قبل از بررسى زندگانى حضرت زهرا عليهاالسلام، لازم است، اشاره اى به واقعه نگارى در عصر خلافت شيخين و ادامه ى آن در دوران اموى و عباسى شود.
مشكل عمده اى كه در مطالعه ى تمامى ادوار تاريخ، خصوصاً تاريخ صدر اسلام و زندگانى ائمه معصومين عليهم السلام به وضوح به چشم مى خورد، تحريف در بيان وقايع و حوادث مى باشد و با دو دسته مورخين مواجه مى شويم:
1- مورخينى كه با عدوات دشمنى در مورد آنان سخن گفته اند و تعصب فكرى و جانبدارى از حكومت وقت و يا فشار افكار سياسى آنها را از بيان حقايق باز داشته است.
2- مورخينى كه علاقه و جانبدارى شديد آنان نسبت به معصومين- عليهم السلام- در برخورد با وقايع به اغراق گويى پرداخته اند.
مشاهده ى روايات مختلف و بعضاً متناقض در مورد حوادث مهمى كه شايسته غفلت و نسيان نمى بود، چون در تاريخ رحلت رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله و مدت زندگانى دخت گراميش، حضرت زهرا عليهاالسلام هشدارى است كه در بررسى و تحليل تاريخ بايد دقّت بيشترى مبذول دارد. [ر. ك: ماجراى سقيفه، صص 22-23.]
شروع تحريف حقايق و به دنبال آن، جعل احاديث، يك سياست برنامه ريزى شده اى بود كه گستاخانه آن را در حضور رسول خدا صلى اللَّه عليه و آله كه در حال ارتحال بودند و مانع ثبت وصيت وى شدند، به اجرا درآمد. [ر. ك: صحيح بخارى، تأليف امام بخارى (متوفاى سال 256 هجرى)، با شرح و تحقيق شيخ قاسم شماعى رفاعى، دارالعلم، بيروت- لبنان، (1407 ه 1987 م) چاپ اول، جلد ششم، ص 11. در اين صفحه آمده است: «...اُشْتُد برسول اللَّه- صلى اللَّه عليه و آله- وَجعُهُ فَقال اِئتونى اُكْتُبْ لَكُمْ كِتاباً لَنْ تَضِلّوا بَعدَهُ ابداً فَتنازَعوا و لا يَنبغى عنهُ نَبِىّ تَنازَعُ فَقالوا ماشَأنُهُ أهَجَراسْتَفْهِمُوهُ فَذَهَبُوا يَرُدُّون علَيه». ترجمه:
چون بيمارى پيامبر شدت يافت فرمودند قلم و كاغذى بياوريد تا عهدى بنويسم كه بعد از من گمراه نشويد كه سر و صداى اختلاف و خصومت بين حاضرين بالا گرفت و اين صدا شنيده شد كه تب بر پيامبر غالب شده است و آن حضرت هذيان مى گويد، كه پيامبر ناراحت شدند و فرمودند: از نزد من برويد.]
در زمان ابوبكر براى اولين بار تفسير و بيان مفاهيم قرآنى بر خلاف واقع در اغراض سياسى مورد استفاده قرار گرفت.
از جمله تأويل و تفسير ابوبكر از حديث «لانُوَرِّثُ، ما تَرَكْناهُ صَدَقَه» [شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحديد، به تحقيق محمد ابوالفضل ابراهيم، منشورات مكتبة آيت اللَّه العظمى المرعشى النجفى، قم، ايران، 1404 ه ق، جلد شانزدهم، ص 224.] كه در بيان اين حديث توسط پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نيز جاى شك و ترديد است. چنانكه حضرت فاطمه عليهاالسلام با شنيدن اين حديث از ابوبكر فرمود: «لَقَدْ جِئْتَ شَيئاً فَرياً...» [شرح ابن ابى الحديد، جلد شانزدهم، ص 212.] به تحقيق يك سخن دروغى را (به خدا و رسولش) نسبت داده اى. و حضرت طى خطبه اى كه در مسجد النبى ايراد فرمود، اين سياست مزورانه حكومت را تقبيح و محكوم نمود.
به عنوان مثال، نمونه از سياست جمع آورى احاديث را با سند معتبر از عايشه نقل مى كنيم:
از عايشه نقل شده است: شبى پدرم (ابوبكر) را ديدم كه بسيار نگران و منقلب بود، از او پرسيدم آيا به شما چيزى رسيده است كه نگرانيد. وقتى صبح شد. (پدرم) گفت: دخترم آنچه حديث از رسول خدا نزد توست برايم بياور. پانصد حديثى كه نزدم بود، آوردم، او (ابوبكر) همه ى آنها را در آتش سوزانيد، علت را پرسيدم، جواب داد: ترسيدم بعد از من اين احاديث كه از افراد موثق مى باشد به دست افراد نامطمئن برسد. [ر. ك: تذكرة الحُفّاظ، امام أبو عبداللَّه شمس الدين ذهبى، داراحياء التراث العربى، بى نا، بى تا، جلد اول، ص 5. در اين صفحه آمده است: «... قالت عايشة جمع الحديث عن رسول اللَّه- صلى اللَّه عليه و آله- و كانت خمسائة حديث فبات ليلة يتقلب كثيراً قالت فغمنى فقلت أتتقلب شكوى او شىٌ بلغك؟ فلما اصبح قال اى بنية هلمى الاحاديث التى عندك فجئته بها فدعا بنار فحرقا، فقلت لم احرقتها؟ قال خشيت ان اموت و هى عند فيكون فيها احاديث عن رجل ائتمنة و وثقت ولم يكن كما حدثنى فاكون قد نقلت ذاك فهذان يصح والله علم». و هم چنين جهت اطلاع بيشتر در زمينه ى تحريف احاديث رجوع شود به: آتش به خانه ى وحى، سيّد محمد حسين سجاد، نشر خرم، قم، 1376، چاپ اول، صص 195- 192.]
