بخش دوم: فاطمه سلام الله عليها از ديدگاه روايات ((7))
موضوع هفتم مشترك بودن فاطمه سلام الله عليهاست با رسول اكرم (ص) در مقام ركن بودن نسبت به على بن ابى طالب سلام الله عليه.
جابربن عبدالله چنين روايت مى كند، پيامبر اكرم (ص) به على (ع) فرمود:
((سلام عليك ابا الريحانتين، اوصيك بريحانتى من الدنيا من قبل ان ينهد ركناك، و الله خليفتى عليك، فلما مات النبى (صل الله عليه و اله) قال على هذا احد الركنين الذين قال رسول الله. فلما ماتت فاطمة قال هذا الركن الثانى الذى قال رسول الله)) (( سلام بر تو، اى پدر دو ريحانه من، يا على محافظت آن دو را به تو سفارش مى كنم، قبل از آن كه هر دو ركن تو از بين برود، را بخدا مى سپارم كه او نگهدارنده توست))
((جابربن عبدالله)) روايت را چنين ادامه مى دهد:
((پس از رحلت پيامبر اكرم (ص)، اميرالمؤ منين فرمود: اين بود يكى از آن دو ركن من، كه رسول خدا مى فرمود: و اينك منهدم گرديد، و هنگامى كه فاطمه سلام الله عليها چشم از جهان فروبست، على (ع) فرمود:
((اين بود همان ركن دومى كه بقول پيامبر اكرم (ص)، امروز از دست دادم)) اين حديث را عده اى از علماء به اين شرح نقل كرده اند:
((حافظ ابونعيم)) در ((حلية الاولياء)) - ((حافظ، ابن عسا كرد)) در ((تاريخ شام)) - ((حافظ محب الدين طبرى)) در ((رياض)) و ((ذخاير)) - ((امام احمدبن حنبل امام حنابله)) - ((حافظ گنجى شافعى)) در ((كفايه)) - ((ابوالمظفر سبط ابن الجوزى)) در ((تذكره)) - ((حافظ سيوطى)) در ((جامع كبير)) و جمعى ديگر از دانشمندان و محققين.
در اينجا لازم است، موضوع ركن بودن به على عله السلام را دقيقا بررسى كنيم كه آيا مراد از اين ((ركنيت)) چيست؟ و حقيقت اين رتبه معنوى كه مقام بسيار والا و بزرگى است چگونه مى باشد.
آنچه مسلم است اين است كه در اين مقام، هر معنائى كه درشان پيامبر اكرم (ص) تصور شود عينا به همان گونه و به همان ترتيب درشان حضرت صديقه سلام الله عليها وارد است، و به عبارت ديگر، حضرت زهرا عليها سلام در مقام ((ركنيت)) مثل و همانند پيامبر اكرم (ص)، و در اين منقبت همتا و شريك و برابر با رسول خدا(ص) مى باشد.
يقينا مقصد از ركن على بودن، اين نيست كه فاطمه عليها سلام، اداره كننده امور خانواده و كدبانوى خانه و كاشانه على (ع)، و گرداننده چرخ زندگانى و آسايش بخش او و خاندان اوست، زيرا كه اينها از وظايف حتمى هر زن مسلمان است. مهم اين است و رمز عظمت زهراى اطهر(ع) اينجاست كه با وجود آيه.
((الرجال قوامون على النساء)) كه موضع كلى مردان و زنان را نسبت به يكديگر معين مى نمايد، پيامبر اكرم (ص) در يك مورد استثنائى، حضرت صديقه (ع) را ركن على (ع) مى خواند، به همانگونه كه خودش را...
رسول خدا(ص) به هر معنى و مفاد، و به هر نحو و كيفيتى كه ركن على (ع) محسوب مى شود، فاطمه سلام الله عليها نيز به همان ترتيب، به همان نسق، و به همان وضع، ركن مساوى و همتاى ديگر، در اين منقبت است.
در اينجا مى توان گفت كه اين ((ركن بودن به على (ع)) از مقام شامخ ولايت سرچشمه مى گيرد، و از شئون ولايت است كه هريك از آن سه وجود مقدس، ركن دو نفر ديگر مى باشد، و اين موضوع امكان پذير نيست، مگر اينكه فاطمه سلام الله عليها نيز در مقام ولايت همتا و همانند و برابر با پيامبر اكرم (ص) و على (ع) بوده باشد، يعنى چنان كه رسول خدا(ص) ركن ولايت، اساس اسلام، و اصل مودتى است كه خدا آنرا اجر نبوت قرار داده است، حضرت زهرا عليهاالسلام نيز در اين شئون شريك، برابر، و همتاى او است و به همين مناسبت پيامبر اكرم (ص) مى فرمايد:
((لولم يخلق الله على بن ابى طالب، ما كان لفاطمة كفو)) ((اگر خدا على ابن ابيطالب (ع) را نمى آفريد، فاطمه (ع) شبيه و نظيرى در عالم نداشت)) در روايت ديگرى آن حضرت خطاب به على (ع) مى فرمايد:
(( لولاك يا على لما كان لفاطمه كفو على وجه الارض)) (( يا على (ع) اگر تو نبودى، فاطمه را بر روى زمين همانند و نظيرى نبود)) مقصود پيامبر اكرم (ص) از ((كفو)) كه در اين روايات و احاديث ديگر، درشان حضرت زهرا(ع) بكار برده است، چيست؟
آيا منظور آن حضرت، كفو در مال، همانند در فقر و غنى، يا همتا در خلقت ظاهرى است؟ بطور يقين نه، بلكه مقصود، كفو و همانند در مقام ولايت، و صفات و فضائل است.
