1. روايتهايى را برخلاف مذهب عدليه واماميه, جعل و به آن افزوده اند, چنانكه نمونه هايى ازآن ياد شد.
2. تمام روايتهايى كه دربيان فضائل اهل بيت بوده حذف گرديده است.
پل نويا نخستين چاپ كننده و تصحيح كننده كتاب دراين مورد مى نويسد:
(در متنى كه سلّمى دركتاب خود حفظ كرده است, هرچه ارجاعى سياسى و اشاره اى به اهل بيت داشته, حذف شده است. تنها يك تخطى(غيرقابل توجيه)ازاين قاعده مى توان يافت; يعنى نسخه خطّى [جامع] برخلاف نسخه هاى ديگرى كه ما بررسى كرديم, متنى به دست مى دهد كه از ناحيه يك ت فسير سنّى بعيد مى نمايد.
امام صادق(ع)در تفسير آيه (فتلقّى آدم من ربّه كلمات) (بقره/ 37) مى فرمايد:
خدا درآن زمان كه هنوز هيچ چيز از آفرينش او نبود, ازنور جلال خود پنج مخلوق آفريد واز نامهاى خود به هريك نامى داد. چون محمود است پيامبر را (محمود) ناميد, چون عالى است اميرالمؤمنان را (على) ناميد, چون فاطر السّموات والأرض بود, از آن نام (فاطمه) را ساخت وچون صاحب اسماء الحسنى بود ازآن دونام حسن و حسين را بيرون آورد. پس آنها را در سمت راست عرش خود جاى داد.61
حال اين پرسش مطرح است كه جعل و تحريف در تفسير مورد بحث, از سوى چه كسى صورت گرفته است؟ احتمال مى رود كه جعل برخى روايتها ونيز حذف بعضى ديگر توسط شخص سلّمى, انجام شده است, بويژه كه وى متّهم به جعل حديث نيز بوده است. افزون بر اين, نامبرده گذشته از اين كه ص وفى بوده, از علم كلام و علم حديث نيز بهره داشته و متكلم ومحدث بوده است و همان گونه كه پيش تر آورديم, بيش ترين جعل و تحريف درحوزه مسائل كلامى و اعتقادى صورت پذيرفته است.

- پاورقی -

61. پل نويا, تفسير قرآن و زبان عرفانى/ 131.