35 « وَما كانَ صَلاتُهُمْ عِنْدَ الْبَيْتِ إِلاّ مُكاءً وَتَصْدِيَةً فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ»
ترجمه :
35. و نبود صلات اين كفار و مشركين نزد كعبه معظمه مگر صفير و سوت زدن و تصفيق كف بر كف زدن، پس بچشيد اى مشركين عذاب را به سبب آنچه كه بوديد كافر مىشديد.
تفسير :
«وَما كانَ صَلاتُهُمْ» «صلات»، يا به معنى لغوى است به معنى دعاى خير، چنانچه در ذكر شريف صلوات است، يا به معنى عبادت است.
«عِنْدَ الْبَيْتِ»؛ يعنى اطراف كعبه كه مطاف مسلمين است. «إِلاّ مُكاءً» كه به معنى صفير [ = سوت زدن ] است چنانچه معمول پاسبانان و شبگردان است.
«وَتَصْدِيَةً» كه به معنى تصفيق است كه كف بر كف زدن است.
تنبيه:
[ علت سوت و كف زدن مشركان ]
نكته اين عمل اين است كه اين مشركين عبادت بتهاى خود مىكردند، اگر بت را مقابل خود مىگذاشتند به آن سجده مىكردند كه به عقيده فاسد خود بت ببيند كه او عبادت مىكند و از بت حاجت مىخواستند، لكن چون بتهاى بزرگ خود را در كعبه آويخته بودند و درب كعبه بسته و مقفل بود بتها عبادت آنها را نمىديدند لذا حاجت كه مىخواستند سوت مىزدند كه خدايان آنها كه در داخل كعبه هستند صداى آنها را بشنوند و حاجت آنها را برآورند، و عبادت آنها را كه مىكردند كف بر كف مىزدند كه صداى او به گوش بتها برسد، بفهمند كه اينها براى عبادت آمدهاند و غافل از اينكه اين اصنام نه چشم دارند كه ببينند و نه گوش دارند كه بشنوند و نه شعور دارند كه بفهمند، چنانچه خداوند مىفرمايد: «أَ لَهُمْ أَرْجُلٌ يَمْشُونَ بِها أَمْ لَهُمْ أَيْدٍ يَبْطِشُونَ بِها أَمْ لَهُمْ أَعْيُنٌ يُبْصِرُونَ بِها أَمْ لَهُمْ آذانٌ يَسْمَعُونَ بِها...»[1]الآية، گذشت شرح آن[2].
«فَذُوقُوا الْعَذابَ»، الف و لام جنس است، شامل عذاب دنيوى از قتل و اسيرى و ذلّت و عذاب اخروى كه اشدّ عذاب براى آنهاست مىشود.
«بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ»كه سبب عذاب كفر آنهاست كه منكر توحيد شدند كه امير المؤنين عليهالسلام فرمود:
«أول الدين معرفة اللّه وكمال معرفته [ التصديق به، وكمال التصديق به ] توحيده»[3].
و منكر رسالت شدند و رسول خدا را كذّاب و مفترى و ساحر و مجنون خواندند، و در اين جمله تقدير است؛ يعنى به آنها مىگويند كه بچشيد عذاب را و گوينده، يا رسول و مؤنين هستند در موقع جهاد، يا ملائكه عذاب هستند در فرداى محشر، يا خداوند تبارك و تعالى است و اين اظهر است.
--------------------------------------------------------
[1] . آيا آنها پاهايى دارند كه با آن راه بروند ، يا دستهايى دارند كه با آن كارى انجام دهند ، يا چشمهايى دارند كه با آن بنگرند ، يا گوشهايى دارند كه با آن بشنوند .... سوره اعراف: آيه 195 .
[2] . ر . ك : همين جلد ، ص394 .
[3] . اول دين معرفت خداست و حد كامل اين معرفت، تصديق او و كمال اين تصديق، يگانه دانستن اوست. نهج البلاغة: خطبه اول ، ص13، و بحار الأنوار: ج4، ص247، ح5.
آیه ٣٥ « وَما كانَ صَلاتُهُمْ عِنْدَ الْبَيْتِ إِلاّ مُكاءً ... »
- بازدید: 2443