با مراجعه به عقل و قرآن و سنت مى توان علتش را اين حقيقت دانست كه انسان وقتى به بنده بودنش نسبت به حق تعالى پى برد و اينكه براى هدف عالى خلق شده است عقل حكم مى كند كه اگر بخواهد به آن هدف نائل شود بايد در مسيرى قرار بگيرد كه معبودش مى خواهد و به آن سفارش كرده است و در غير اين صورت بندگى مولى را نكرده است هر چند كه كارهايى را انجام دهد كه به حسب ظاهر نمايش بندگى دارد و خضوع در برابر مولى است لكن چون مطابق دستور و يا به دستور و فرمان مولايش نبوده بلكه به فرمان هواى نفسش بوده است اين بندگى مولى حساب نمى شود بلكه بندگى هواى نفس به حساب مى آيد. از اين جهت در روايت است : (شيطان پس از اينكه از طرف پروردگار امر به سجده به حضرت آدم عليه السلام شد به خداوند عرض كرد: پروردگارا به عزتت سوگند اگر مرا از سجده به آدم عفو كنى حتما برايت عبادتى كنم كه هيچ كس مانند آن تو را عبادت نكرده باشد، خداوند فرمود: انى احب ان اطاع من حيث اريد ، من دوست دارم اطاعت شوم آن طور كه مى خواهم ...(454)) در عين حال او مطرود درگاه الهى گشت با اينكه وقتى در ميان ملائكه بود دو ركعت نماز او چهار هزار سال طول كشيد،(455) زيرا آن طور كه خودش مى خواست ، به حسب ظاهر سجده و اطاعت مى كرد نه آن طور كه خداوند بخواهد، و در حقيقت نمى خواست بندگى خداوند را انجام دهد بلكه خود را بندگى مى كرد و به تعبير قرآن كريم : لم يكن من الساجدين (456)، (از سجده كنندگان نبود)، بنابراين چون انسان خودش نمى تواند بتنهايى راه بندگى حق تعالى را بپيمايد و بايد مطابق دستور قرآن و سنت پيامبر اكرم و ائمه عليهم السلام باشد همان طور كه خداوند در قرآن و پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله در سنت متواتره (457) به محبت و تبعيت از اهل بيت عصمت عليهم السلام امر كرده است از اين جهت اعتقاد به حقانيت اين امور، او را با حق تعالى پيوند اعتقادى مى دهد و در تكامل وجوديش تاءثير ريشه اى دارد و چنانچه با عدم اعتقاد آگاهانه به حقانيت اهل بيت عليهم السلام اعمال خوبى را نيز انجام دهد هيچ گونه تاءثيرى در سعادت ابدى او نخواهد داشت زيرا از راهى (458) رفته است كه خداوند آن را نخواسته بلكه از آن نهى فرموده است . از اين جهت است كه امام صادق عليه السلام فرمود: (كسى كه اعتقاد پيدا كند به ولايت امام ستمگرى كه از طرف خداوند نيست ، دين ندارد، و كسى كه اعتقاد به امامت عادلى از طرف خداوند داشته باشد سرزنش نمى شود(459)) در روايت ديگر امام صادق عليه السلام از قول خداوند متعال نقل مى كند كه فرمود: (حتما عذاب خواهم كرد امتى را كه به امامت كسى كه از طرف خداوند نيست اعتقاد داشته باشد هر چند اعمال آنها نيك و پاكيزه باشد و حتما عفو مى كنم هر امتى را كه معتقد به امامت كسى باشد كه از طرف خداوند است هر چند اعمالشان بد باشد(460)) بايد توجه داشت اين روايات نمى خواهند ما را به مخالفت عمدى دستورات الهى ترغيب كنند زيرا اين مخالفت با اهداف قطعيه ائمه عليهم السلام مى باشد بلكه مى خواهند بفرمايند كه اعتقاد به ولايت ائمه معصومين و محبت به ايشان اساس دين و ديندارى است كه انسان را به ولايت الهى متصل مى كند و اگر انسان به طور عمد اصرار مستمر بر معصيت