22 «وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا أَيْنَ شُرَكاؤكُمُ الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ»
ترجمه :
22 . و روزى كه محشور مى‏ كنيم آن‏ها را جميعاً (خلق اولين و آخرين را) سپس مى ‏گوييم به كسانى كه شريك بر خدا معتقد شدند: كجايند شريكان كه شما به آن‏ها گرويديد كسانى كه شما به آن‏ها گمان مى‏ برديد؟

[ حشر تمام موجودات حتى حيوانات وحشى ]
«وَيَوْمَ نَحْشُرُهُمْ» ضمير «هم» به جميع بشر و جن و ملك بر مى ‏گردد به قرينه «جَمِيعاً» ، بلكه حيوانات حتى وحوش هم محشور مى ‏شوند ؛ «وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ»[1]، بلكه عبده مشركين مثل شمس، اصنام، كواكب و غير اين‏ها ، چنانچه مى ‏فرمايد: «إِنَّكُمْ وَما تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللّه‏ِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَها وارِدُونَ»[2].
اشكال:
از جمله «ما تَعْبُدُونَ» حضرت مسيح عليه ‏السلام و اميرالمؤمنين عليه‏ السلام و امثال آن‏هاست؟
جواب:
همين اشكال را خدمت معصوم عليه ‏السلام عرض كردند جواب فرمود به آيه بعد[ از آيه 98 سوره انبيا] كه مى ‏فرمايد: «إِنَّ الَّذِينَ سَبَقَتْ لَهُمْ مِنَّا الْحُسْنى أُولئِكَ عَنْها مُبْعَدُونَ»[3].
«ثُمَّ نَقُولُ لِلَّذِينَ أَشْرَكُوا» ظاهر آيه مشركين هستند كه در عبادت غير خدا را مى ‏پرستند ، لكن از بسيارى از اخبار و زيارات استفاده مى ‏شود كه مخالفين ائمه اطهار عليهم ‏السلام حكم مشرك دارند ، بلكه اطلاق مشرك بر آن‏ها شده در زيارت جامعه: «و مَن خالفكم مشرك»[4].
و در باب اخبار ترجيح ، از حضرت باقر عليه ‏السلام است مى ‏فرمايد: «الرادّ علينا كالراد على اللّه‏ ، و الرادّ على اللّه‏ في حدّ الشرك باللّه‏»[5].
در ذيل همين آيه اخبارى است كه «مشركين» تفسير شده به منكرين ولايت على عليه‏ السلام.
«أَيْنَ شُرَكاؤكُمُ» كجايند بت‏ هاى شما و اوّلى و دومى و سومى و كسانى كه آن‏ها را اطاعت مى ‏كرديد؟ بيايند شما را از عذاب نجات بخشند ، ببينيد كه آن‏ها در اشد عذاب گرفتار هستند «الَّذِينَ كُنْتُمْ تَزْعُمُونَ» گمان مى‏ كرديد كه اين‏ها مقام قربى نزد خدا دارند و شما را به مقام قرب مى ‏رسانند و مى‏ گفتند:
«ما نَعْبُدُهُمْ إِلاّ لِيُقَرِّبُونا إِلَى اللّه‏ِ زُلْفى»[6]، و در دعا و مناجات‏ها مى‏ گفتيد : « اللهمّ احشُرنا مع فلانٍ و فلان» ، و ما هم در حق شما همين دعا را آمين مى ‏گوييم.
*-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-**-*
[1] . و آنگاه كه وحوش را همى گرد آرند. سوره تكوير: آيه 5.
[2] . محققاً شما و آنچه را عبادت مى‏ كرديد هيزم جهنم هستيد ، و شما در جهنم داخل هستيد. سوره انبياء: آيه 98.
[3] . محققاً كسانى كه سبقت گرفته از براى آن‏ها از طرف ما خوبى ‏ها ، اين‏ها از آتش و جهنم  دورى پيدا مى‏ كنند. همان: آيه 101.
[4] . هر كس با شما مخالفت كند مشرك است.
[5] . كسى كه  حكم  ما را رد كند (حكم) خدا را رد كرده است و رد كننده خدا ، در مرز و حدّ شرك به خداست . تهذيب الاحكام : ج6 ، ص302 ، ح52 ؛ الاحتجاج : ج2 ، ص261 ، ضمن ح232 و بحار الأنوار : ج101 ، ص 262 ، ضمن ح1.
[6] . ما پرستش نمى ‏كنيم اين‏ها را مگر براى اينكه ما را نزديك كنند به سوى خدا قُرب و منزلتى. سوره زمر: آيه 3.

نوشتن دیدگاه