قلعه بنى النضير در نزديكى مسجد قبا قرار داشت و باغات منطقه قبا همگى متعلق به يهوديان بنى النضير بود، در اين محاصره يهوديان به رسول خدا صلى الله عليه و آله پيشنهاد صلح دادند رسول خدا صلى الله عليه و آله اين پيشنهاد را با شرايطى كه قبلا متعرض شديم پذيرفت و كليه اموال منقول و غير منقول از آن رسول خدا صلى الله عليه و آله قرار گرفت (128) به علت اينكه سپاهيان اسلام در گرفتن قلعه بنى النضير دست به اسلحه نبردند و پس از 15 روز محاصره يهوديان بنى النضير تسليم گرديدند(129).
يهوديان بنى النضير از ثروت بسيار زيادى برخوردار بودند، براساس نقل بلاذرى رسول خدا صلى الله عليه و آله از ثروت متروكه يهوديان بنى النضير وسائل و تجهيزات جنگى را تهيه مى كرد و اضافه آن را خرج عيالات خويش مى نمود، فقراى مدينه نيز از اين ثروت استفاده مى كردند.
بلاذرى از عمربن خطاب نقل كرده است كه : سه اموال خيبر و بنى النضير و فدك به رسول خدا صلى الله عليه و آله بازگشت و اين اموال مخصوص ‍ رسول خدا صلى الله عليه و آله شد، زيرا بدون هيچ گونه درگيرى و جنگى به رسول خدا صلى الله عليه و آله تسليم شد (130).
نظريه : اموالى كه به صورت فى ء به دولت اسلامى برميگردد مسلمانان در آن ذى حق نيستند بلكه اين اموال به خدا و رسولش برميگردد، زيرا اصل در مالكيت زمين و مالكيت اعتبارى آن از آن خداوند است و اداره آن توسط بندگان شايسته خدا انجام خواهد شد، قرآن كريم ، در اين باره مى فرمايد: ... استعينوا بالله واصبروا ان الارض لله يورثها من يشاء و من عباده و العاقبة للمتقين (131).
بنابراين چيزى كه در دست كفار است و بر آن تسلط دارند به صورت غصب در دست آنان مى باشد. اگر حاكميت زمين به دست بندگان ناصالح قرار گرفت ملك تحت اداره مالك خود نيست ، بلكه يدى كه بر آن واسطه دارد يد عدوانى است و هنگامى كه يد عدوانى دشمن از مالكيت چيزى به واسطه قهوه قهريه و جنگ برداشته شد، اموال و املاك آن به عنوان غنائم جنگى متعلق به سپاه اسلام است ، و فرمانده نظام وظيفه دارد غنائم به دست آمده را بين نيروهاى رزمى تقسيم نمايد.
ولى اگر در بدست آوردن مالكيت آن قوه قهريه به كار گرفته نشد، بلكه به صلح واگذار گرديد، اموال و املاك به ملك خدا و رسولش رجعت مى كند، كه در اين صورت استفاده از آن امواتل به دست رسول خدا صلى الله عليه و آله مى باشد و هر طور كه بخواهد مى تواند در آن تصرف كند، از اين رو مساءله فدك و خيبر و بنى النضير و بنى قينقاع از اين نمونه است و اين اموال تحت عنوان صلح به دولت اسلامى واگذار گرديده است (132).
واقدى گويد: مخيريق از جمله راهبان يهود بنى النضير بود او مردى دانشمند بود و اطلاعات زيادى را در مورد رسول خدا صلى الله عليه و آله داشت در محاصره قلعه بنى النضير رسول خدا صلى الله عليه و آله ايمان آورد و كليه اموال خود از جمله : هفت باغ و محوطه زراعى و نخلستان خرما را به رسول خدا صلى الله عليه و آله بخشيد، محوطه هاى او عبارت بودند از: ميثب ، صافيه ، دلال ، حسن ، برقه ، الاحوف ، و مشربة ام ابراهيم (133).
زهرى گويد: محاصره قلعه بنى النضير شش ماه بعد از جنگ احد اتفاق افتاد، اين محاصره به حدى طول كشيد كه آنان به صلح حاضر شده و اموال خود را به رسول خدا صلى الله عليه و آله واگذار كردند و از مدينه جلاء وطن نمودند(134).


- پینوشتها -

 128- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 223: فانطلق رسول الهل الى قاب ثم مال الى بنى النضير مستغنيا بهم فى ديتهما و معه نفر من المهاجرين
129- تاريخ طبرى ، ج 2، ص 225: قال ابن عباس : فحاصرهم رسول الله - يعنى بنى النضير - خمسة عشر يوما حتى بلغ منهم كل مبلغ فاءعطوه ما اراد منهم
130- فتوح البلدان ، ص 33،: فكان ينفق منهما على اهله نفقة سنته و ما بقى جعله فى الكراع و السلاح عدة سبيل الله
131- اعراف : 128: ترجمه : همانا زمين از آن خداوند است مالكيت آن را به بعضى از بندگان شايسته خود به ارث واگذار مى كند.
132- فتوح البلدان ، ص 33،: عن عمر بن الخطاب قال : كانت لرسول الله خاصة ثلاث صفايا مال بنى النضير و خيبر و فدك ، و اما فدك كانت لابناء السبيل و اما خيبر فجزاءها ثلاثه اجزاء فقسمه جزئين منها بين المسلمين و حبس جزء لنفسه و نفقة اهله فما فضل من نفقهم رده الى فقراء المهاجرين
133- فتوح البلدان ، ص 31، و 32
134- مدرك پيشين ، ص 33

نوشتن دیدگاه