در اينجا تذكر اين موضوع لازنم است كه در بعضى از منابع اهل سنت، پدر حضرت مهدى «عبد الله» معرفى شده است.(1) در حالى كه در منابع شيعه و سنّى اخبار فراوانى وجود دارد كه مىرساند نام پدر آن حضرت «حسن» - عليه السلام - است. سر چشمه اين اختلاف آن است كه در بعضى از روايات اهل سنّت پيرامون ويژگيهاى آن حضرت، اين جمله از پيامبر اسلام نقل شده است: «... يواطئ اسمه اسمى و اسم أبيه اسم أبى....».(2) يعنى، اسم او (مهدى) اسم من، و اسم پدرش، اسم پدر من است.
قرائنى در دست است كه نشان مىدهد جمله اخير يعنى «اسم پدرش اسم پدر من است» عمداً يا اشتباهاً از طرف راوى به كلام پيامبر افزوده شده است و در گفتار آن حضرت فقط جمله: «اسم او اسم من است» وجود داشته است. حافظ گنجى شافعى در اين باره مىگويد:
«ترمذى» (3) اين حديث را نقل كدره ولى جمله اخير در آن نيست.(4) نيز «احمد بن حنبل»، كه داراى قدرت ضبط و دقت بوده اين حديث را در چند جا از «مسند» خود نقل كرده ولى جمله اخير در آنها نيست.(5)
«گنجى» اضافه مىكند: در اكثر رواياتى كه حافظان حديث و محدثان مورد وثوق اهل سنت در اين باره نقل كردهاند، جمله اخير نيست. فقط در حديثى كه شخصى به نام «زائدة» از «عاصم» نقل كرده، اين جمله به چشم مىخورد. و چون «زائده» چيزهايى از خود به حديث اضافه مىكرده است، نقل او اعتبارى ندارد.
گواه اين معنا، اين است كه راوى اين حديث، شخصى به نام «عاصم» است و حافظ ابو نعيم در كتاب «مناقب المهدى»»، سى و يك نفر از راويان اين حديث را نام برده كه همگى آن را از «عاصم» شنيدهاند، و در هيچ كدام جمله اخير نيست. و فقط در نقل «زائده» اين جمله به چشم مىخورد كه طبعاً در مقابل آن همه روايات، فاقد اعتبار است.(6)
----------------------------
1-در بيانيه ياد شده نيز اين منابع پيروى شده است.
2-سنن ابى داود، بيروت، دار الفكر، ج 4، ص 106، كتاب الفتن و الماحم، كتاب المهدى ،، حديث 4282 - سيوطى، تاريخ الخلفأ، بغداد مكتبة المثنى، ص .272
3-محمد بن عيسى بن سوره ترمذى متوفاى 279 ه'، مؤلف يكى از شش كتاب مشهور و معتبر نزد اهل سنت است.
4-متن حديث جنين است: قال رسول الله9: لاتذهب الدنيا حتى يملك العرب رجل من أهل بيتى يواطئ اسمه اسمى (سنن ترمذى،، بيروت، دار احيأ التراث العربى،، ج 4، ص 505، باب 52 (ماجأ فى الهدى))، ح 2230 و 2231).
5-ر. ك به: مسند احمد حنبل، ج 1، ص .448
6-صافى، ممنتخب الأثر، تهران، مركز نشر كتاب، 1373 ه'. ق، ص 231 - 235 - و موسوعة الامام المهدى،، اصفهان، مكتبة الامام أمير المؤمنين العامّة، ج 1، ص 13 - .16 در اين باره احتمالات ديگرى نيز داهاند كه جهت رعايت اختصار از نقل آنها خود دارى شد.
--------------------
مهدى پيشوايى
پدر مهدى كيست؟
- بازدید: 3908