1- اللهم فاجعل نفسى مطمئنة بقدرك . 2- راضية بقضائك
در اين زيارت شريفه ، حضرت امام زين العابدين عليه السلام پس از عرض ‍ ارادت به ساحت مقدس اميرالمؤ منين عليه السلام سيزده صفت از صفات برجسته اولياى الهى و انسانهاى كامل را از خداوند متعال طلب مى نمايد، البته خود آن حضرت متصف به اعلى درجه اين صفات مى باشند لكن منافات ندارد كه آنها را نيز از خداوند متعال طلب نمايد، شايد براى اين باشد كه به ما بفهماند كه بنده حقيقى هيچ گاه از مقام ربوبى بى نياز نيست و احتياج مستمر به افاضه حق تعالى دارد، علاوه بر اين ، خواستن اين كمالات هنگام زيارت اولياى دين ، براى فهماندن اين مطلب است كه يكى از اهداف زيارات ، اتصاف به اوصاف كماليه و در خط و صراط اولياى الهى قرار گرفتن است ، لذا بايد توجه دقيق به مضامين بلند اين دعاها نمود، تا در مقام خواستن بفهميم كه چه چيزى را مى خواهيم .

غرض اصلى از طرح اين مباحث در اينجا بيان آثار اخلاقى و نفسانى آنهاست لكن چون مسايل اخلاقى اسلام با مسايل اعتقادى و توحيدى پيوند خاصى دارد بويژه مسئله اطمينان به تقدير و رضايت به قضا، از اين جهت بحث مقدماتى كوتاهى از قرآن و سنت در اين موضوع ضرورى است تا ارتباط آن با آثارش روشن گردد. مسئله قضا و قدر يكى از مسائلى است كه قبل از اسلام نيز مطرح بوده و در صدر اسلام يكى از مباحث جنجالى و پر سر و صدا بوده است كه قبول و رد آن موجب گرايشات و مذاهب مختلفى شده است در عين حال در قرآن و روايات اهل بيت عصمت و طهارت عليهم السلام از تقدير خداوند، مانند مختار بودن انسان بحث فراوان شده است به گونه اى كه با ادله عقلى نيز مطابق مى باشد لكن تمامى مؤ منين به خدا و رسول و قيامت بايد به آن ايمان داشته همان طور كه رسول خدا صلى الله عليه و آله (111) ايمان به قدر (تقدير) را با ايمان به خدا و رسالت و معاد از نشانه هاى ايمان مؤ من دانسته است . و آن حضرت نيز در روايات ديگر(112) تكذيب كننده تقدير را لعنت كرده و فرموده (113) است كه خداوند در روز قيامت نظر رحمت به او نمى كند. البته در بعضى از روايات از وارد شدن كسانى كه توان حل اين مسائل عميق را ندارند به اين مباحث منع شده (114) است لكن خود ائمه عليهم السلام براى افرادى آن را بيان كرده اند، از اين جهت مراد از مؤ من در اينجا معناى خاص آن است و آن همان شيعه اثناعشرى و تابع ائمه معصومين عليهم السلام هستند كه در تمامى مراحل اعتقادى و اخلاقى و عملى امت وسط(115) بوده و در مسئله ايمان به قدر نيز اين چنين هستند به طورى كه نه خداوند را در افعالش محدود مى كنند و نه انسان را، در برابر مكتب اشاعره كه معتقد به تقدير به معناى غيرمنطقى و غيرواقعى آن بوده و قهرا در اعمال اختيارى انسان قائل به جبر مى باشند، و نيز مكتب معتزله كه براى فرار از جبر - كه آن را خلاف عدل الهى مى دانستند - منكر تقدير شده و به طرف تفريط گرايش پيدا كرده و قائل به تفويض ‍ (اختيار مطلق ) انسان به معناى غير منطقى و غير واقعى آن - قطع رابطه از حق تعالى - شده اند. از اين جهت در بعضى از روايات ،(116) معتزله به قدريه و مجوس اين امت نامگذارى شده اند زيرا مجوس براى عالم به دو خالق خير و شر معتقد بودند. در بحث تحليل قضا و انشاء الله بيشتر به اين مطلب اشاره مى شود.

نوشتن دیدگاه