ما در مورد نام و نامگذارى در كتاب مسائل ازدواج و حقوق خانواده بحث كرده ايم، در اينجا فقط به نامهاى حضرت فاطمه عليهاالسلام و فلسفه ى آنها به طور اختصار اشاره مى كنيم:
1- فاطمه 2- صديقه 3- مباركه 4- طاهره 5- زكيه 6- راضيه 7- مرضيه 8- محدثه 9- زهرا عليهاالسلام حضرت امام صادق عليه السلام مى فرمايند:
لفاطمه عليهاالسلام تسعه اسما عنداللَّه عزوجل: فاطمه و الصديقه، و المباركه، و الطاهره و الزكيه، و الراضيه، و المرضيه، و المحدثه، و الزهرا.... [بحار، ج 43، ص 10، ح 1.] براى حضرت زهرا در پيشگاه خداوندى نه نام هست: فاطمه، صديقه، مباركه، طاهره،زكيه، راضيه، مرضيه، محدثه، زهرا.
ابوجعفر قمى علاوه بر اين اسما اسامى ديگرى را نيز نقل كرده و آنها عبارتند از: بتول، حصان، حره، سيده، عذرا، حورا، مريم كبرى، صديقه كبرى، نوريه و حانيه. [عوالم، ج 11، ص 52 - بحار، ج 43، ص 16، ح 15.] در مورد فلسفه اين نامها احاديث زيادى در كتب شيعه و سنى آمده است كه آوردن همه ى آنها با اين مختصر نمى سازد، ولى به عنوان تيمن به چند نمونه اشاره مى كنيم.
رسول گرامى اسلام مى فرمايند:
ابنتى فاطمه حورا آدميه لم تحض و لم تطمث و انما سماها فاطمه لان اللَّه عزوجل فطمها و محبيها من النار. [كنزالعمال، ج 12، ص 109، ش 34226- فرائد سمطين، ج 2، ص 48، ش 379- بحار، 43، ص 12- عوالم ج 11، ص 54.] دخترم فاطمه حورى اين جهان از نسل آدم است. او هميشه پاك و پاكيزه است و بدين جهت نام «فاطمه» به او اختصاص يافته، كه خداوند او و شيعيانش را از آتش جهنم دور مى دارد.
فاطمه عليهاالسلام از واژه ى «فطم» به معنى؛ رهاساختن، دور نمودن و فاصله افكندن آمده است و اين نام مبارك از اين جهت، به معنى دورى از شرارت، ناپاكى، آتش و... آمده است. و چون از معنى آن، از امام صادق عليه السلام سوال شد، حضرت در جواب فرمودند:
فطمت من الشر. [بحار، ج 43، ص 10.] از تمام شرارتها مصون مانده است.
در مورد نام زهرا عليهاالسلام آمده است:
زهرا، يعنى درخشنده و نوردهنده و علت نامگذارى به اين نام بود كه نور آن حضرت، از نور عظمت الهى سرچشمه گرفته بود و بر دلها و زمين و آسمان نور مى داد و آنها را از درون روشن مى ساخت و قلب مبارك اميرالمومنين عليه السلام را از نور خود خوشحال مى نمود... [لان اللَّه عزوجل خلقها من نور عظمته فلما اشرقت اضمائت السموات و الارض...
كان وجهها يزهر لاميرالمومنين من اول النهار كاشمس الضاحيه...
زهر نورها لاهل السما كما يزهر نور الكواكب لاهل الارض.] و در مورد علت نامگذارى به «بتول» از رسول خدا سوال كردند، حضرت فرمودند:
البتول التى لم تر حمره قط و لم تحض، فان الحيض مكروه فى بنات الانبيا.
بتول به كسى گويند كه عادت ماهانه و حيض نبيند، زيرا چنين حالتى براى دختر پيامبران الهى خوشايند نيست. و به طور خلاصه: «صديقه» يعنى؛ معصوم و راستگو. «مباركه» يعنى؛ داراى بركت در علم و كمال، معجزه و غيره. «راضيه» يعنى؛ راضى به قضا و مشيت الهى. «مرضيه» يعنى، مورد رضايت خداوند. «زكيه» يعنى؛ نموكننده در كمالات و سير و سلوك الى اللَّه. «محدثه» يعنى؛ مصاحبه با ملائك و بهره مندى از اخبار آسمانى. «طاهره» يعنى؛ مبرى از هر عيب و نقص معنوى و كمالات انسانى و.... [احاديث فراوانى را در اين زمينه در كتابهاى بحارالانوار، ج 43 از اول تا، ص 19- عوالم، ج 11 از، ص اول به بعد- جلاالعيون شبر، ج 1، ص 120 تا 130- منتهى الامال، ص 131 ملاحظه فرماييد.] كنيه هاى آن حضرت نيز زياد مى باشد، از جمله:
1- ام المومنين 2- ام السبطين 3- ام الحسن 4- ام الحسين 5- ام المحسن 6- ام الائمه 7- ام النورين 8- ام العطيه 10- ام البدريين 11- ام ابيها 12- ام الاسما 13- ام العلوم 14- ام الكتاب 15- ام الاخيار 16- ام الفضائل 17- ام الازهار 18- ام الرافه 19- ام التقى 20- ام النقى و... .

نوشتن دیدگاه