مرد،خیلی آشفته بود و از این كه مرتكب گناه و لغزش شده بود،رنج می‌برد.او با خود فكر می‌كرد، كه چرا انسان باید كاری كند كه نیروهای خود را به هدر دهد، نعمت‌های الهی را ضایع گرداند و روح و وجدان خویش را نیز عذاب و آزار دهد؟!
عرق بر پیشانیش نقش بسته بود و از این كه خطایی را مرتكب شده بود؛ به خود می‌لرزید و در فكر راه چاره بود، تا خود را از عذاب وجدان و آلودگی به گناه نجات دهد.
این مرد،در مدینه زندگی می‌كرد و بهترین جایی را كه برای سؤال و راهنمایی سراغ داشت، خانه امام جعفر صادق(ع) و نیز عالم‌ترین و دلسوزترین پناهگاه،همان حضرت بود، بدان سوی روانه شد و به حضور آن امام بزرگ رسید.
مسعده؛فرزند زیاد و از یاران امام جعفر صادق(ع)،می‌گوید:من در حضور آن حضرت بودم كه آن مرد با پریشان حالی وارد شد و پس از سلام،خطاب به امام(ع) گفت:ای مولای من،پدر و مادرم به قربانت! من،از روی نادانی و هوای نفس مرتكب گناهی شده‌ام، همسایگان من دارای زنان و دختران آواز خوان و نوازنده هستند و آنان،گاهی فضای خانه خود را با خوانندگی شهوت‌آمیز و حیوانی انباشته می‌گردانند!
من مسلمانم و در خانه‌ام چنین اعمال ضد دینی وجود ندارد، ولی از آن جایی كه محل قضای حاجت ما به خانه آن همسایگان مشرف است،گاهی كه برای«قضای حاجت»می‌روم،ماندن و نشستن خود را در محل دست شویی طول می‌دهم؛تا بیشتر از صدای آواز خوانی و نوازندگی زنان و دختران لذّت ببرم!
البته من، بدین منظور به آن محل نمی‌روم، بلكه زیاد ماندنم به خاطر گوش دادن به ساز و آواز و لذت بردن است، ایا با این رفتار مرتكب گناهی شده‌ام؟!
امام صادق(ع) فرمود:این عمل تو گناه است، دیگر آن را تكرار نكن، مگر نشنیده‌ای كه خداوند متعال در قرآن فرموده است:«انّ السّمع و البصر و الفؤاد كلّ اولئك كان عنه مسئولا؛[از چیزی كه نمی‌دانی پیروی و به كاری كه آگاهی نداری اقدام نكن]؛ زیرا (نعمت‌های) گوش و چشم و دل‌ها،همه مسئولند و در پیشگاه خداوند عالم،در مورد عملكرد و فعالیت خود، مورد سؤال و مؤاخذه قرار می‌گیرند».1
مرد گفت:آری،این ایه قرآن است،ولی گویا تاكنون،من آن را از هیچ عرب و غیر عربی نشنیده بودم،اكنون كه این ایه قرآن و معنای آن را دانستم،دیگر هرگز به یاری خداوند،مرتكب چنین گناهی نخواهم شد و از عمل زشت خود توبه و با خدا آشتی خواهم كرد.
در حالی كه مرد خوشحال شد و افراد حاضر نیز شادمان گردیدند،امام صادق(ع) فرمود:«اكنون برخیز و غسل توبه انجام بده و تا می‌توانی،(برای جبران گناه خود) نماز بخوان؛زیرا تا به حال،مرتكب كار زشت و گناه بزرگی شده‌ای و اگر با این وضع گناه آلود (بدون توبه) می مردی، وضع بسیار سخت و بدی داشتی!اكنون، سپاس و شكر خدا را انجام بده،از لغزش‌هایی كه از تو سر زده توبه كن و از خدا آمرزش بخواه،تا هر كاری را خدا گناه و ناپسند می‌داند،دیگر مرتكب نشوی؛زیرا خداوند از هر عمل زشت و گناهی بیزار است،به طور طبیعی،هر كسی اهل كاری است،ولی شخص مؤمن،هرگز اهل كار زشت و آلودگی به گناه و نافرمانی خدا نیست».2
به این ترتیب،آن مرد از گناه خویش توبه نمود و بر اساس همین روایت است كه،در كتاب‌های فقهی و فتوایی «غسل توبه»،به عنوان یكی از «غسل‌های مستحب چهل گانه» مطرح گردیده است.3
بشارت :: آذر و دی 1386، شماره 62
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1.سوره اسراء، ایه 36.
2.كافی، ج 6، ص 432، وسائل الشیعه، ج 2، ص 957، باب اغسال مندوبه «باب 18».
3.جامع المدارك، ج 1، ص 172، جامع عباسی، ص 11.
