پس از رحلت پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله فاطمه ى زهرا عليهاالسلام، در اثر مصائب زياد كه از سوى حكومت وقت تحميل مى شد، به بستر بيمارى افتاد، در اين ميان گروهى از زنان مدينه به عيادت آن بانوى گرامى آمده و احوال او پرسيدند، فاطمه عليهاالسلام در جواب آنان (به طور خلاصه) سخنانى گفت كه متن خطبه مزبور را تشكيل مى دهد:
اصبحت واللَّه عائفه لدنياكن، قاليه لرجالكن، لفظتهم بعد ان عجمتهم، و شنئتهم بعد ان سبرتهم فقبحا لفلول الحد، و اللعب بعد الجد وقرع الصفاه و صدع القناه و خطل الارا، و زلل الاهوا، و بئس ما قدمت لهم انفسهم ان سخط اللَّه عليهم و فى العذاب هم خالدون. لاجرم لقد قلدتهم ربقتها، و حملتم اوقتها و شننت عليهم عارها، فجدعا و عقرا و سحقا للقوم الظالمين و يحهم انى زحزحوها عن رواسى الرساله؟ و قواعد النبوه و الدلاله و مهبط الروح الامين، و الطيبين بامور الدنيا و الدين، الا ذالك هو الخسران المبين، و ماالذى نقموا من ابى الحسن؟ نقموا منه واللَّه نكير سيفه، و قله مبالاته بحتفه، و شده و طاته و نكال و قعته، و تنمره فى ذات اللَّه عزوجل، واللَّه لو تكافوا عن زمام نبذه رسول اللَّه اليه لاعتلقه و لساربهم سيرا سجحا، لايكلم خشاشه، و لايتعتع راكبه، و لاوردهم منهلا، صافيا رويا فضفاضا تطفح ضفتاه و لايترنق جانباه و لاصدرهم بطانا و نصح لهم سرا و اعلانا، و لم يكن يتحلى من الغنى بطائل و لايحظى من الدنيا بنائل غيز رى الناهل، و شبعه الكافل و لبان لهم الزاهد من الراغب، و الصادق من الكاذب، ولو ان اهل القرى آمنوا و اتقوا لفتحنا عليهم بركات من السما و الارض ولكن كذبوا فاخذناهم بما كانوا يكسبون، والذين ظلموا من هولا سيصيبهم سيئات ماكسبوا و ما هم بمعجزين. الا هلم و استمع و ماعشت اراك الدهر عجبا و وان تعجب فعجب قولهم، ليت شعرى الى اى سناد استندوا؟ و على اى عماد اعتمدوا؟ و بايه عروه تمسكوا؟ و على ايه ذريه اقدموا و احتنكوا؟ لبئس المولى و لبئس العشير، و بئس للظالمين بدلا استبدلوا، واللَّه الذنابى بالقوادم و العجز بالكاهل، فرغما لمعاطس قوم يحسبون انهم يحسنون انهم يحسنون صنعا، الا انهم هم المفسدون ولكن لايشعرون. و يحهم، افمن يهدى الى الحق احق ان يتبع ام من لايهدى الا ان يهدى فمالكم كيف تحكمون. اما لعمرى لقد لقحت فنظره ريثما تنتج ثم احتلبوا ملا القعب دما عبيطا و ذعافا مبيدا، هنالك يخسر المبطلون، و يعرف التالون غب ما اسسه الاولون. ثم طيبوعن دنياكم انفسنا و اطمانوا للفتنه جاشا و ابشروا بسيف صارم و سطوه مغتد غاشم و هرج شامل و استبداد من الظالمين. يدع فيئكم زهيدا و جمعكم حصيدا فياحسره لكم و انى بكم؟ و قد عميت عليكم انلزمكموها و انتم لها كارهون. [احتجاج طبرسى، ج 1، ص 147- بحارالانوار، ج 43، ص 158- عوالم، ج 11، ص 458- شرح ابن ابى الحديد، ج 16، ص 233- رياحين الشريعه، ج 2، ص 43.] من صبح كردم در حالى كه نسبت به دنياى شما كاره و به مردانتان خشمگينم. آنان را از دهان خويش به دور انداخته و در اثر تعمق در افكار و حركتشان به شدت بغضشان را در دل گرفتم... آنان در عذاب الهى پيوسته در آتش خواهند بود. و اى بر آنان، چگونه خلافت رسول خدا را از مواضع اصلى دور ساختند؟! و از خانه اى كه جبرئيل امين در آنجا فرود مى آمد به خانه ديگرى بردند؟! اين كار زيان بزرگى را متوجه آنانت خواهد ساخت.
مى دانيد چرا به شوهرم اميرالمومنين توجه نكردند؟ و چرا وى را رها نموده، به جاى ديگرى روآوردند؟ از شمشير او دل پرى داشتند، زيرا على قهرمانان و شجاعان اينان را به خاك هلاكت افكند و از مرگ نهراسيد و در راه خدا با دشمنان او سازش نكرد...
اگر مردان شما به او جفا نمى كردند و اجازه مى دادند كه او به كرسى خلافت بر حق او بنشيند، به سود شما حركت مى نمود و با آرامش تمام مركب خلافت را سالم به مقصد نهايى مى رسانيد و هيچ رنج و زحمتى به كسى متوجه نمى شد... و خود نيز از آن سوء استفاده نمى كرد و جز به اندازه ى نياز از آن بهره مند نمى شد، در حكومت او منافق و مومن، درستكار و خائن، زاهد و حريص... روشن و مشخص مى گرديد و زمين و آسمان بركات خويش را بر شما ظاهر مى ساخت ولى مردان شما، ره به بيراهه رفته و بزودى به سزاى اعمالشان خواهند رسيد... نمى دانم آنان چرا دوست بدى انتخاب كردند و سرپرست نامناسبى براى خويش گماردند؟! بدانيد كه آنان فاسدانند ولى نمى دانند. و اى بر آنان. كسى كه به راه حق حركت مى كند سزاوار پيروى است يا آنكس كه راه نيافته بايد از ديگرى راهنمايى بگيرد؟!
شما در اثر اين انتخاب بد، به جاى شير از پستان شتر خلافت، بايد خون بدوشيد و با زهر زندگى مسموم گرديد و گرفتار استبداد و ستمگرى باشيد...
سويد بن غفله كه راوى اين خطبه است مى گويد: زنان مدينه به خانه هايشان مراجعت نموده و شوهران خويش را از سخنان آن حضرت باخبر ساختند و لذا گروه زيادى از مردم مدينه به حضور فاطمه ى زهرا عليهاالسلام آمده و اعتذار نمودند .. ولى حضرت آنان را نبخشيد و فرمود: از نزد من دور شويد؟ پس از آنكه مرتكب اين گناه بزرگ شديد به دروغ عذرخواهى مى كنيد؟ شما كه عذر نداريد.

نوشتن دیدگاه