بلى، فاطمه عليهاسلام در شئون ولايت همتاى على (ع) است، همانگونه كه خود پيامبر اكرم (ص) چنين است.
چنان كه رسول خدا(ص)، ركن ايمان، ركن اسلام، ركن توحيد، ركن منطق و بيان، و ركن حقيقت و شرف انسان است، و به همان معنى و مفهوم، حضرت زهرا(ع) و ائمه اطهار نيز ركن و اساس و اصل و پايه و بنيادند.
در زيارت مبعث، على عليه السلام را به عنوان (ركن بودن) چنين خطاب مى كنيم:
((وصل على عبدك و امينك الاوفى و ركن الاولياء و عماد الاصفياء)) (( على (ع) كه ركن و پايه ستون و تكيه گاه جميع اولياء و اصفياء مى باشد، ركن و تكيه گاهش بفرمايش پيغمبر(ص) حضرت صديقه سلام الله عليهاست.
در زيارت ششم، حضرت اميرالمؤ منين (ع) سيد الاوصياء و ركن الاصفيا ناميده شده است و در زيارت وارث حضرت اباعبدالله الحسين (ع) چنين عرضه مى داريم:
((اشهد انك من دعائم الدين و اركان المومنين)) و در زيارت عيد فطر و قربان:
((اشهد انك من دعائم الدين و اركان المسلمين و معقل المؤ منين)) و در زيارت اربعين حسين عليه السلام:
((اشهد انك من دعائم الدين و اركان المسلمين، و معقل المؤ منين)) و در زيارت جامعه كبيره:
((رساسة العباد، و اركان البلاد، و ابواب الايمان)) آرى، چهارده معصوم عليهم السلام همگى اركان توحيد و ايمان و اسلامند، و هر يك از آنان ركن است براى ساير معصومين (ع)، و حضرت صديقه سلام الله عليها در اين مقام، نظير و همانند و همتاى رسول اكرم (ص)، ركن است براى اميرالمؤ منين سلام الله عليه حضرت صادق (ع) در اين زمينه بيان روشن و واضحى فرموده اند:
((لولا ان الله عزوجل خلق اميرالمؤ منين، لم يكن لفاطمة كفو على وجه الارض، آدم فمن دونه)) ((اگر خداى عزوجل اميرالمؤ منين (ع) را نمى آفريد، از اولين و آخرين فاطمه (ع) را بر روى زمين نظير و همتائى وجود نداشت))
على (ع) و فاطمه (ع)، هر دو صاحب ولايت، هر دو داراى مقام عصمت و طهارت و هر دو از اركان توحيد و ايمانند.
امام ششم به عبارت ديگرى مى فرمايد:
(( لولا ان اميرالمؤ منين تزوجها لما كان لها كفو الى يوم القيامه على وجه الارض، ادم فمن دونه)) تشخيص ((ركن بودن)) و يا ((كفو وهمتا بودن)) بشرى با بشر ديگر، مطلبى است كه فهم انسان از درك آن عاجز و ناتوان است و تنها خداى تعالى (والله يعلم ما خلق) كه از ضمائر مخلوقات خويش آگاه است، مى داند و مى تواند معين كند چه كسى كفو و نظير و همانند كيست، و همتاى هر موجودى در عالم كدام است.
لذا، اختيار فاطمه عليهاالسلام براى همسرى على عليه السلام، يك انتخاب الهى است، خداى تعالى خود براى زهراعليها سلام زوجى را كه كفو و همتاى اوست بر مى گزيند و در اين عقد آسمانى، خود خطبه مى خواند، و شهود اين ازدواج مقدس، پيامبر اكرم (ص) جبرئيل و فرشتگان هستند، و بايد اين چنين باشد، زيرا جز خداى خالق يكتا چه كسى مى داند كفو و همانند زهرا(ع) كيست، زهرائى كه همتا ندارد و هيچ بشرى (جز على (ع)) شبيه و نظير او نيست، و در نتيجه همين جهل و نادانى و ناتوانى بشر در شناخت مقام شامخ زهرا عليهاسلام است كه مى بينيم ابوبكر و عمر نيز خواستار ازدواج با فاطمه عليهاسلام مى شوند، و پيامبر اكرم (ص) در جواب آنان چنين مى فرمايد:
فاطمه (ع) از آن خداست، و من در اين مورد هيچگونه اختيارى ندارم (الله يعلم ما - خلق)، و تنها خدا كه خالق زهراست مى داند كفو و همسر و زوج شايسته او كيست، و من و دخترم اگر چه صاحب مقام ولايتيم، ولى خدا تعالى بر من و او ولايت دارد و انتخاب و تعيين همسر فاطمه (ع) امرى است خدائى.
---------------------------------
گفتار علامه امينى
به كوشش: حبيب چايچيان

نوشتن دیدگاه