بعد از ابوبكر سياست وى توسط عمر ادامه يافت. او ابتدا در مورد حفظ احاديث نبوى با صحابه مشورت نمود و نگهدارى احاديث سفارش كرد، ولى پس از مدتى به مسلمانان گفت: توجه به احاديث شما را چون امتهاى گذشته از كتاب آسمانى خود غافل مى سازد و من هرگز كتاب خدا را با چيزى ديگر درهم نمى آميزم!. [ر. ك: تذكرة الحفاظ، جلد اول، ص 7. در اين صفحه آمده است: «... قالوا نعم تكرمة لنا قال و مع ذلك انكم تأتون اهل قرية لهم روى القرآن كدوى النحل فلا تصدوهم بالاحاديث فتشغلوهم جردوا القران واقلوا الرواية عن رسول اللّه و انا شريككم...».] و ى با سوزاندن احاديث و توقيف صحابه و راويان، سياست خود را عملى ساخت. [تذكره الحفاظ، جلد اول، ص 7. در اين صفحه آمده است: «... عن عمر حبس ثلاثة ابن مسعود و اباالدرداء و ابامسعود الانصارى فقال قد اكثرتم الحديث عن رسول اللّه...». عمر كسانى را كه احاديث بسيار از رسول خدا مى دانستند چون، ابن مسعود، ابادرداء و مسعود انصارى را در مدينه حبس كرد...]
حكومت در مقابل سياست محو احاديث، احاديث جعلى را جايگزين نمود. از جمله شخصيتى كه در جعل احاديث به حمايت از اولين حكومت سنت شكن، نقشى اساسى ايفاء نمود، عايشه است. و احاديث وى يكى از مصادر مهم تاريخ صدر اسلام مى باشد. [ر. ك: نقش عايشه در تاريخ اسلام، سيد مرتضى عسگرى، ترجمه ى عطاء محمد سردارنيا، انتشارات مجمع علمى اسلامى، 1342، جلد اول، ص 133.]
به عنوان مثال: رواياتى كه از وى نقل شده است: پيامبر فرمود: «... عمر با من است و من با عمرم، پس از من هر جا باشد، حق با اوست!». [تا ريخ طبرى «الرسل والملوك» تأليف محمد بن جرير طبرى، ترجمه ى ابوالقاسم پاينده، انتشارات اساطير، 1362، چاپ دوم، جلد چهارم، صص 1317- 1316.] و اينكه پيامبر فرمود: «... هيچ كسى را در مصاحبت خويش، بهتر از ابوبكر نديدم!». [تا ريخ طبرى «الرسل والملوك» تأليف محمد بن جرير طبرى، ترجمه ى ابوالقاسم پاينده، انتشارات اساطير، 1362، چاپ دوم، جلد چهارم، صص 1317- 1316.]
حضرت على عليه السلام بسيار كوشيدند، احاديث و روايات جعلى رايج بين مسلمانان را از بين ببرند روزى سٌلِيم بن قيس به حضرت فرمود: مطالب بسيارى از تفسير قرآن و حديث پيامبر در بين مردم شايع است كه با گفته شما مخالفت دارد، حضرت در جواب فرمودند: آنچه در دست مردم است، مخلوطى از حق و باطل، راست و دروغ، ناسخ و منسوخ... و مطالب موهوم مى باشد. [ر. ك: اسرار آل محمد صلى اللَّه عليه و آله، تأليف سليم بن قيس، (متوفاى 90 ه ق) بى جا، بى تا، چاپ هفتم، ص 60.]
حضرت به راويان فرمودند: از بيان احاديث غيرمطمئن و ناموثق خوددارى كنيد و تا به صحت حديث و روايت اطمينان پيدا نكنيد براى مردم آنرا نگوئيد و نقل نكنيد، آيا دوست داريد كه خداوند و رسولش دروغگو درآيند. [ر. ك: تذكرة الحفاظ، جلد اول، ص 13.]
سياست تحريف حقايق و جعل احاديث، در عصر اموى و عباسى با شدت بيشترى ادامه يافت خصوصاً در عصر اموى، توسط پيشواى آنان معاوية بن ابى سفيان، [در كتاب آتش به خانه وحى، ص 195 در مورد سياست «جعل حديث» توسط معاويه آمده است كار را بدآنجا رساند كه ابوهريرة بيش از پنج هزار و سيصد حديث و عبدالله بن عمر بيش از دو هزار و سرانجام عايشه و اَنَس بن مالك هر يك بيش از دو هزار و سيصد حديث به دروغ به پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نسبت دادند!!».] كه با اين سياست خود تلاش كرد، محبوبيت و تقدس اهل بيت رسول خدا و ائمه معصومين را از قلوب مسلمين بزدايد و آنها را از جامعه ى مسلمين دور كند. [ر. ك: از آگاهان بپرسيد، تأليف محمد تيجانى سماوى، ترجمه ى محمد جواد مهرى، بنياد معارف اسلامى، قم، 1371 چاپ اول، ص 159.]

نوشتن دیدگاه