خانواده

قبلاً عرض شد همان طور که پل ، سبب می شود تا هر کدام از کناره های رودخانه ، در سوی دیگر قرار گیرد و هر کناره ای به همسایگی با دیگری درآید و دو طرف پهنه های رودخانه کنار هم آیند ، ازدواج ؛ دو انسان را که هر کدام در یک سوی از زندگی قرار دارند، به سوی دیگری متصل می کند، و همچنان که از طریق پل ، کناره رودخانه ، دیگر کناره نیست ، و دو طرفی بودن دشت ها نیز از بین می رود و به همدیگر می پیوندند ، از طریق ازدواج نیز تفرقه همه کرانه های انسان به اتصال و زنده دلی تبدیل می شود و این معجزه «پیوند» است.
دیری است که اندیشه ما به کم بها دادن به خانواده عادت کرده است و به چیز غیر قابل درکی تبدیل شده و آنچه در سرشت خانواده نهفته است، دیده نمی شود. اگر خانواده «پیوند»، آری «پیوند» نباشد، خانواده نیست. اعضاء خانواده به یمن وجود «پیوند»، قدم به عرصه ی وجودی جدیدی گذاشتند. پس اگر در سراسر وجود خانواده، این پیوند و آن هم با حالتی مقدس، پایدار و حاکم نباشد، در واقع خانواده معنی وجودی خود را از دست داده است و دیگر اعضای آن از فضای حقیقی خانواده که همان سکنی گزیدن است، محروم گشته اند.
پیوند قدسی در خانواده ، فضایی را فراهم می آورد که در آن فضا ، چندین انسان با نام های پدر و مادر و فرزندان می توانند حضور یابند و مکان های دور اطراف این پیوند را نیز در برگیرند. این پیوند، چون پل میان دو کناره رودخانه ، فضای میانی ارتباط ها می گردد و دوری و نزدیکی انسان ها را معنی می کند و نزدیک تر ها ظاهر می شوند. چنانچه قرآن می فرماید: «...وَأُولُو الأرْحَامِ بَعْضُهُمْ أَوْلَى بِبَعْضٍ فِي كِتَابِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ »(140)
بعضی از ارحام نسبت به بعضی دیگر نزدیک ترند. پس در پیوند قدسی خانواده جای افراد و اندازه نزدیکی آنها مشخص می شود. در روایت داریم که « رحم » به عنوان یک واقعیت در عالم قیامت تعیین می یابد و مانع ورود کسانی به بهشت می شود که حق « رحم » را رعایت نکرده اند. پس ارحام یک ارتباط واقعی با همدیگر دارند که ریشه در عالم غیب و قیامت دارد و ارتباط آنها با یکدیگر ، صرفاً قراردادی و ذهنی نیست.
پیامبر خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند:« الرحم شجنه من الرحمن فمن وصلها و صله الله و من قطعها قطعه الله »(141) «رحم» رشته ای است از رحمان، هر کس بدان وصل شود به خدا وصل شده، و هر کس از رحم قطع شود، از خدا قطع شده است. چنانچه ملاحظه می فرمایید حفظ ارتباطی که در اثر پیوند ازدواج حاصل می شود موجب ارتباط با خدا می گردد و آن کس که متوجه است ارتباط با خدا یعنی چه، جایگاه این پیوند و جایگاه فضای الهی ای که در اثر این پیوند به وجود می آید می شناسد.
باز رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) در رابطه با جایگاه « رحم » در عالم اعلی و نقش آن در سرنوشت انسان ها می فرمایند: « الرحم معلقه بالعرش، یقول: من وصلنی وصدالله و من قطعنی قطعه الله »(142)رحم به عرش الهی متصل است و همواره از آن مقام ندا می دهد، هر کس به من وصل شد به خدا وصل شده و هر کس از من قطع شد از خدا قطع شده و فاصله گرفته است.
این حدیث شریف حاوی نکات ظریفی است که بسیار قابل تأمل است. همین قدر باید متوجه بود که پیوند ازدواج در زمین، حقیقی را در آسمان – آن هم در مرتبه عرش – ایجاد می کند که در تعیین سرنوشت دنیا و آخرت افراد نقش دارد. به طوری که رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) می فرمایند : « رعایت حقوق ارحام و ارتباط فعال با آنها موجب زیادی عمر و دفع مرگ سیاه می شود ».(143) پس در یک کلمه می توان گفت: جایگاه خانواده جایگاهی است آسمانی و ملتی که این جایگاه و فضای معنوی آن را نادیده گرفت ، عملاً راه آسمان را به روی خود خواهد بست و خود را گرفتار دنیای تنگ مادی خواهد نمود.
ماهیت خانواده، ایجاد کردن فضایی برای سکنی گزیدن است، اگر توانستیم سکنی بگزینیم می توانیم ریشه بدوانیم و رشد کنیم و سر به آسمان برآوریم.
پیوند قدسی دو همسر، موجب ظهور درخت نستوهی می شود که شاخه های آن سقف آسمان را پر می کند و سایه هایش محل زندگی کردن سایرین می گردد.
انسان ها چون سکنی گزیدند ، قادر به گوش دادن می شوند و در این حال سینه پرتجربه پیران خانه ، برای کوچک ترها ، کلاس درس پر از حکمت و بصیرت خواهد شد و هر کدام از اعضاء محصول تجربه های طولانی و تمرین بی پایان زندگی برای دیگران می شوند.

- پینوشتها -

140 سوره انفال آیه 75
141 نهج الفصاحه ، حدیث شماره 1690
142 – نهج الفصاحه ، حدیث شماره 1691.
143 – همان ، حدیث شماره 1838.

نوشتن دیدگاه