عن علی بن أبی طالب أن رسول الله قال: «أبوبكر وعمر سیدا كهول أهل الجنة و ما خلا النبیین و المرسلین»
پاسخ :
این روایت در بسیاری از كتاب‌های اهل سنت ؛ از جمله : مسند احمد بن حنبل ، سنن ابن ماجه قزوینی ، سنن ترمذی ، مجمع الزوائد هیثمی و... نقل شده است ؛ ولی بخاری و مسلم از نقل آن خوددرای كرده‌اند كه این خود می‌تواند یكی از دلائل ضعف آن باشد ؛ چرا كه اهل سنت بسیاری از روایاتی را كه در فضائل و امامت امام علی علیه السلام نقل شده ، به این دلیل كه بخاری و مسلم آن را نیاورده‌اند ، رد می‌كنند .
این روایت از نظر سندی نیز اشكالاتی دارد :
هیثمی بعد از نقل حدیث می‌گوید :
رواه البزار والطبرانی فی الأوسط وفیه على ابن عابس وهو ضعیف .
مجمع الزوائد ، الهیثمی ، ج9 ، ص53 .
این روایت را بزاز و طبرانی نقل كرده‌اند كه در سلسله سند آن علی بن عابس وجود دارد و او ضعیف است .
و نیز بعد از نقل روایت دیگر در همین زمینه ، می‌گوید :
[فیه] عبد الرحمن ابن ملك بن مغول ، قلت وهو متروك .
بزاز ، آن را از عبید الله بن عمر نقل كرده است ، در سند آن عبد الرحمن بن ملك بن مغول است و او متروك است .
و نیز ابن جوزی ، یكی دیگر از بزرگان اهل سنت ، این روایت را در كتاب الموضوعات آورده و بعد از آن مِی‌گوید :
هذا حدیث موضوع على رسول اللّه ( صلى اللّه علیه وسلم).
الموضوعات ، ج1 ، ص318 .
این روایتی است جعلی كه آن را به پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) نسبت داده‌اند .
صرف نظر از بحث سندی ، حتی اگر این روایت صحیح نیز باشد ، نمی‌توان آن را پذیرفت ؛ چرا كه سازنده و جاعل آن این مطلب را فراموش كرده است كه تمامی بهشتیان هنگام ورود به بهشت ، جوانی خود را به دست می‌آورند و كسی در سن پیری وارد بهشت نخواهد شد ؛ چنانچه امام جواد علیه السلام در مناظره‌ای كه با یحیی بن اكثم داشتند ، از این روایت این گونه جواب داده‌اند :
وَ هَذَا الْخَبَرُ مُحَالٌ أَیْضاً لِأَنَّ أَهْلَ الْجَنَّةِ كُلَّهُمْ یَكُونُونَ شُبَّاناً وَ لَا یَكُونُ فِیهِمْ كَهْلٌ وَ هَذَا الْخَبَرُ وَضَعَهُ بَنُو أُمَیَّةَ لِمُضَادَّةِ الْخَبَرِ الَّذِی قَالَهُ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه وآله وسلم) فِی الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ (علیهما السلام) بِأَنَّهُمَا سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّة .
الاحتجاج ، الشیخ الطبرسی ، ج 2 ، ص 246 – 247 .
محال است كه پیامبر چنین سخنی فرموده باشد ؛ زیرا كه بهشتیان همگی جوان هستند و اصلاً در میان آن‌ها كسی كه در سن پیری باشد ، وجود ندارد . این روایت را بنی امیّه وضع كردند در مقابل روایتی كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در حق امام حسن و امام حسین علیهماالسلام فرمود :
امام حسن و امام حسین علیهما السلام ، دو آقای جوانان اهل بهشت هستند .
و جالب این است كه معمولاً بنی امیه وقتی می‌خواستند روایتی را در فضائل خلفا جعل كنند ، تلاش می‌كردند آن را از زبان اهل بیت علیهم السلام نقل كنند . این روایت را نیز از زبان امیرالمؤمنین علیه السلام نقل كرده‌اند .
از طرف دیگر ، این روایت با بسیاری از روایات كه حتی می‌توان در باره آن‌ها ادعای تواتر كرد ، در تضاد است ؛ زیرا در این روایات پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله و سلم می‌فرماید كه اهل بهشت همگی وقتی وارد بهشت می‌شوند ، در هیأت انسان‌های سی ساله هستند .
سیوطی ، مفسر معروف اهل سنت در الدر المنثور می‌نویسد :
وأخرج ابن أبی شیبة وأحمد وابن أبی الدنیا فی صفة الجنة والطبرانی فی الكبیر عن أبی هریرة قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم یدخل أهل الجنة الجنة جردا مردا بیضا جعادا مكحلین أبناء ثلاث وثلاثین .
الدر المنثور ، جلال الدین السیوطی ، ج 1 ، ص 48 .
رسول خدا صلی الله علیه وآله وسلم فرمودند : اهل بهشت ، داخل بهشت می‌شوند ؛ در حالی كه عریان هستند ، بدنشان بی‌مو ، صورتشان نورانی ، موی سرشان پیچیده و چشم‌هایشان سرمه كشیده و همه آن سی و سه ساله هستند .
و ترمذی در سنن خود می‌نویسد :
عن معاذ بن جبل أن النبی صلى الله علیه وسلم قال " یدخل أهل الجنة الجنة جردا مردا مكحلین أبناء ثلاثین أو ثلاث وثلاثین سنة .
سنن الترمذی ، ج4 ، ص88 .
و هیثمی در مجمع الزوائد می‌نویسد :
وعن أنس بن مالك قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم یدخل أهل الجنة الجنة جردا مردا مكحلین . رواه الطبرانی فی الأوسط واسناده جید .
مجمع الزوائد ، الهیثمی ، ج 10 ، ص 398 – 399 .
با این حال چگونه می‌شود كه ابوبكر و عمر ، سید شیوخ اهل بهشت باشد ، وقتی هیچ پیرمردی در بهشت نیست؟!
موفق باشید
گروه پاسخ به شبهات
مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عج)
