دعا نشان از فروتنی، تواضع، خاکساری، خشوع و خضوع به درگاه موجودی عزیز و مقتدر، توانا و بلند مرتبه است در مقام دعا باید دانست که «من» هیچ نیست و هر چه هست «اوست» باید باور کرد که من مخلوقم و او خالق من ذلیلم و او عزیز.
یکی از پرسش‌هایی که همواره برای بندگان مؤمن خدا مطرح‌ می‌شود این است که چرا گاهی دعاها و خواسته‌های ما برآورده و مستجاب نمی‌شود؟ این مسئله عوامل زیادی دارد که پاسخ آن را در کلام ائمه معصومین (علیهم السلام) جستجو می‌کنیم.
امام علی(علیه السلام) در پاسخ به این سوال که خداوند فرموده: «ادعونی استجب لکم؛ بخوانید مرا تا اجابت کنم شما را» پس چرا دعا می کنیم ولی دعایمان اجابت نمی شود؟ فرمود: زیرا دل های شما هشت خیانت کرده است:
1. شما خدا را شناختید اما حق او را چنان که بر شما واجب است ادا نکردید. بنابراین، شناخت شما به کارتان نیامد.
2. ایمان به رسول خدا (صلی الله علیه و آله) آوردید، اما با سنت او مخالفت کردید، پس فایده ایمان شما چیست؟
3. قرآن را خواندید ولی عمل نکردید.
4. گفتید از آتش جهنم می‌ترسید اما در هر وقت با گناهان خود بدن های خود را آماده عذاب ساختید.
5. اظهار تمایل به بهشت کردید اما کاری که شما را از بهشت دور می‌کند انجام دادید.
6. از نعمت‌های خدا استفاده کرده ولی سپاس گزاری نکردید.
7. خداوند شما را به دشمنی شیطان امر کرده، شما با زبان با او دشمنی کردید ولی در عمل با او مخالفت نکردید.
8. عیب‌های مردم را جلوی چشم خود قرار دادید اما عیوب خود را پشت سر انداختید.
با توجه به این امور چگونه انتظار اجابت دعا دارید. پس خودتان را اصلاح و تقوا پیشه کنید تا دعاهای شما مستجاب شود.1
امام صادق (علیه السلام) نیز در پاسخ به گروهی که از آن حضرت پرسیدند: چرا ما دعا می‏‌کنیم، امّا مستجاب نمی‏‌شود؟ فرمودند: " چون کسی را می‏‌خوانید که نمی‏‌شناسیدش2".
همچنین پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) در این باره می‌فرمایند: "همانا بنده دستش را (برای دعا) به درگاه خدا بالا می‏‌برد در حالی که خوراکش حرام است؛ با چنین حالی، چگونه دعایش مستجاب شود؟3".
امام علی(علیه السلام) درباره این که چه حکمت‌هایی در تأخیر استجابت دعاست؟ می‌فرمایند:" تأخیر در اجابت دعا تو را نومید نگرداند؛ زیرا که بخشش (خداوند) بسته به نیّت تو است؛ چه بسا که در برآوردن خواهشت تأخیر شود، تا به این وسیله خواهنده را پاداش بزرگ تر و امیدوار (به بخشش الهی) را بخشش بیشتر دهد؛ بسا باشد که چیزی بخواهی و به تو داده نشود امّا دیر یا زود بهتر از آن به تو داده شود، یا برای خیر و مصلحت تو از تو دریغ شده است. و بسا خواسته‏‌ای که اگر برآورده شود موجب نابودی و تباهی دین تو گردد4".
آن حضرت همچنین فرمودند: "خداوند عزوجل به عیسی بن مریم علیه‏‌السلام وحی فرمود: به اشراف بنی اسرائیل بگو که ... من دعای هیچ یک از شما و هیچ یک از کسانی را که حقّی از مخلوقات مرا به گردن دارند، اجابت نمی‏‌کنم5".
امام باقر (علیه السلام) نیز در بیان موانع استجابت دعا می‌فرمایند: "(گاه) بنده از خداوند حاجتی را می‏‌خواهد و از شأن خداست که آن را در آینده‏‌ای نزدیک، یا با تأخیر برآورده سازد؛ امّا بنده بعدا مرتکب گناهی می‏‌شود. پس، خداوند تبارک و تعالی به فرشته می‏‌گوید: حاجت او را برآورده مساز و او را از آن محروم گردان؛ زیرا که او خود را در معرض خشم من نهاد و مستوجب محرومیت از سوی من شد6".
رسول مکرم اسلام همچنین فرمودند: "بدانید که خداوند، دعایی را که از دلی غافل و بی‏‌خبر باشد، نمی‏‌پذیرد7".
**************
منابع:
1- أعلام الدین: 269 منتخب میزان الحکمة : 196
2- بحار الأنوار: 93 / 368 / 4 منتخب میزان الحکمة : 196
3- إرشاد القلوب: 149 منتخب میزان الحکمة : 196
4- کشف المحجّه: 228 منتخب میزان الحکمة : 200
5- الخصال: 337 / 40 منتخب میزان الحکمة : 196
6- بحارالأنوار: 73 / 329 / 11 منتخب میزان الحکمة : 196
7- بحارالأنوار: 93 / 321 / 31 منتخب میزان الحکمة : 196

منبع : ایسنا

نوشتن دیدگاه