مادر ركن ديگر خانواده ، نقش قابل توجهى در رشد و شكوفايى استعداد و خلاقيت هاى وجودى فرزندان در محيط خانه دارد، تا آن جايى كه طبق متون دينى ما يكى از عوامل سعادت و شقاوت هر انسانى در گرو اعمال و رفتار و حالات مادر در دوران باردارى بوده و آغاز نيكبختى و يا انحطاط افراد مربوط به آن دوران مى باشد. (12) حضرت مجتبى عليه السلام در مورد نقش حساس و فوق العاده مادر در ساختار هويت افراد سخنى دارد كه ما را در درك اين مهم يارى مى كند.
آن حضرت هنگامى كه با معاويه مناظره مى كرد در مورد يكى از علل انحراف معاويه از محور حق و انحطاط اخلاقى وى و گرايش او به باطل و كجروى ها، به نقش مادرش هند اشاره كرده و فرمود:
معاويه ! چون مادر تو هند است و مادر بزرگت نثيله مى باشد و در دامن چنين زنان پست و فرومايه پرورش يافته اى . اين گونه اعمال زشت از تو سر مى زند و سعادت ما اهل بيت پيامبر، در اثر تربيت در دامن مادرانى پاك و پارسا همچون خديجه و فاطمه مى باشد. (13)
مادر به عنوان سمبل عاطفه و مهر و محبت ، در شكل گيرى و رشد شخصيت روحى و جسمى كودك بيشترين اثر را دارد، او به عنوان عامل ديگر وراثتى و محيطى از هنگام انعقاد نطفه تا رسيدن به سن آموزش در فرزندان بيشترين نقش را ايفا مى كند، به ويژه در نه ماه دوران باردارى و دو سال ايام شيردادن كه در آغوش مادر يا در كنار اوست ، ساختار روانى و اخلاقى كودك همزمان با پرورش جسم او در حال رشد است و مادر اصلى ترين منبع تغذيه روحى و جسمى ، و محرم راز و ملجا و پناهگاه كودك مى باشد.
بعد از سن آموزش ، مادر باز هم نزديكترين يار و محرم اسرار فرزندان در سخت ترين لحظات زندگى كودك است و موثرترين مدل و اسوه مورد نظر براى اوست . بچه در سنين پايين در سايه مادر راه مى رود و رازهاى زندگى خويش را كشف مى كند و جهان و اطراف خود را در سايه رهنمودهاى مادر مى شناسد. امام مجتبى عليه السلام به همين خاطر براى داشتن مادرى شايسته هميشه افتخار مى كرد و مى فرمود:
من پسر بهترين بانوان و سرور زنان عالم هستم ، من فرزند زنان نجيب و پاك هستم . (14)
بنابراين ايمان ، و اخلاق والدين كه دو ركن خانواده هستند، شرط اساسى در نيل به اهداف بلند و ايده ال تربيت مى باشد.

- پاورقی -

 12- قال رسول الله (ص ): الشقى من شقى فى بطن امه و السعيد من سعد من بطن امه . (تفسير قمى ، ج 1، ص 227).
13- احتجاج طبرسى ، ج 1، ص 282.
14- صحيفه الامام الحسن عليه السلام ، ص 284.