوم بدار، مگر از اهلش).(15)
2- از پيشواى چهارم شيعه، حضرت امام سجاد (عليه السلام) پرسيدند: شيعيان در زمان غيبت از وجود حضرت ولى عصر - عجل الله تعالى فرجه الشريف - چگونه استفاده مى كنند هنگامى كه در پشت ابرها پنهان گردد).(16)
3- ششمين پيشواى شيعه فرمود: از روزى كه خداوند متعال حضرت آدم را آفريد تا روز رستاخيز زمين خالى از حجت نبوده ونخواهد بود. يا حجت ظاهر وروشن ويا غايب وپنهان.
راوى پرسيد از امام غايب چگونه استفاده مى شود؟ فرمود:
كما ينتفعون بالشمس اذا سترها السحاب:
(آن چنان كه از خورشيد استفاده مى شود هنگامى كه در پشت ابر قرار گيرد).(17)
4- در توقيع مباركى كه از ناحيه مقدسه، به توسط دومين نائب خاص: (محمد بن عثمان) به اسحاق بن يعقوب صادر شده است، چنين مى نگارد:
و اما وجه الانتفاع (بى) فى غيبتى، فكا الانتفاع بالشمس اذا غيبتها عن الابصار السحاب:
(اما چگونگى استفاده مردم از من، بسان استفاده آنهاست از خورشيد هنگامى كه در پشت ابر پنهان شود).(18)
خورشيد فروزان در پشت ابرهاى تار
در پاسخ چهار تن از پيشوايان دين، خوانديم كه همگى تصريح مى كنند بر اين كه:
در زمان غيبت از فيوضات ناپيدا كرانه ناموس دهر امام عصر - عجل الله تعالى فرجه الشريف - همگان برخودار هستند، بسان استفاده آنان از خورشيد، هنگامى كه در پشت ابر قرار گيرد.
ولكن هزار نكته باريكتر از مو اينجاست كه چرا امام زمان (عليه السلام) در زمان غيبت به خورشيد پنهان در پشت ابر تشبيه شده است؟
براى روشن شدن نكات لطيف ناچاريم موقعيت امام را در جهان هستى ونقش خورشيد را در منظومه شمسى مورد بحث وبررسى قرار دهيم، وآن نيازمند مقدمه زير است!
هسته مركزى جهان هستى
مشيت الهى بر اين جارى شده كه در ميان هر مجموعه اى از جهان هستى مركز ومحورى قرار دهد كه آن مجموعه به گرد آن محور بچرخد وهستى آن مجموعه در پرتو همان هسته مركزى ثابت واستوار باشد. اين قانون تمام موجودات جهان آفرينش را فرا مى گيرد. (اتم) كه ريزترين موجودات جهان است و(كهكشان) كه بزرگترين موجود جهان شناخته مى شود، از اين قانون مستثنى نيستند.
براى مطالعه در مورد اتمها، كافيست كه مشتى خاك يا جرعه اى آب را در نظر بگيريد وبا نيروى علم در درون آن به مطالعه بپردازيد.
فى المثل يك قطره آب را در نظر مى گيريم واجزاء آن را تجزيه وتحليل مى كنيم، يك قطره آب از 000/000/1 مولكول (ريزترين جزء يك جسم مركب) تشكيل يافته است، ومى دانيم كه هر مولكول آب از يك اتم اكسيژن ودو اتم ئيدروژن تركيب شده است (H2o) از اين رهگذر معلوم مى شود كه در هر قطره آب 000/000/3 اتم (ريزترين جزء يك عنصر ساده) وجود دارد.
هر يك از اتمهاى گوناگون از دو قسمت متمايز تشكيل شده اند:
1- الكترونها، يا گرده هايى كه به دور هسته مركزى در حركتند وداراى بار الكتريكى منفى هستند.
2- هسته مركزى، شامل پروتونها با بار الكتريكى مثبت ونوترونها كه از نظر بار الكتريكى خنثى هستند وپوزتيرونها وهيپرونها ومزونها، وذرات ديگرى كه تا كنون بيش از 30 نوع آن كشف شده است.
