أَ فَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلاِْسْلامِ فَهُوَ عَلى نُورٍ مِنْ رَبِّهِ فَوَيْلٌ لِلْقاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللهِ أُولئِکَ فِى ضَلالٍ مُبِينٍ

ترجمه :
22. آيا پس از اين بيان، كسى كه خداوند به او شرح صدر داده است، پس او بر نور معرفت الهى قلبش روشن شده، پس ويل از براى كسانى كه قلب آن‌ها قساوت پيدا كرده از ذكر خدا. اين‌ها در ضلالت و گمراهى آشكار هستند[1] .
    
تفسير :
]روشنايى دلِ پذيرنده اسلام وتاريكى دلِ پذيرنده گمراهى[
(أَ فَمَنْ شَرَحَ اللهُ صَدْرَهُ لِلاِْسْلامِ) «شرح صدر» به معنى سعه قلب و آمادگى براى اخذ حقايق و كشف امور كه گفتيم قلب انسان به منزله خانه و حجره‌اى است كه در او آينه عقل خداوند قرار داده كه در آن آينه حقايق ديده مى‌شود، ولكن شرايطى دارد. اول، چشمِ قلب كور نباشد. دوم، چراغِ علم در او روشن باشد. سوم، روى چشم بسته نباشد. چهارم، روى آينه عقل پوشيده نباشد، قساوت و كبر و نخوت و عناد چشم عقل را كور مى‌كند. و جهل چراغ علم را خاموش مى‌كند و هواى نفس روى چشم را مى‌بندد و معاصى، صفحه آينه عقل را سياه مى‌كند و مى‌پوشاند و كسانى كه شرح صدر دارند ]قلب‌هايشان[ خالى از اين موانع است، به خوبى و به سهولت قبول اسلام مى‌كنند. (فَهُوَ عَلى نُورٍ مِنْ رَبِّهِ) خداوند نور علم و ايمان را در قلبش افاضه مى‌فرمايد كه: «الْعِلْمُ نُورٌ يَقْذِفُهُ الله في قَلْبِ مَنْ يَشاءُ»[2] .
 (فَوَيْلٌ لِلْقاسِيَةِ قُلُوبُهُمْ مِنْ ذِكْرِ اللهِ) چون چشمِ قلب به واسطه قساوت كور است، اگر هزار چراغ روشن باشد و چشم بسته نباشد و روى آينه قلب باز باشد، هيچ نمى‌بيند و درك نمى‌كند و قابل علاج هم نيست. موانع ديگر ممكن العلاج است. چراغ علم را تحصيل كند، روى چشم را باز كند و صفحه آينه را پاك كند، ولى كورى را نمى‌توان رفع كرد، پس «وَيْل» براى اين‌هاست كه هيچ به ياد خدا نمى‌افتند (أُولئِکَ فِى ضَلالٍ مُبِينٍ) ضلالتى كه هيچ‌گونه قابل هدايت نيست.
*    *    *
[1] .  ترجمه ديگر: پس آيا كسى كه خدا سينه‌اش را براى پذيرش اسلام گشاده، و در نتيجهبرخوردار از نورى از جانب پروردگارش مى‌باشد، همانند فرد تاريك‌دل است؟ پس واىبر آنان كه از سخت‌دلى ياد خدا نمى‌كنند؛ اينانند كه در گمراهى آشكارند.
[2] .  علم نورى است كه خداوند آن را در دل هر كس كه بخواهد، مى‌افكند. ر.ك: مصباحالشريعة: ص16 و المسترشد: ص9 وبحارالأنوار: ج67، ص140.

نوشتن دیدگاه