خداوند نداشته باشد تا ايمانش از بين برود،(461) محبت او نسبت به ائمه عليهم السلام عليرغم ابتلائش به گرفتاريها براى او كارساز خواهد بود و او را موفق به توبه نموده و همان پيوند اعتقادى و روحى با حق تعالى و اوليائش دوباره برقرار مى شود، و الا ائمه عليهم السلام اين هم بيانات در پنجاه و يك باب از ابواب فقهى كه دستورات الهى را در شئون مختلف زندگى بيان مى كند دارند و تخلف عمدى از آنها را گناه شمرده اند و نيز بياناتى (462) در گناهان و عواقب سوء دنيايى و آخرتى آن و همچنين بياناتى (463) در ترغيب به عمل و اينكه عمل جزء ايمان است دارند كه آنها اختصاصى به غير شيعه ندارد بلكه مى خواهند بفرمايند كه ايمان و محبت مراتب مختلفى دارد و اين چنين شخصى از مرتبه پايين محبت برخوردار است كه اگر در آن باقى بماند(464)، چه در دنيا يا برزخ (زيرا فرموده اند: (ما جز در برزخ بر شما از چيزى نمى ترسيم پس از آن امر به دست ما مى آيد و ما سزاوارتريم بشما(465)). ائمه عليهم السلام ايشان را در قيامت كمك مى كنند همان طور كه امام رضا به واسطه پدران بزرگوارشان عليهم السلام از رسول خدا صلى الله عليه و آله نقل مى كند كه حضرت فرمودند: اذا كان يوم القيامة ولينا حساب شيعتنا فمن كان مطلقته فيما بينه و بين الله عز و جل حكمنا فيها فاجابنا، و من كانت مظلمته فيما بينه و بين الناس استوهبناها فوهبت لنا و من كانت مظلمته فيما بينه و بيننا كنا احق من عفا و صفح (466)، (وقتى روز قيامت شود حساب شيعيان خود را رسيدگى مى كنيم پس كسى كه ظلمش بين او و بين خداوند عز و جل باشد ما، در آن حكم مى كنيم و خدا ما را اجابت مى كند و كسى كه ظلمش بين او و بين مردم بوده باشد ما آن را طلب بخشش مى كنيم پس براى ما بخشيده مى شود و كسى كه ظلمش بين او و بين ما باشد ما سزاوارترين كسى هستيم كه مى بخشد و چشم مى پوشد).
از اين قبيل بيانات در رابطه با مقامات ائمه عليهم السلام نسبت به شفاعت شيعيانشان و اينكه ايشان صاحب لواء و وسيله هستند و محبين خود را در مواقف قيامت كمك مى كنند، زياد است حتى در بعضى روايات (467) بيان مى كنند كه خداوند متحمل گناهان و مظالم محبين ايشان است ، تمامى اينها بيانگر آن است كه ارتباط روحى و قلبى و اعتقادى با ايشان از اهميت بسزايى برخوردار است و انسان را ارتقاء وجودى مى دهد به گونه اى كه مرتكب گناهان سهوى حتى گاهى عمدى - اگر زياد نباشد كه موجب سلب ايمان و محبت ايشان بشود، پس از مبتلا شدن به گرفتاريهاى جسمى و مادى نسبت به خودشان يا در دنيا يا برزخ يا عذاب محدود(468) آخرتى ، به واسطه شفاعت پاك شده و به بهشت وارد مى شود و به طور هميشگى در جهنم نمى مانند و رواياتى (469) كه مى گويد: اين افراد وارد جهنم نمى شوند مراد خلود در آن است يا كسانى است كه در اينجا اعمال صالح داشته يا موفق به توبه كامل شده اند همچنان كه نسبت به اين دسته از شيعيان فرموده اند(470) نيازى به شفاعت ندارند زيرا شفاعت براى اهل گناه كبيره (471) است - البته مراد، اين مرتبه از شفاعت مى باشد و الا نسبت به مراتب بالاتر شفاعت كه مربوط به ترفيع درجه است مى فرمايند: همگان حتى انبياى گذشته به شفاعت محمد و آل محمد عليهم السلام نيازمندند -(472).

نوشتن دیدگاه