مى دانيم كهم دو بار الكتريكى كه يكى مثبت وديگرى منفى باشد همديگر را به سوى خود جذب مى كنند. روى اين حساب بايد در هر اتمى پروتونها، الكترونها را جذب كنند ودر آغوش يكديگر قرار گيرند. نظر به اينكه پروتونها بزرگترين قسمت تشكيل دهنده (اتم) هستند وبيش از 1000/999 وزن اتم را تشكيل مى دهند. ودر حدود 1836 بار بزرگتر از الكترونها مى باشند، وجاذبه يك جسم، تناسب مستقيم با وزن آن دارد. بديهى است كه پروتونها، الكترونها را به سوى خود جذب خواهند كرد وبدين طريق الكترونها به روى پروتونها خواهد ريخت، وانفجار اتمى پيش خواهد آمد وچون اين موضوع با يك فعل وانفعال زنجيره اى در تمام اتمهاى جهان روى خواهد داد، در نتيجه با انفجار ميلياردها اتم، دنيا به خاك وخون كشيده خواهد شد وجهان هستى ديار نيستى را در پيش خواهد گرفت.
آنچه از بروز چنين حادثه مرگبارى جلوگيرى مى كند تدبير خداوند حكيم است كه در برابر اين جاذبه شديدى كه در اجزاء تشكيل دهنده اتم هست، يك نيروى گريز از مركز بسيار نيرومندى هم به الكترونها داده، تا در اثر حركت دورانى بسيار سريعى كه به دور هسته مركزى خود (پروتونها) دارند با سرعت سر سام آورى از مركز خود دور نشوند ودر پرتو تعادل اين دو نيرو (جاذبه ودافه) الكترونها با نظم شگفت انگيزى گردش خود را در مدارات تعيين شده دنبال كنند واتمهاى جهان به هستى خود ادامه دهند.
بديهى است كه اگر ميزان جاذبه پروتونها كمى بيش از نيروى دافعه (گريز از مركز) الكترونها بود، الكترونها به سوى هسته مركزى خود كشيده مى شدند ودر دوران خود انفجار اتمى به بار آورده، هستى خود را به باد مى دادند، واگر نيروى گريز از مركز الكترونها كمى بيش از ميزان جاذبه پروتونها بود، الكترونها مغناطيسى آنها فرار كرده، به درون اتمهاى مجاور وارد مى شدند، وبا ايجاد انفجار اتمى بسيار نيرومندى، جهانى را به خاك وخون مى كشيدند.
روى اين بيان نقش هسته مركزى اتم در جلوگيرى از انفجار اتمى به خوبى روشن مى شود، زيرا انفجار اتمهاى موجود در يك ليوان آب براى نابودى جهان كافيست. وتنها چيزى كه از آن جلوگيرى مى كند، تعادل جاذبه ودافعه ذرات اتمى مولكولهاى آن است.
هسته مركزى منظومه شمسى
اينك قدمى فراتر نهاده، سير كوتاهى در منظومه شمسى خود به عمل آوريم.
در يك منظومه شمسى ما، طبق هئيت جديد، خورشيد در مركز آن قرار گرفته وكرات ديگر (به ترتيب عطارد، زهره، زمين، مريخ، مشترى، زحل، اورانوس، نپتون وپلوتون) در فواصل معين ودر مدارهاى منظمى به دور آن مى گردند.
در منظومه نيز به طورى كه توضيح خواهيم داد، عامل بقاى آن تعادل جاذبه ودافعه مى باشد وبس.
ديگر منظومه هاى كهكشان ما كه بالغ بر 000/30 مى باشند، از اين قانون مستثنى نيستند، واگر گامى فراتر نهاده نظرى به ساير كهكشانها بياندازيم مشاهده خواهيم كرد كه شالوده تمام كهكشانها كه بيش از 200 ميليارد آن تا كنون كشف شده، براساس همان قانون استوار است. ولى نظر به اين كه اطلاعات ما در مورد كهكشان خود بيش از كهكشانهاى ديگر، ودر زمينه منظومه خود بيش از ديگر منظومه ها مى باشد، به نقش خورشيد در منظومه خود مى پردازيم:
مطابق هئيت جديد تمام كرات اين منظومه با نيروى مرموزى به نام (گريز از مركز) با سرعت سرسام آورى از مركز خود (خورشيد) دور مى شوند وخورشيد كه در وسط منظومه قرار داد با نيروى عظيم وبا سرعت شگرفى معادل سرعت گريز آنها، آنها را به سوى خود جذب مى كند وتعادل همين دو نيرو (جاذبه ودافعه) توده كرات منظومه را در مدار خود با فاصله ثابتى در اطراف خورشيد به گردش مى آورد.
