29«وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّمواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّةٍ وَ هُوَ عَلى جَمْعِهِمْ إِذا يَشاءُ قَدِيرٌ»

ترجمه:
29. و از جمله آيات [= نشانه‏هاى قدرت] الهيه خلقت آسمان‏ها و زمين است و
آنچه پهن كرده و پراكنده كرده در آن‏ها از جنبنده ذى‏حيات، و او بر جمع‏آورى آن‏ها
زمانى كه مشيتش تعلق بگيرد، قادر و تواناست.
 
تفسير:
[قدرت خداوند و آفرينش آسمان‏ها و زمين]
«وَ مِنْ آياتِهِ» «من» تبعيضيه است، يعنى بعض آيات او، و الاّ آيات الهيه بسيار
است و از حد و حصر بيرون است. «خَلْقُ السَّمواتِ» طبقات هفت‏گانه و كرسى و
عرش و كرات جويه، مثل شمس و قمر و ساير كواكب و نجوم و ستارگان و بيت
المعمور و سدرة المنتهى و جنة المأوى و لوح و قلم و غير اين‏ها. «وَ الْأَرْضِ» از
جبال و برارى[1] و شهرستان‏ها و قرى و مزارع، و معادن و اشجار و فواكه و حبوبات و
غير اين‏ها. «وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّةٍ» اما در آسمان‏ها، ملائكه و ارواح و حور و
غلمان و در زمين، جنّ و انس و انواع حيوانات از طيور و وحوش و هوام الارض و
انعام و اشرفِ همه آن‏ها انسان. «وَ هُوَ عَلى جَمْعِهِمْ إِذا يَشاءُ قَدِيرٌ» يوم القيامة كه يوم
الجمع است، تمام وحوش، طيور، انعام، جنّ، انس، ملك، در صحراى محشر مجتمع
مى‏شوند، حتى كرات جويه به هم نزديك مى‏شوند كه شرحش مكرر بيان شده، احتياج
به تكرار ندارد.
*    *    *
[1] .  برارى: خشكى‏ها.