89 «أَ فَلا يَرَوْنَ أَلّا يَرْجِعُ إِلَيْهِمْ قَوْلاً وَ لا يَمْلِکُ لَهُمْ ضَرًّا وَ لا نَفْعاً»
 
ترجمه  :
89. آيا پس از اين خوار [= صداى گاو]، نمى‌بينند اينكه برنمى‌گردد به سوى آن‌ها كلامى و مالك نمى‌شود از براى آن‌ها ضررى و نه نفعى.
 
تفسير :
[سامرى كيست ؟]
بعضى گفتند: سامرى از اهل كرمان بوده (1) ، بعضى گفتند: از بلدى بوده كه
عبادت گاو (2)  مى‌كردند؛ گاوپرست بودند، و قلباً متمايل به اين عقيده بودند، و
بعضى گفتند: از بنى اسرائيل بوده و منافق بوده (3) ، و چون بنى اسرائيل به
حضرت موسى گفتند در موقعى كه رسيدند به قريه بت‌پرستان: (اجْعَلْ لَنا إِلهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ) (4)  سامرى موقع را غنيمت شمرد و حَلْىْ و حُلَل فرعونيان را از  بنى اسرائيل گرفت و مُطاع بود در بنى اسرائيل و در مدت اين ده روز كه آمدن موسى عقب افتاده بود، عِجل را ساخت و آن‌ها را به عبادت او دعوت نمود.
(أَ فَلا يَرَوْنَ)، يعنى درك نمى‌كنند و نمى‌فهمند كه ساخته سامرى به مجرد يك خُوار خدا نمى‌شود و هر چه با او تكلم كنند جواب نمى‌دهد.
(أَلّا يَرْجِعُ إِلَيْهِمْ قَوْلاً) و قدرت بر اينكه دفع ضررى از شما بكند يا جلب نفعى (وَ لا يَمْلِکُ لَهُمْ ضَرّاً وَ لا نَفْعاً) ندارد. بسيار تعجب است از اين‌ها با آن معجزات محيّرالعقول كه دريا شكاف بردارد و فرعونيان غرق شوند و از سنگ چشمه آب خارج شود و عصاى موسى سحرِ سَحَره فرعون را ببلعد و غير آن‌ها از معجزات. به مجرد اينكه چند روز از آمدن موسى تأخير شد، مشرك شوند و گوساله‌پرست شوند. با اينكه حضرت موسى امر فرموده بود به اطاعت هارون و او را خليفه خود قرار داد و هر چه هارون آن‌ها را منع كرد مخالفت كردند حتى قصد كشتن او را نمودند و فريب سامرى را خوردند و به ضلالت افتادند.

_____________________________________________________

  1.  تفسير الثعلبى: ج6، ص257.
  2.  تفسير التبيان: ج1، ص237.
  3.  مجمع البيان: ج7، ص43.
  4.  براى ما هم يك بتى قرار بده كه او را عبادت كنيم، چنانكه اين‌ها بت‌هايى دارند كهمى‌پرستند. سوره اعراف: آيه 138.

نوشتن دیدگاه