فى المثل كره خاكى ما با 5955 ميليارد تن وزن در حدود 4000 ميليون سال است كه با سرعت سرسام آورى (200/106 كيلومتر در ساعت) به دور هسته مركزى خود (خورشيد) مى گردد.
در اثراين حركت سريع، نيروى گريز از مركز بسيار نيرومندى هر لحظه كره خاكى ما را از مركز خود دور مى كند، ودر مقابل، خورشيد با جاذبه نيرومند خود، آن را به سوى خود جذب مى كند، تعادل اين دو نيرو، زمين را در مدار منظم خود به گردش مى آورد.
البته زمين خورشيد را به سوى خود جذب مى كند. ولى چون جاذبه يك جسم با وزن آن تناسب مستقيم دارد. جاذبه زمين نمى تواند در خورشيد اثر بگذارد، روى اين حساب چون در فاصله متساوى، مقدار جاذبه متناسب با جرم جسم جذب كننده است. پس خورشيد كه 3 ميليون و330 هزار مرتبه از زمين سنگين تر است، جاذبه آن نيز به همان اندازه بيشتر است. آن مقدار نيروئى كه در اثر جاذبه خورشيد به كره ما وارد مى شود، دقيقا معادل است با نيروى دافعه اى كه زمين در اثر حركت دورانى خود كسب مى كند. تعادل اين دو نيرو، زمين را در مدار معين خود به گردش مى آورد وبقاى هستى آن را تضمين مى كند، زيرا اگر ميزان جاذبه خورشيد كمى بيشتر از نيروى گريز از مركز زمين بود، زمين در يك لحظه، به سوى خورشيد كشيده مى شد وبه مجرد برخورد با سطح خورشيد متلاشى شده با همه ساكنانش رهسپار ديار نيستى مى گرديد. واگر نيروى گريز از مركز زمين كمى بيش از ميزان جاذبه خورشيد بود، زمين با شكستن جاذبه خورشيد وفرار از حوزه مغناطيسى آن در فضاى بيكران پخش ومتلاشى مى شد وهستى خود را از دست مى داد.
پس اگر يك لحظه جاذبه خورشيد قطع شود، وزمين وديگر كرات منظومه، هستى خود را از دست داده، ومحو ونابود خواهند شد. زيرا براساس هيئت جديد تنها عامل بقاى كرات همان جاذبه خورشيد وتعادل آن با نيروى گريز از مركز آنهاست.
از اين رو موقعيت خورشيد در منظومه ما روشن مى شود ومعلوم مى گردد. كه اگر يك لحظه جاذبه آن به كرات منظومه نرسد، همه آنها محكوم به فنا ونابودى شده وراه ديار نيستى را در پيش خواهند گرفت.
پاورقی:
(14) كمال الدين: ج 1 ص 253 وبحارالانوار: ج 36 ص 250.
(15) اعلام الورى: ص 375، كفايه الاءثر: ص 53 وينابيع الموده: ج 3 ص 238 و399.
(16) نظريه الامامه: ص 413.
(17) امالى صدوق: ص 157، كمال الدين: ج 1 ص 207، بحار الأنوار: ج 52 ص 92، فرائد السمطين: ج 1 ص 46 وينايبع الموده: ج 1 ص 76 وج 3 وص 361.
(18) غيبت شيخ طوسى: ص 177، بحار الأنوار: ج 53 ص 181، كمال الدين: ج 2 ص 485، احتجاج طبرسى: ص 471، اعلام الورى: ص 424، كشف الغمه: ج 3 ص 322، النوادر فيض كاشانى: ص 164، كلمه الامام المهدى: ص 225 والمختار من كلمات الامام المهدى: ج 1 ص 294.
