آنچه از واژه «عبادت» به هنگام استعمال آن فهميده مى‏شود روزه، نماز و حج و ديگر عبادتهاى بدنى است كه انجام آنها احتياج به قصد قربت دارد و وجود امام صادق (ع) از اين حيث زينت بخش عبادت كنندگان مى‏باشد.
سبط ابن جوزى در «تذكره» مى‏نويسد: علماى سيره نويس گفته‏اند او به سبب اشتغال به عبادت و پرستش خدا از رياست‏طلبى و دنيا خواهى منصرف بوده است .
ابن‏طلحه در «مطالب السؤل» مى‏نويسد: امام جعفر بن محمد عليهما السلام صاحب دانشهاى فراوان بود و عبادتهاى زياد انجام مى‏داد و ذكرها و وردهاى پى در پى مى‏خواند. او اوقات خويش را به انواع عبادات و نيايشها تقسيم مى‏كرد.
ابو نعيم اصفهانى در «حيلة الاولياء» مى‏نويسد: او به عبادت و پرستش خدا رو آورده و در برابر خدا خاضع و خاشع و از رياست رويگردان بود.
مالك بن انس مى‏گويد: جعفر بن محمد عليهما السلام در يكى از سه حال بود: حالت روزه، نماز و ذكر. او از عابدان بزرگ و زاهد سترگ بود كه از خدا خشيت دارند. يك سال در سفر حج با او همراه بودم، هنگامى كه پس از بستن احرام بر مركب خويش قرار گرفت، تا مى‏خواست لبيك گويد، صدايش مى‏بريد و نزديك مى‏شد كه از مركب پائين افتد.
مالك در ادامه سخنش مى‏گويد: با فضيلت‏تر از جعفر بن محمد از جهت دانش، عبادت و نيايش، هيچ چشمى نديده و هيچ گوشى نشنيده و از خاطر احدى نگذشته است .
پس هيچ جاى تعجب نيست كه امام ابو عبدالله (ع) با فضيلت‏ترين مردم باشد از جهت عبادت، زهد وتقوى ؛ زيرا حدود بندگى و عبادت هر كس بر پايه ميزان خداشناسى اوست و به مفاد آيه «انّما يخشى اللّه من عباده العلماءُ» ، امام صادق (ع) كه در مرحله بالائى از علم و عرفان به ساحت الهى بوده، حدود عبادت و بندگى‏اش نيز به همين تناسب بوده است .
اين بود عبادتهاى بدنى امام. اما عبادتهاى ديگر آن حضرت كه پر اثرتر و منشترتر بوده، يعنى عبادت نشر دانش، تعليم و تربيت و ارشاد و اصلاح جامعه، آنها هم بر احدى پنهان نيست و ما در فصل زندگى علمى امام، كوششهاى او را در زمينه تعليم و تربيت ،احسان و نيكوئى و عطوفت و مهربانى وسعى او را در گسترش خلقهاى والاى انسانى قلم زده‏ايم، كه مراجعه شود و در فصل سخنان برگزيده امام، باز به شمه‏اى از تلاشهاى آن حضرت درباره ترغيب و تشويق مردم به حركت در مسير راست زندگانى
و عمل به شريعت اسلامى و آراستگى به فضائل اخلاقى اشاره خواهيم كرد.

- پاورقی-

صفحاتى از زندگانى امام جعفر صادق (ع) ص 321 - 322.

نوشتن دیدگاه