چون آثار مرگ در پیکر معاویه آشکار شد، و دانست که به زودی عمرش به پایان می رسد، به فرزندش یزید چنین سفارش نمود:
ای فرزندم! من تو را از رنج بار بستن و کوچ کردن آسوده خاطر گردانیدم. جریان امور را رو به راه و آماده، و دشمنان را برایت رام نمودم، گردنکشان را زیر فرمانت آوردم. کاری برای تو کرده ام که هیچ کس تاکنون برای کسی انجام نداده. پس اهل حجار را در نظر داشته باش که تو ریشه در آنها داری، هرکس از آنها نزد تو آمد، او را گرامی دار و هر کس از ایشان که از نظر تو غایب ماند احوال وی بپرس، مردم عراق را نیز فراموش مکن اگر از تو خواستند که هر روز حاکمی از ایشان عزل کنی کوتاهی نکن، زیرا عزل یک حاکم آسان تر است از برابر شدن با صدهزار شمشیر آهیخته، اهل شام را نیز در نظر داشته باش که از خاصان و پشتیبانان تو هستند. اگر از دشمنی در هراس اگر در شهرهای دیگر بمانند اخلاق و رفتار آنان برمی گردد. اما از مخالفت و دشمنی با حکومت تو نمی ترسم مگر از چهار کس: حسین بن علی، عبدالله بن عمر، عبدالله بن زبیر، عبدالرحمن بن ابی بکر. اما ابن عمر مردی است که عبادت او را سرگرم و ازکار افکنده، و اگر تنها بماند با تو بیعت خواهد کرد.[1]
اما حسین بن علی، اهل عراق دست از او باز ندارند تا وی را به قیام وادارند، ولی اگر خروج کرد و بر او پیروز شدی، از وی درگذر که از خویشان نزدیک است و حق بزرگی بر گردن دیگران دارد، و از نزدیکان پیغمبر است.
اما پسر ابی بکر، آلت دست یاران خویش است و جز زن بارگی و بیهوده کاری همتی ندارد.
و اما آنکه چون شیر در کمین است و چون روباه تو را به بازی می گیرد و مترصد فرصت مناسب است تا به تو بپردازد، ابن زبیر است، که چون به تو پرداخت، اگر بر او پیروزی یافتی، بند از بندکش جدا کن، تا بتوانی خون قوم خویش را از شر او نگهداری.[2]
در سطر سطر این وصیت نامه، تزویر و بد سرشتی موج می زند، در حقیقت او با این سفارش ها، خط مشی حکومت آینده را مشخص می کند، او با شناختی که از افراد دارد، شیوه بر خورد با هر کدام را به یزید می آموزد.
همان طور که برخی از نویسندگان نوشته اند براستی او روباه عرب بوده است، زیرا در پوششی از کلمات فریبنده، هم ستم ستیزی و شجاعت امام حسین علیه السلام را ترسیم می نمایند و هم یزید را به برخورد با آن حضرت ترغیب می کند.
------------------------------
[1]- در امالی صدوق آمده که اما عبدالله بن عمر با تو است همراهش باش و او را وانگذار!
[2]- اخبار الطوال، ص 226، طبری، ج 5، ص 322 و 323. تجارب الامم، ج 2، ص 39.
شیخ صدوق نیز در کتاب امالی، مجلس سی ام با اندک تفاوتی همین سخنان را نقل کرده است.
وصیت معاویه به یزید
- بازدید: 2019