سلطنت‏ بنى‏ اميه پس از هلاكت وليد بن يزيد بن عبدالملك رو به ضعف‏ گذاشت. عده‏ اى از بنى هاشم و عباسيان مثل منصور دوانيقى و برادرانش، سفاح و ابراهيم، و عبدالله محض و پسرانش، محمد وابراهيم در «ابواء» جمع شدند و توافق كردند كه فردى را به‏ عنوان كانديداى خلافت‏ برگزينند. عبدالله محض از ميان جمع برخاست‏ و از آن‏ها خواست كه با فرزندش، محمد، معروف به «نفس زكيه‏»بيعت نمايند. عبدالله محض فرزند حسن مثنى نوه امام مجتبى(ع)است و مادرش فاطمه، دختر امام حسين(ع) است. به همين جهت‏ به‏«محض‏» لقب يافته است. فرزندش، محمد به خاطر زهد و عبادت‏ فراوان به «نفس زكيه‏» شهرت يافته است. چون در ميان شانه‏ هاى‏ او خالى سياه بود، براى عده ‏اى از جمله پدرش اين گمان پيدا شده ‏بود كه او همان مهدى امت است كه در روايات بدان خبر داده شده‏ است. بدين سبب مردم با او بيعت كردند و سپس فردى را راهى خانه‏ امام صادق(ع) نمودند تا آن حضرت در جلسه حضور يابد و با محمدنفس زكيه بيعت كند. امام صادق(ع) در جمع آنان حضور يافت و پس‏از شنيدن سخنان عبدالله محض، فرمود: اگر فكر مى‏ كنى فرزندت مهدى‏ است اين طور نيست. «و ان كنت انما تريد ان تخرجه غضبا لله وليامر بالمعروف و ينه عن المنكر فانا و الله لا تدعك فان ت‏شيخنا و نبايع ابنك فى هذالامر»; و اگر تصمميم دارى كه به خاطر خدا وامر به معروف و نهى از منكر از او بخواهى قيام كند، به خداسوگند! تو را تنها نخواهيم گذاشت. تو بزرگ خاندان ما هستى و با فرزندت بيعت مى ‏كنيم. (9)
در اين روايت، حضرت از همان آغاز بر اصالت هدف و الهى بود ن‏نهضت نفس زكيه تاكيد مى ‏ورزيد و حمايت از آن را به عنوان يكى ‏از اصول سياسى حركت‏ خويش اعلام مى ‏دارد.

- پاورقی -

9- بحارالانوار، ج‏47، ص 278.

نوشتن دیدگاه