112 «قالَ وَ ما عِلْمِى بِما كانُوا يَعْمَلُونَ»
113 «إِنْ حِسابُهُمْ إِلّا عَلى رَبِّى لَوْ تَشْعُرُونَ»
114 «وَ ما أَنَا بِطارِدِ الْمُوْمِنِينَ»
115 «إِنْ أَنَا إِلّا نَذِيرٌ مُبِينٌ»
 
ترجمه :
112. حضرت نوح به قوم در جواب آن‌ها فرمود: من نمى‌دانم به آنچه كه اين فقرا در باطن به چه نحو عمل مى‌كنند. آيا از روى حقيقت است يا بر خلاف است.
113. نيست حساب آن‌ها مگر بر پروردگار من، اگر بوديد شما شعور داشتيد.
114. و نيستم من كه مؤمنين را از خود طرد كنم كه چون شما فقير هستيد از من دور شويد.
115. نيستم من مگر انذار كننده آشكارا[1] .
 
تفسير :
مسئله :
[وظيفه انبيا و ائمّه و مؤمنين عمل به ظاهر است]
وظيفه انبيا و ائمه و مؤمنين عمل به ظاهر است. هر كس بر حسب ظاهر اظهار ايمان كرد بايد پذيرفت تا مادامى كه كشف خلاف نشده، مى‌فرمايد: (وَلا تَقُولُوا لِمَنْ أَلْقى إِلَيْكُمُ السَّلامَ لَسْتَ مُوْمِناً)[2]  و مى‌فرمايد: (وَ لا تَطْرُدِ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِىِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ ما عَلَيْکَ مِنْ حِسابِهِمْ مِنْ شَىْءٍ وَ ما مِنْ حِسابِکَ عَلَيْهِمْ مِنْ شَىْءٍ فَتَطْرُدَهُمْ فَتَكُونَ مِنَ الظّالِمِينَ)[3]  حتى پيغمبر اكرم با اينكه   بر حسب باطن مى‌دانست منافقين را، ولى چون بر حسب ظاهر كشف نشده بود، احكام اسلام را بر آن‌ها بار مى‌كرد، با اينكه بر حسب ظاهر هم به واسطه اخبار پروردگار علم اجمالى به وجود منافقين بود كه مى‌فرمايد: (وَ مِمَّنْ حَوْلَكُمْ مِنَ الاَْعْرابِ مُنافِقُونَ وَ مِنْ أَهْلِ الْمَدِينَةِ مَرَدُوا عَلَى النِّفاقِ لا تَعْلَمُهُمْ نَحْنُ نَعْلَمُهُمْ سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلى عَذابٍ عَظِيمٍ)[4] .
 
[ايمان ملاك برترى]
نكته ديگر اينكه در باب ايمان، سياه و سفيد، غنى و فقير، عزيز و ذليل، بزرگ و كوچك، غريب و بيگانه، مرد و زن، همه يكسان هستند و همچنين در كفر تمام مساوى. در حديث است :
«خُلِقَتِ الجَنَّةُ لِمَنْ أَطاعَ اللهَ وَ لَو كَانَ غُلاماً حَبَشِيّاً، وَ خُلِقَتِ النَارُ لِمَنْ عَصَى اللهَ وَلَو كَانَ سَيّداً قَرَشِيّاً»[5] .
    بلى خداوند نظر به باطن و قلب دارد نه به ظاهر، فرداى قيامت (يَوْمَ تُبْلَى السَّرائِرُ)[6] .
در خبر است «إنَّ اللهَ يَنظُرُ بِقُلوبِكُمْ، لاَ بِأَعمالِكُم»[7] ، لذا حضرت نوح   مى‌فرمايد: (قالَ وَ ما عِلْمِى بِما كانُوا يَعْمَلُونَ) من خبر از باطن آن‌ها ندارم و اينكه چه مى‌كنند، فقط مأمور به ظاهر هستم.
(إِنْ حِسابُهُمْ إلّا عَلى رَبِّى لَوْ تَشْعُرُونَ) امر آن‌ها با پروردگار من است. خود مى‌داند با آن‌ها چه نحوه حساب كند، نامه عمل دارند، شهود روز قيامت هستند. اعضا و جوارح به زبان مى‌آيند و شهادت مى‌دهند با اينكه علم خودش كافى است، ولى براى اينكه بر خود انسان و ديگران هم مكشوف شود دستگاه حساب و ميزان و تطاير كتب[8]  و شهود قرار داده، ولى كفار كه منكر معاد هستند  شعور و ادراك ندارند.
(وَ ما أَنَا بِطارِدِ الْمُوْمِنِينَ) بلكه نمى‌توانم طرد كنم، مسئول پروردگار مى‌شوم.
(إِنْ أَنَا إلّا نَذِيرٌ مُبِينٌ) وظيفه من انذار است از روى دليل واضح و برهان قاطع و حجت تام روشن.

_________________________________________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: نوح گفت: به جزئيات آنچه مى‌كرده‌اند چه آگاهى دارم؟ «112» حسابشان اگردرمى‌يابيد جز با پروردگارم نيست «113» و من طرد كننده مؤمنان نيستم «114» من جز هشداردهنده‌اى آشكارا بيش نيستم «115».
[2] .  و به كسى كه نزد شما اظهار اسلام مى‌كند؛ مگوييد: «تو مؤمن نيستى». سوره نساء: آيه 94.
[3] .  و كسانى را كه پروردگار خود را بامدادان و شامگاهان مى‌خوانند ـ در حالى كه خشنودى او را مى‌خواهند ـ مران . از حساب آنان چيزى بر عهده تو نيست، و از حساب تو نيزچيزى بر عهده آنان نيست، تا ايشان را برانى و از ستمكاران باشى. سوره انعام: آيه 52.
[4] .  وبرخى از باديه نشينانى كه پيرامون شما هستند منافقند، و از ساكنان مدينه [نيز عدّه‌اى] بر نفاق خوگرفته‌اند. تو آنان را نمى‌شناسى، ما آنان را مى‌شناسيم. به زودى آنان را دو بارعذاب مى‌كنيم؛ سپس به عذابى بزرگ بازگردانيده مى‌شوند. سوره توبه: آيه 101.
[5] .  بهشت براى كسى كه از خدا اطاعت مى‌كند آفريده شده است هر چند غلامى سياه باشد وآتش جهنم نيز براى كسى كه نافرمانى خدا را بكند خلق شده است، هر چند او سيد قريشى باشد. مناقب آل ابى طالب(علیهم السّلام): ج4، ص164؛ بحار الأنوار: ج46، ص82، ضمن ح75؛ كشف اللثام: ج11، ص524؛ شجره طوبى: ج2، ص381 و اللمعة البيضاء: ص34. (با اندكى تفاوت).
[6] .  آن روز كه رازها [همه] فاش شود. سوره طارق: آيه 9.
[7] .  خداوند به قلب‌هايتان نظر دارد نه به اعمالتان. امالى طوسى: ص536 ضمن ح1؛ تفسيررازى: ج22، ص135؛ كنز العمال: ج3، ص23، ح5262؛ بحار الأنوار: ج67، ص248،ح21 ور. ك: تفسير الآلوسى: ج15، ص45 (با اندكى تفاوت).
[8] .  تطاير كتب: اين عبارت برگرفته از آيه 13 سوره اسراء است: و كارنامه هر انسانى را به گردن او بسته‌ايم و روز قيامت براى او نامه‌اى كه آن را گشاده مى‌بيند بيرون مى‌آوريم.

نوشتن دیدگاه