26- كاستى نسخه‏ ها و اضافات مصحح
گاه تصحيح براساس ضوابط گفته شده قرائتى را به دست مى‏ دهد كه داراى اشكال است و از سويى انتساب آن را به قلم مؤلف يا نخستين دستنوشت اثر نمى‏ توان انكار كرد. علاوه بر اين مشاهده مى‏شود كه برخى نسخه‏ ها براى رفع اين اشكال اساسى واژه‏ هايى را از خود افزوده‏ اند. بنابراين چاره‏اى براى محقق باقى نمى‏ ماند جز اين‏كه جاى خالى را با كلمه يا كلماتى پر كند. ليكن بايد اين اضافه مصحح در ميان علامت {} قرار داده شود.
اما بهتر است كه همان اضافه داخل قلاب نيز تا حد امكان از ميان اكثر و اقدم نسخه‏ هاى كهن انتخاب شود نه اين‏كه ذوق مصحح در آن به كار رود.
به چند نمونه بسنده مى‏ شود كه يا در صورت وجود دستخط مجلسى، در دستخط مجلسى نيستند، يا با نبودِ دستخط مجلسى، نسخه‏ هاى اكثر و اقدم، آن را روايت نمى‏ كنند: - از جمله موعظه‏ هايى كه حضرت لقمان پسرش را فرمود {اين بود} كه...
- پادشاه با آن شدت غضب {و} خشمى كه او را از جا به در آورده بود، ضبط خود مى‏ نمود.
- و {از} زيارت‏كنندگان خود اطلاع دارند.
- و در روزهاى {داغ} به سبب روزه خود را تشنه مى‏ داشتى.

نوشتن دیدگاه