گاه مطرح مى شود كه: چرا حضرت زهرا عليهاالسلام اين اندازه به دفاع از فدك، اهتمام ورزيده است؟ دنيا كه ارزشى ندارد. در پاسخ به اين سؤال جواب هاى متعددى گفته شده است:
1- گرفتن حق، در اسلام ريشه و جايگاهى دارد و چنان نيست كه تن به ظلم دادن پسنديده باشد و تا آنجا كه ممكن است بايد مقاومت كرد.
2- اين پندار كه فدك، چيز بى ارزشى بوده و شايسته ى اين اهتمام نبوده باز صحيح نيست. فدك، سرزمين پهناور و ارزشمندى بود و پشتوانه ى قدرتمندى براى آل پيامبر صلى الله عليه و آله محسوب مى شده است.
3- كسانى كه با خطبه ى حضرت آشنايند و حركت انقلابى زهرا عليهاالسلام را پس از پيامبر و روى كار آمدن ابوبكر به خوبى دنبال كرده اند درمى يابند كه مطرح كردن حق ارث، فدك، سهم ذوى القربى از سوى حضرت زهرا عليهاالسلام در راستاى كوبيدن حاكمان آن زمان قرار داشته است.
در خطبه، ابتدا ولايت و رهبرى امير مؤمنان مطرح مى شود و زهرا عليهاالسلام عدول از امام على عليه السلام را انحرافى بس بزرگ قلمداد مى كند و از آثار شوم آن، انحراف از قرآن و احكام آن را برمى شمرد و نمودهاى اين انحراف در موضوع فدك و ارث ارائه مى شود.
دفاع از فدك و ارث، در حقيقت، دفاع از امامت و رهبرى است. حضرت زهرا بدين وسيله مى خواهد حاكمان آن زمان را رسوا سازد و بيگانگى آنان را با قرآن و اسلام برملا سازد.
اين حقيقت، به هنگام بررسى داستان فدك و درگيرى زهرا عليهاالسلام با حاكمان وقت به خوبى مشهود است و روشن ترين گواه خطبه ى فدكيه است. شهيد صدر در اين رابطه مى نويسد:
«و اننا نحس أيضا اذا درسنا الواقع التاريخى لمشكله فدك و منازعاتها بأنها مطبوعه بطابع تلك الثوره و نتبين بجلاء أن هذه المنازعات كانت فى واقعها و دوافعها ثوره على السياسه العليا و ألوانها التى بدت للزهراء بعيده عما تألفه من ضروب الحكم و لم تكن حقا منازعه فى شى ء من شؤون السياسه الماليه المناهج الاقتصاديه التى صارت عليها خلافه الشورى و ان بدت على هذا الشكل فى بعض الأحايين». [كتاب فدك فى التاريخ، ص 59.]
«به هنگام بررسى تاريخ فدك و درگيرى هاى آن مى يابيم كه ماجراى فدك نمود حركت انقلابى حضرت زهرا عليهاالسلام است و درگيريهاى فدك در حقيقت، با توجه به انگيزه هايش، انقلابى است عليه حكومت آن زمان و هرگز درگيرى فدك يك درگيرى مالى صرف نيست. گرچه گاهى ممكن است به اين شكل جلوه كند».
بنابراين، فدك و دفاع از فدك يك معناى سمبليك دارد و زهرا عليهاالسلام مى خواسته تا از اين راه، حاكمان آن زمان را رسوا سازد. دورى آنان را از مبانى دينى اعلام كند و ناشايستگى آنان را جهت احراز اين مسند بزرگ به همگان تفهيم كند.
پيروزى زهرا عليهاالسلام در موضوع فدك درستى بينش حضرت زهرا را در موضوع امامت و رهبرى به دنبال دارد و اين دو به هم پيوسته است و هم اكنون مى يابيم كه چرا امام موسى بن جعفر عليه السلام آن هنگام كه هارون پيشنهاد واگذارى فدك را به حضرت مى دهد مى فرمايد: من فدك را با همه ى حدودش يعنى به طور كامل مى پذيرم. هارون كه از حدود فدك مى پرسد امام به گونه اى ترسيم مى كند كه همه ى محدوده ى كشور اسلامى آن زمان را فرامى گيرد. [بحارالأنوار، ج 29، ص 201.]
يعنى مبارزه ى فدك در حقيقت، يك مبارزه ى مالى صرف نبود. چهره اى سياسى و حكومتى داشته و طرح فدك در راستاى مبارزه با حاكمان آن زمان قلمداد مى شده است.

نوشتن دیدگاه