88 «فَأَخْرَجَ لَهُمْ عِجْلاً جَسَداً لَهُ خُوارٌ فَقالُوا هذا إِلهُكُمْ وَ إِلهُ مُوسى فَنَسِىَ»
 
ترجمه  :
88. پس بيرون آورد سامرى از براى بنى اسرائيل مجسّمه گوساله‌اى كه جسد بلا روح بود، از او صداى گاو كه خوارَش گويند و به زبان فارسى بنگ نامند، پس گفتند: اين است خداى شما و خداى موسى، پس فراموش كرد.
 
اشكال :
چگونه مجسّمه صداى گاو مى‌كند؟
جواب :
اولاً، امروز مجسمه‌هايى از نوع حيوانات ساخته‌اند كه تكمه او را بزنند صداى همان حيوان مى‌كند و حركت مى‌كند، بلكه مجسمه انسان ساخته‌اند كه رقص مى‌كند يا جاروب مى‌كند، يا مشروب و مأكول مى‌آورد و استبعاد ندارد كه اين گونه صنايع در ازمنه سابقه هم بوده سپس از بين رفته، چنانچه تخت جمشيد پاره‌اى از صنايع جديده را نشان مى‌دهد. و ثانياً، جهت آن را خود سامرى بيان مى‌كند، چنانچه بيايد.
 
تفسير :
[سه دسته شدن بنى‌اسرائيل در فتنه سامرى]
(فَأَخْرَجَ لَهُمْ) سامرى براى بنى اسرائيل (عِجْلاً جَسَداً) گوساله كه جسد بى‌روح بود كه تعبير به مجسمه مى‌كنيم (لَهُ خُوارٌ) «خُوار» صداى گاو است.
(فَقالُوا) تعبير به جمع فرموده، براى اينكه بنى اسرائيل سه دسته شدند : يك دسته اَتباع سامرى كه گفتند خدا در اين گوساله حلول كرده و اين چندان تعجب ندارد. امروز گاو پرست در هند بسيار هستند، گاو ماده و يك دسته قبول نكردند و لكن ساكت بودند و با آن‌ها معاشرت و مراوده داشتند و يك دسته اَتباع هارون كه جداً مخالفت كردند و ترك معاشرت با آن‌ها نمودند. اتباع سامرى به اِغواى او گفتند به دسته دوم كه معاشر بودند: (هذا إِلهُكُمْ وَ إِلهُ مُوسى) و اين دوم شرك آن‌ها بود در زمان حضرت موسى. و اول شرك آن‌ها اين بود كه مى‌فرمايد: (وَ جاوَزْنا بِبَنِى إِسْرائِيلَ الْبَحْرَ فَأَتَوْا عَلى قَوْمٍ يَعْكُفُونَ عَلى أَصْنامٍ لَهُمْ قالُوا يا مُوسَى اجْعَلْ لَنا إِلهاً كَما لَهُمْ آلِهَةٌ) (1) .
  (فَنَسِىَ) در مرجع ضميرش اختلاف كردند مفسرين و لكن ظاهر آيه سامرى است و نسيان سامرى از جهاتى است:
1. مُواعده موسى كه الواح تورات را در ميقات اخذ كند و بياورد براى هدايت قوم؛
2. ساختن مجسمه ذوات ارواح كه حرام است بيع و شراى آن و نگاهدارى آن تماماً حرام؛
3. خدا را براى او محل قرار داده كه حلول در گوساله مجسمه كرده؛
4. شرك در پرستش گوساله؛
5. كه خدا مى‌فرمايد :

___________________________________________________

  1.  و بنى اسرائيل را از دريا عبور داديم پس به قومى كه بت‌پرست بودند و ثابت بودند بربت‌هاى خود رسيدند. بنى اسرائيل به موسى گفتند كه براى ما هم يك  بت مانند بت‌هاىآن‌ها كه مى‌پرستند قرار بده. سوره اعراف: آيه 138.

نوشتن دیدگاه