قرآن كريم بارها به صورت مكرر داستان پيامبران و فرشتگان پيشين را بيان كرده است. (تا عبرتى براى امت اسلام باشند) (1) زيرا كه خداى متعال مى داند كه بر سر اين امت، وقايعى همانند امم پيشين خواهد گذشت. البته رسول اكرم صلى اللَّه عليه و آله و سلم نيز بر آن تأكيد نموده، چنانكه در حديث صحيحى فرمود: «شما سنت هاى پيشنيان را واجب به وجب و ذرع به ذرع دنبال خواهيد نمود، آنچنانكه اگر به لانه ى سوسمارى نيز وارد شده بودند، شما نيز از آنان پيروى خواهيد كرد. عرض كردند: يا رسول اللَّه: (منظور از پيشينيان) (2) يهوديان و مسيحيان مى باشند؟ فرمود: پس تصور نموديد كه چه كسانى مى باشند!؟».
در اين رابطه اگر خواننده ى عزيز، بر آيات كريمه نظرى بيافكند- در آن هنگام كه داستان هاى گذشته را حكايت مى كنند- مى بيند كه در دو زمينه ى اصلى بحث مى نمايند:
زمينه ى نخست:
(زمينه ى نخست در داستان هاى قرآن) (3) اثبات اين امر است كه پيوسته با بقاى آسمان ها و زمين، پيكار ميان حق و باطل ادامه دارد. و بر همگان، بويژه كسانى كه بهره مند از بصيرت و آگاهى هاى ژرف وحى از قرآن حكيم مى باشند،
پنهان نيست، كه هميشه حقى وجود دارد و باطلى هست. لذا حق نسبى يا باطل نسبى وجود ندارد...
بنابراين يا حق است و يا باطل، و آنچه كه در ميان آنهاست محيطى براى جولان باطل است. چنانكه قرآن كريم مى فرمايد: (فماذا بعد الحق الا الضلال فانى تصرفون) (4)
يعنى: (چه چيزى بعد از حق جز گمراهى وجود دارد، پس به كجا برده مى شويد؟)
بويژه (توجه به اين نكته نيز لازم است) (5) كه پيكار مزبور ميان حق و باطل هنگامى بوجود مى آيد كه پيش از آن حق بيان شده باشد. قرآن با دقت ويژه و بلاغت خويش، اين حقايق را براى ما بيان مى فرمايد. لذا برخى از آيات مربوطه را جهت توجه شما در ذيل مورد يادآورى قرار مى دهم: (تلك الرسل فضلنا بعضهم على بعض منهم من كلم اللَّه و رفع بعضهم درجات و ءاتينا عيسى ابن مريم البينات و ايدناه بروح القدس، و لو شاء اللَّه ما اقتتل الذين من بعدهم من بعدما جاءتهم البينات ولكن اختلفوا فهنهم من ءامن و منهم من كفر، و لو شاء اللَّه ما اقتتلوا ولكن اللَّه يفعل ما يريد)
(6)
يعنى: (برخى از پيامبران را بر برخى ديگر برترى داديم كه با برخى از آنها خداوند سخن گفته و برخى را درجاتى رفيع بخشيد، ما نشانه هاى روشنى به عيسى بن مريم داديم، و او را به روح القدس تأييد نموديم، و اگر خداوند مى خواست، كسانى كه پس از آنان آمدند، با يكديگر به جنگ و پيكار نمى پرداختند، پس از آنكه نشانه هاى روشن به سوى آنان آمد، ولى اختلاف كردند، پس برخى ايمان آوردند و برخى كفر ورزيدند و اگر خداوند مى خواست، با يكديگر نمى جنگيدند، اما آنچه خواست
و اراده خداوند باشد انجام خواهد شد).
آيه ى كريمه ى فوق از مسائل متنوعى، سخن به ميان مى آورد:
------------------------------------------------------------
1. جمله ى داخل پرانتز از مترجم است.
2. جمله ى داخل پرانتز از مترجم است.
3. جمله ى داخل پرانتز از مترجم است.
4. سوره ى يونس، آيه ى 32.
5. جمله ى داخل پرانتز از مترجم است.
6. سوره ى بقره، آيه ى 253.
-------------------------------------
نویسنده: عبدالمنعم حسن سودانى
مترجم: سيد حسين محفوظى موسوى