2 «وَ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ وَ جَعَلْناهُ هُدىً لِبَنِى إِسْرائِيلَ أَلّا تَتَّخِذُوا مِنْ دُونِى وَكِيلاً»
 
ترجمه  :
2. و فرستاديم و عنايت كرديم موسى را كتاب تورات و قرار داديم آن كتاب را هدايت كننده از براى بنى اسرائيل اينكه نگيريد از غير من خداى متعال از براى خود وكيلى[1] .
 
 تفسير :
[در بيان كتب آسمانى]
خداوند از ابتداى خلقت بشر كه حضرت آدم باشد براى هدايت آن‌ها انبيايى فرستاد و به آن‌ها دستوراتى نازل فرمود غاية الأمر در حق آدم و شيث و نوح و ابراهيم تعبير به صُحُف[2]  مى‌كند: صحف آدم و شيث و نوح و ابراهيم و در حق موسى و داوود و عيسى و محمّد (صلی الله علیه و آله و سلم) تعبير به كتاب فرموده: كتاب تورات و زبور، انجيل، قرآن. و اول كتابى كه فرستاد تورات بوده براى حضرت موسى و اين تورات مشتمل بر الواحى بوده و در آن‌ها از هر چيزى كه باعث هدايت بنى اسرائيل بود، از مواعظ و تفصيل امور دينيّه نوشته شده بود، چنانچه مى‌فرمايد : (وَ كَتَبْنا لَهُ فِى الاَْلْواحِ مِنْ كُلِّ شَىْءٍ مَوْعِظَةً وَ تَفْصِيلاً لِكُلِّ شَىْءٍ)[3]  لذا مى‌فرمايد :  
(وَ آتَيْنا مُوسَى الْكِتابَ) الف و لام عهد است، يعنى كتاب تورات را (وَجَعَلْناهُ) يعنى غرض از انزال تورات اين بود كه در او نوشته شده بود آنچه موجب سعادت و رستگارى بنى اسرائيل بود: (هُدىً لِبَنِى إِسْرائِيلَ) و مهم‌ترين دستور بر تمام انبيا مسئله توحيد بوده (أَلّا تَتَّخِذُوا مِنْ دُونِى وَكِيلاً). اين جمله راجع به توحيد افعالى است و بيان مقام توكل كه تمام امور در تحت مشيت خداوند است و تمام اسباب مقهور اراده اوست و چون بنى اسرائيل از زمان خود اسرائيل، حضرت اسحاق گرفتار دولت فراعنه بودند و اين‌ها را منشأ آثار و وسايط امور مى‌دانستند تمام اعتماد و توكل به آن‌ها داشتند مى‌فرمايد: به غير من اعتماد و توكلى نداشته باشيد اين‌ها قدرت بر جلب نفعى يا دفع ضررى ندارند. و توحيد افعالى مستلزم توحيد ذاتى و صفاتى و عبادتى است، زيرا اگر غير او خدايى بود آن هم منشأ اثرى بود و چون غير او منشأ اثرى نيست عبادت هم مختص به اوست.

______________________________________________________________

[1] .  ترجمه ديگر: و كتاب آسمانى را به موسى داديم و آن را براى فرزندان اسرائيل رهنمودى گردانيديم كه: زنهار، غير از من كارسازى مگيريد.
[2] .  صُحُف (جمع صَحيفَة ): صحيفه‌ها. كتاب‌هاى آسمانى يا هر يك از آن‌ها، كه شامل چندصحيفه بوده است .
[3] .  و نوشتيم از براى موسى اين الواح تورات از هر چيزى موعظه و تفصيل داديم از هرچيزى. سوره اعراف: آيه 145.

نوشتن دیدگاه