قرامطه به رهبرى ابوطاهر جنابى بر بحرين تسلط يافتند وبه جنوب عراق لشکر کشيدند. بصره وکوفه را غارت کردند وکاروان هاى حج را چپاول کردند وامنيت بغداد را به خطر انداختند (16-315 ه: 29-927 م) در دهه دوم قرن چهارم هجرى برابر با قرن دهم ميلادى (319 ه: 931 م) جوانى در اصفهان به نام زکريا خود را مهدى موعود معرفى کرد واين امر موجب عقب نشينى قرامطه شد. اين متمهدى اصفهانى ظاهراً ادعا مى کرد که محمد بن اسماعيل مهدى وقائم است در نتيجه اين واقعه در اندک زمانى به نسخ شريعت وتن دادن به اباحيگرى منجر شد که بنا به اعتقاد آن پيامد ظهور مهدى بود. وقتى که آشکار شد اين مرد شياد است، جنبش اسماعيليان دچار تزلزل شد.(28) اين ادعا هم از نظر اماميه محکوم است وانگيزه آن سياسى ودنيوى بوده است.

پاورقی:

(28) احياى فرهنگى در عهد آل بويه، کرمر، ص 115.