9 «أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ فَاللّه‏ُ هُوَ الْوَلِىُّ وَ هُوَ يُحْىِ الْمَوْتى وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِيرٌ»

ترجمه:
9. آيا اين‏ها گرفتند از غير خداى متعال اوليايى؟ پس خداوند متعال اوست ولىّ و او
زنده مى‏كند مرده‏ها را و او بر هر چيزى قدرت دارد[1].
 
تفسير:
[دلايل بى‏پايه كفار در برگزيدن ولى‏اى به غير از خدا]
«أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ» استفهام انكارى است كه نبايد از غير خدا وليّى
اتخاذ كرد و اين‏ها اتخاذ كردند، بعضى اله خود را مثل بت‏ها و غير آن‏ها كه گفتند:
«هؤلاءِ شُفَعاؤنا عِنْدَ اللّه‏ِ»[2]، «وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ ما نَعْبُدُهُمْ إِلاّ لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللّه‏ِ
زُلْفى»[3]، بعضى اكابر و رؤاى خود را به طمع اينكه اين‏ها دفع بلاى از آن‏ها مى‏كنند
و اصلاح امور آن‏ها را مى‏نمايند كه تا كنون در دِماغ [= مغز ]بسيارى هست و حال
آنكه كوچكترين بلايى را قدرت ندارند دفع كنند، بلكه فرداى قيامت از اين‏ها تبرّى
مى‏جويند و انكار مى‏كنند: «إِذْ تَبَرَّأَ الَّذِينَ اتُّبِعُوا مِنَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا وَ رَأَوُا الْعَذابَ وَ تَقَطَّعَتْ
بِهِمُ الْأَسْبابُ * وَ قالَ الَّذِينَ اتَّبَعُوا لَوْ أَنَّ لَنا كَرَّةً فَنَتَبَرَّأَ مِنْهُمْ كَما تَبَرَّؤا مِنّا»[4].

«فَاللّه‏ُ هُوَ الْوَلِىُّ» دلالت بر انحصار مى‏كند. خداوند ولىّ و صاحب اختيار است،
به هر كه بخواهد مقام ولايت عطا مى‏كند، چنانچه مى‏فرمايد: «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللّه‏ُ وَ رَسُولُهُ وَ
الَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلوةَ وَ يُؤتُونَ الزَّكوةَ وَ هُمْ راكِعُونَ»[5] راجع به ولايت
اميرالمؤنين، چنانچه شرحش در محلش گذشت[6] و ولايت انبيا و ائمّه عليهم‏السلام هم احتياج
به نصب خداى متعال است، در تحت اختيار بندگان نيست.
 
[اشكال منكرين معاد]
«وَ هُوَ يُحْىِ الْمَوْتى» خداوند زنده مى‏كند مرده‏ها را. اشاره به اينكه منكرين
معاد اشكال مى‏تراشند كه چگونه مى‏شود كه بدن خاك شده و استخوان پوسيده، دو
مرتبه زنده شود و انسان گردد: «قالَ مَنْ يُحْىِ الْعِظامَ وَ هِىَ رَمِيمٌ»[7].
 
جواب:
همان كسى كه نطفه را علقه و مضغه و گوشت و استخوان و انسان مى‏كند و آن
كسى كه آدم را از خاك خلق فرمود قدرت دارد «قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِى أَنْشَأَها أَوَّلَ مَرَّةٍ»[8]
«وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدِيرٌ» نيست را هست مى‏كند و هست را نيست مى‏كند.
*    *    *
[1] .  ترجمه ديگر: آيا به جاى او دوستانى براى خود گرفته‏اند؟ خداست كه دوست راستين است، و
اوست كه مردگان را زنده مى‏كند، و هموست كه بر هر چيزى تواناست.
[2] .  اين‏ها نزد خدا شفاعتگران ما هستند. سوره يونس: آيؤ 18.
[3] .  و كسانى كه به جاى او دوستانى براى خود گرفته‏اند به اين بهانه كه ما آن‏ها را جز براى اينكه ما را هر چه بيشتر به خدا نزديك گردانند، نمى‏پرستيم. سوره زمر: آيؤ 3.
[4] .  آنگاه كه پيشوايان از پيروان بيزارى جويند؛ و عذاب را مشاهده كنند، و ميانشان پيوندها بريده
گردد. و پيروان مى‏گويند: كاش براى ما بازگشتنى بود تا همان‏گونه كه آنان از ما بيزارى جستند ما نيز از آنان بيزارى مى‏جستيم. سوره بقره: آيات 166 ـ 167.
[5] .  ولىِّ شما، تنها خدا و پيامبر اوست و كسانى كه ايمان آورده‏اند. همان كسانى كه نماز برپا مى‏دارند و در حال ركوع زكات مى‏دهند. سوره مائده: آيؤ 55.
[6] .  ر.ك: همين تفسير: ج6، ص376، ذيل تفسير آيه 55 سوره مائده.
[7] .  چه كسى اين استخوان‏ها را كه چنين پوسيده است زندگى مى‏بخشد؟ سوره يس: آيه 78.
[8] .  بگو: همان كسى آن را زنده مى‏كند كه نخستين بار آن را پديد آورد. همان: آيؤ 79.

نوشتن دیدگاه