از جمله عواملى كه مى تواند در تربيت و اعتلاى شخصيت افراد تاثيرگذار باشد، قرآن كتاب آسمانى ما مسلمانان است . مربيان و والدين گرامى مى توانند از اين عامل ارزنده تربيتى در رشد شخصيت و تعالى روح خويش و فرزندان به وجه احسن بهره مند شوند. حضرت امام مجتبى عليه السلام در اين رابطه مى فرمايد:
ان هذا القرآن فيه مصابيح النور و شفاء الصدور فليجل جال بضوئه وليلجم الصفه قلبه فان التلقين حياه القلب البصير كما يمشى المستنير فى الظلمات بالنور ؛ (27)
در قرآن چراغ هاى هدايت و شفاى سينه هاست ، براى هر عارف صاحب بصيرتى شايسته است كه در پرتو آن به قلب خويش جلاء دهد و هر نكته سنجى را سزد كه دل خويش و افكار خود را توسط قرآن كنترل نمايد، تفكر در آن حيات بخش دل هاست ، همچنان كه شخص گمشده در تاريكى ها به دنبال نور، راه خويش را مى يابد. و همچنين آن بزرگوار در مورد نقش پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام در رشد و ترقى افراد و تاثير پيروى از آنان در يافتن راه صحيح زندگى براى افراد بشر، چنين مى فرمايد:
ماييم حزب پيروز خداوند و خاندان نزديك پيامبر خدا و خانواده پاك و پاكيزه او، و يكى از دو چيز گرانبهايى هستيم كه رسول خدا صلى الله عليه و آله پس از خود در ميان امتش به جاى گذارد، و ما جفت و همدوش كتاب خداييم كه تفصيل هر چيز در آن است و هيچگونه باطلى از پس و پيش در آن راه ندارد، پس اعتماد و اطمينان در تفسير آن بر ماست و ما در تاويل آن راه گمان نپوييم ، بلكه حقايق آن را به يقين مى دانيم ، پس از ما اطاعت كنيد كه اطاعت ما واجب شمرده شده ، چرا كه به طاعت خداوند - عزوجل - و رسولش مقرون گشته است ، خداوند عزوجل فرمود: يا ايها الذين امنوا اطيعوا الله و اطيعوا الرسول و اولى الامر منكم ؛ اى كسانى كه ايمان آورده ايد از خدا و رسول او و صاحبان امر، اطاعت كنيد. (28)
آن حضرت در رابطه با تاثير عميق و ريشه دار قرآن و پيشوايان معصوم عليهم السلام بارها سخن گفته و مردم را با اين دو عامل تربيتى و انسان ساز آشنا ساخته است . بنابراين بر اولياء و مربيان دلسوز جامعه شايسته است كه از تاثير اين دو عامل اساسى غافل نبوده و در تربيت فرزندان به اين مسئله كمال توجه را نموده و در حد امكان با روش هاى دلپسند و جذاب تاثير آنان را مدنظر داشته باشند.
امام مجتبى عليه السلام در گفتارى مقام و عظمت اهل بيت عليهم السلام و موقعيت آنان در رهبرى افراد بشر و هدايت استعدادها و پرورش و تعالى روح و روان انسان ها را چنين ترسيم مى نمايد: ان الائمه منا و ان الخلافه الا فينا و ان الله جعلنا اهلها فى كتابه و سنه نبيه صلى الله عليه و آله و ان العلم فينا و نحن اهله و هو عندنا مجموع كله بحزا فيره و انه لا يحدث شى الى يوم القيامه حتى ارش الخدش الا و هو عندنا مكتوب باملاء رسول الله صلى الله عليه و آله و خط على عليه السلام بيده ؛ (29)
پيشوايان هدايتگر از ما اهل بيت عليهم السلام مى باشند و خلافت و صلاحيت رهبرى مردم با ما خانواده است و خداوند به ما خانواده چنين اهليتى داده و در قرآن و روش پيامبر به آن مفتخر گردانيده است .
ما اهل علم و دانش هستيم و تمام علوم مختلف در پيش ماست ، هيچ حادثه در جهان آفرينش رخ نمى دهد، مگر اينكه در پيش ما اهل بيت عليهم السلام به املاء پيامبر صلى الله عليه و آله و خط على عليه السلام نوشته اى در رابطه با آن وجود دارد، حتى حكم و دستور يك خراش كوچك هم در پيش ماست
گفتنى است كه رهنمودهاى قرآن و اهل بيت عليهم السلام نه تنها براى سعادت مسلمانان بلكه براى كمال و تربيت تمام افراد بشر تنظيم گرديده است ، آواى ملكوتى و وحيانى آن ها با سطح فرهنگ تمام طبقات محتلف مردم هماهنگ است ، چرا كه انسان ها گرچه در فرهنگ ها و سنت هاى قومى و جغرافيايى با هم اشتراك ندارند، اما در فرهنگ انسانى - كه همان فطرت پايدار تغييرناپذير است - با هم ديگر مشترك هستند و مخاطبين قرآن و اهل بيت عليهم السلام هم فطرت پاك انسان ها است . فطرت الله التى فطر الناس عليها لا تبديل لخلق الله ذلك الدين القيم ولكن اكثر الناس لا يعلمون ؛ (30) اين فطرتى است كه خداوند، انسان ها را بر آن آفريده و دگرگونى در آفرينش الهى نيست ؛ اين است آيين استوار، ولى اكثر مردم نمى دانند.
در نتيجه محتواى پيام هاى آسمانى قرآن و رهنمودهاى دلنواز پيشوايان معصوم عليهم السلام همانند آبى گوارا و زلال عامل حيات و رشد و تربيت همه طبقات افراد بشر مى باشد.
- پاورقی -
27- كشف الغمه ، ج 1، ص 573، بحار الانوار، ج 75، ص 112، مسند امام مجتبى عليه السلام ، ص 724.
28- امالى مفيد، محمد بن نعمان بغدادى ، ص 398.
29- احتجاج طبرسى ، ج 2، ص 287.
30- روم ، آيه 30.
ز: قرآن و پيشوايان دينى
- بازدید: 900