ƒ85 «وَ يَسْئَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّى وَ ما أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلّا قَلِيلاً»
 
ترجمه  :
85. سوال مى‌كنند از تو از حقيقت روح بفرما: روح از امر پروردگار من است و به شما داده نشده از علم مگر مقدار قليلى.
 
تفسير :
[اختلاف بين مفسران و حكما و متكلمان در حقيقت روح]
(يَسْئَلُونَکَ عَنِ الرُّوحِ) در مراد از روح بين مفسرين اختلاف شديدى است و بين حكماء و متكلمين نيز اختلاف است و تحقيق كلام اينكه براى روح اطلاقاتى است: روح جمادى، نباتى، حيوانى، انسانى، جبرئيل، ملك مقرب. در قرآن مى‌فرمايد در حق قرآن مجيد: (وَ إِنَّهُ لَتَنْزِيلُ رَبِّ الْعالَمِينَ * نَزَلَ بِهِ الرُّوحُ الاَْمِينُ * عَلى قَلْبِکَ لِتَكُونَ مِنَ الْمُنْذِرِينَ)[1]  و نيز مى‌فرمايد: (يَوْمَ يَقُومُ الرُّوحُ وَ الْمَلائِكَةُ صَفًّا)[2]  و مى‌فرمايد: (تَنَزَّلُ الْمَلائِكَةُ وَ الرُّوحُ)[3] . و مراد از روح در اين آيه همان روح انسانى است و آن مجرد از ماده است و تعلقش به بدن تعلق تدبيرى است و پس از زوال روح حيوانى، كه بخار است، تعلقش قطع مى‌شود و در قبر همين روح تعلق مى‌گيرد بدون روح حيوانى و پرسش و سوال مى‌شود از او، و چون كسانى كه سوال كردند درك معانى مجرد را نمى‌كنند، لذا جواب اين‌ها (قُلِ الرُّوحُ مِنْ أَمْرِ رَبِّى) است حتى يكى از اساتيد ما كه از علم جفر بى بهره نبود گفت: از علم جفر سوال كردم جواب آمد: «الروح من امر ربى» و لذا مجرد را عالم امر مى‌گويند و حقيقت آن‌ها به دست نمى‌آيد و جز خالق آن‌ها خبر ندارد، لذا مى‌فرمايد: (وَ ما أُوتِيتُمْ مِنَ الْعِلْمِ إِلّا قَلِيلاً). چون انسان هر چه علمش بالا رود از محسوسات تجاوز نمى‌كند و مجرد قابل حس نيست نه به حواس ظاهريه و نه به حواس باطنيه، فقط تصديق اجمالى مى‌كند به وجود روح، چنانچه به ذات مقدس ربوبى در مقام غيب الغيوبى، ممكن، نمى‌تواند پى ببرد حتى در وهم.

_________________________________________________________________________________________

[1] .  و محققاً اين قرآن هرآينه نازل شده پروردگار عالميان است كه جبرئيل، كه روح الامين است، نازل شد به اين قرآن بر قلب مبارك تو اى رسول محترم! براى اينكه بوده باشى ازانذاركنندگان. سوره شعراء: آيات 192 ـ 194.
[2] .  روزى كه قيام مى‌كند روح و ملائكه صف بسته در صحراى محشر. سوره نبأ: آيه 38.
[3] .  در آن [شب] فرشتگان، با روح فرود آيند. سوره قدر: آيه 4.

نوشتن دیدگاه