سؤال: منظور رسول خدا (صلّی الله علیه و آله و سلّم) چیست که می فرمایند: «من تزوّج فقد أحرز نصف دینه، فلیتق الله فی النصف الباقی»(81) هرکس ازدواج کند نصف دین خود را به دست آورده، پس باید که از خدا بترسد از نصف دیگر دینش.
جواب: بدین معنی است که با ازدواج «اترک نفسک»: خودت را نفی کن تا خدا را جای آن بیابی. چون شما برای تجلی نور الهی بیش از این نمی توانید کاری بکنید که خودتان را عقب بکشید تا خدا همه جا حاضر شود. این که می گویند: «نیمی از راه دینداری را رفته است»، به همین دلیل است که وقتی شما نفی خود کردید، نصف دیگر که حضور نور پروردگار است به لطف خدا واقع می شود. از این روایت می شود فهمید که ازدواج یک کار بزرگی در زندگی محسوب می شود. پیامبر توحید (صلّی الله علیه و آله و سلّم) به همین جهت می فرمایند که انسانِ مسلمان با ازدواج، نصف ایمانش کامل خواهد شد. مثل این که با آزاد شدن از رذائل نفسانی و نظافت از رذائل اخلاقی، زمینه ی تحقق نصف ایمان به وجود می آید، و نصف دیگر که تجلی انوار الهی است پس از پاک شدن از رذائل اخلاقی، در قلب انسان تجلی میکند. لذا در روایت داریم: «الطهر نصف الایمان».(82) نظافت یعنی پاک شدن از رذائل اخلاقی، نصف ایمان است.
وقتی با ازدواج روحیه ی خود خواهی ما فرو نشست و روحیه ی ایثار در بسترِ خاصِ آن به صحنه آمد، یکی از چهره های زیبای ایثار را قلب تجربه می کند و این موجب تمرین برای تحقق نحوه های دیگر ایثار در بسترهای دیگر زندگی خواهد شد، چون وقتی انسان مزه ی ایثار و نفی خودخواهی را در جایی چشید، دوست دارد در جاهای دیگر نیز آن را تجربه کند. لذا اگر دین را دو قسمت فرض کنیم نیمی از آن به دست ما است و نیمی دیگر صرفاً به لطف خدا محقق می شود. نیمه ای که به دست ما است ترک منیت و خودخواهی است که با ازدواج محقق می شود، نیمهی دیگرش که تجلی انوار الهی است با تقوا و رعایت دستورات شرع پدیدار می گردد.
- پینوشتها -
81 - جامع الأخبار، ص 101.
82 - بحار الانوار، ج 77، ص 237.
